تفسیر سوره فاتحه

فهرست کتاب

آیا «بسم الله الرحمن الرحیم» آیه است؟

آیا «بسم الله الرحمن الرحیم» آیه است؟

خداوند در ابتدای قرآن فرموده ﴿بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ ١که علماء درباره آن اقوالی دارند [۲۰].

ولی رأی صحیح و قول سدید این است که این یک آیه بوده که در ابتدای هر سوره برای فاصله انداختن بین سوره‌ها خوانده می‌شود، بنابراین آیه‌ای از قرآن است ولی آیه‌ای از هر سوره نیست مگر موردی که در سوره نمل آمده ﴿إِنَّهُۥ مِن سُلَيۡمَٰنَ وَإِنَّهُۥ بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ ٣٠[النمل: ٣٠]. «این نامه از سلیمان است، و چنین مى‏باشد: به نام خداوند بخشنده مهربان».

و در ابتدای سوره برائت خوانده نمی‌شود و آیه نیست.

[۲۰] برای مطالعه این مسأله، ر. ک: مجموع الفتاوی، ۲۲/۴۳۸ – ۴۴۰، تفسیر ابن کثیر ۱/ ۱۱۶ – ۱۱۷ و نصب الرایه، ۱/۳۲۳ – ۳۶۲. و ابن جزری در «النشر في القراءات العشر» ۱/۲۷۱ بعد از آنکه اختلاف علماء در این مورد را بازگو می‌کند، می‌گوید: این = =اختلاف به آیه بودن و یا نبودن (بسم الله الرحمن الرحیم) برمی‌گردد و به نظر ما هر دو قول صحیح‌اند، و اختلاف در آن مثل اختلاف در علم قراءات است [که قراءات صحیح همه درست می‌باشند]. و این کلام، کلامی متین و با ارزش است.