شرح حدیث:
چون انسان به قانون خدا پایبند شود، و کاملاً بنده و فرمانبردار خدا گردد، خداوند از او راضی میشود و دوستش میدارد، و این وقت است که در کارهای خیر او را موفق میگرداند و از خطاء در گفتار و کردار حفظ میکند، و بسا اوقات بر اثر کار خیری که انسان انجام میدهد و بدان اهمیتی نمیدهد، خداوند درجات زیادی به منزلت او میافزاید.
اما چون انسان بر قوانین خدا تمرد کند، و از عبادتش سرباز زند، خداوند او را دشمن میگیرد و بر او خشم میکند، و چون بر او خشم گرفت در همه کارها و مشکلات او را تنها میگذارد و بر اثر کاری بسیار کوچک که بدان اهمیت نمیداد، او را چندین طبقه در جهنم فرو میبرد.
حدیث مورد بحث ما گواه همین مطلب است، چون پیامبر جدر این حدیث بیان میکند که بندهای که خداوند از او راضی است به اندازهای توفیق خدا قرین اوست که احیاناً سخنی میگوید، و بدان اهمیتی نمیدهد، ولی همین کلمه درجات زیادی به منزلت او میافزاید.
ولی بندهای که خداوند از او ناراضی است بییار و یاور میباشد، و همیشه مورد مؤاخذه خداست به اندازهای که احیاناً کلمهای در جهت ناخشنودی خدا میزند و اهمیتی به آن نمیدهد، و به عاقبتش فکر نمیکند، ولی همان کلمه سبب افتادن او در طبقههای پایین جهنم میشود، و اینگونه خداوند از سر تقصیر بنده صالح خود میگذرد و بر کارهای خیر هرچند کوچک باشد او را مزد بزرگ میدهد، و بنده ناشایست را به اندازهای تحت تعقیب و مجازات قرار میدهد که حتی کارهای بسیار کوچک او را به شمار میآورد، و به سبب آن او را در جهنم میاندازد.