تفسیر سوره فاتحه

فهرست کتاب

معنی واژه «رجیم» در زبان عربی

معنی واژه «رجیم» در زبان عربی

شیـطان در استعـاذه (به رجیـم) وصف شـده که معنی آن مرجـوم -سنگسار شده – است یعنی صیغه (فعیل) به معنی (مفعول) آمده است.

رجم در زبان عربی، در اصل به معنی انداختن و پرتاب چیزی بر مرجوم است، حال این پرتاب و زدن یا گفتاری است یا کرداری. استعمالات دیگری نیز دارد مثل (رجم به معنی کشتن یا (رجم بالغیب) یعنی گمان بردن و بدون دلیل و برهان چیزی را گفتن [۱۹]. قرآن این واژه را در همه این معانی بکار برده، مثلاً می‌گوید: ﴿لَئِن لَّمۡ تَنتَهِ لَأَرۡجُمَنَّكَ[مریم: ٤٦]. «اگر (از این كار) دست برندارى، تو را سنگسار مى‏كنم».

و نیز در قرآن آمده که: ﴿رَجۡمَۢا بِٱلۡغَيۡبِ[الكهف: ٢٢]. یعنی گمان بردن به غیب که از نوع گفتاری است.

و در این گفته شاعر نیز همین معنی مدنظر است: وما الحربُ إلاَّ ما عَلِمتُم وذقتم
وما هو عنها بالحديث الـمرجم
جنگ جز همانی نیست که درک کرده و چشیده‌اید و این معلومات شما نسبت به جنگ گمان و خیال نیست [بلکه عین واقعیت است].

پس (الشيطان الرجيم) یعنی سنگسار شده و دور شده از خیر و صلاح، (رجیم) به معنی (مرجوم).

[۱۹. ]. ر. ک: المصباح المنیر، ماده (رجم).