صحبت پیامبر ج
إن الحمد لله نحمده ونستعينه ونعوذ بالله من شرور أنفسنا ومن سيئات أعمالنا من يهد الله فهو المهتد ومن يضلل فلا هادي له.
أما بعد:
تردیدی نیست که پیامبر ج فرمان الهی را در ابلاغ و رساندن رسالت و در تربیت و تزکیه‌ی یارانش به بهترین وجه انجام داده است، و از نتیجه‌های این تزکیه و تائید آن، خصلت‌ها و عادات پسندیده‌ای است که عادت و خوی صحابه شده بود، و همین کافی است که آنان بهترین امتی بودند که برای مردم بیرون آورده شده بودند، خداوند متعال می‌فرماید: ﴿كُنتُمۡ خَيۡرَ أُمَّةٍ أُخۡرِجَتۡ لِلنَّاسِ﴾[آل عمران: ۱۱۰] «شما بهترین امتی هستید که به سود انسانها آفریده شده‌اند».
چه کسی آنان را بیرون آورد و این مقام را به آنان داده است؟ آیات زیادی در توصیف و ستایش آنان آمده که منظور آن نیست که همه آیات در اینجا ذکر شود، بلکه فقط می‌خواهیم از صفت مهمی از صفات والایی که صحابه دارای آن بودند سخن بگوئیم.
خواننده‌ی محترم!
به خاطر داشته باش که صحابه نسل یکتایی بوده‌اند که دارای خصوصیت‌های بوده که برای دیگران به دست‌آوردن آن مزایا و خصوصیت‌ها ممکن نیست، آنان به افتخار صحبت و همراهی پیامبر ج نایل گردیده‌اند، و پیامبر ج بود که آنان را تربیت و تعلیم نمود و به وسیلۀ آنان با کفار جهاد کرد، و صحابه بودند که ایشان ج را یاری دادند.
به یکی از صفات آن‌ها می‌پردازیم که شایسته است بررسی و توضیح داده شود و هر مسلمانی از هر گروه و مذهبی که باشد باید از این صفت آگاه شود!
آیا می‌دانی آن صفت چیست؟ آن صفت رحمت و مهربانی است.
سوال اینجاست که چرا از این صفت سخن می‌گوییم؟
جواب: شکی نیست که عوامل زیادی برای سخن‌گفتن از رحمت و مهربانی است، اما چند عامل را بر می‌شماریم که عبارتند از:
عامل اول:
با توجه به خود صفت رحمت و مهربانی و مفاهیم آن، و آیات و احادیثی که از پیامبر ج و صحابه در این مورد آمده است. پروردگار ما رحمان و رحیم است.
و خداوند متعال در توصیف پیامبر ج می‌فرماید: ﴿لَقَدۡ جَآءَكُمۡ رَسُولٞ مِّنۡ أَنفُسِكُمۡ عَزِيزٌ عَلَيۡهِ مَا عَنِتُّمۡ حَرِيصٌ عَلَيۡكُم بِٱلۡمُؤۡمِنِينَ رَءُوفٞ رَّحِيمٞ١٢٨﴾[التوبة: ۱۲۸] «به‌راستی پیامبری از خودتان به‌سویتان آمد که رنج‌های شما بر او دشوار است و به (هدایت) شما اشتیاق وافری دارد و نسبت به مومنان دلسوز و مهربان است».
و پیامبر ج می‌فرماید: «هرکس رحم نکند بر او رحم نخواهد شد». (متفق علیه)
نصوص در این رابطه زیاد است، و برای اینکه سخن به درازا نکشد به همین قدر اکتفا نمودیم.
عامل دوم:
خداوند متعال وقتی صحابه را ستوده است این صفت را انتخاب نموده، و انتخاب این صفت حکمت‌ها و فواید بسیار مهمی دارد و توصیف آنان به این صفت خودش یک نوع اعجاز علمی قرآن کریم است.
و هرکس در آن تأمل کند اعجاز نمایان می‌گردد، چون نص در ذکر تخصیص صفت رحمت در میان آنان وجود داشته، آمده است، چرا خداوند این صفت را بیان کرده نه صفتی دیگر را؟
چون با ذکر این صفت طعنه‌هایی که هنوز در آن وقت به میان نیامده بود و در کتاب‌ها نوشته نشده بود، و بعدها سخن قصه‌گویان و بعدی‌ها گردید، رد و پاسخ داده می‌شود.
خداوند می‌فرماید: ﴿مُّحَمَّدٞ رَّسُولُ ٱللَّهِۚ وَٱلَّذِينَ مَعَهُۥٓ أَشِدَّآءُ عَلَى ٱلۡكُفَّارِ رُحَمَآءُ بَيۡنَهُمۡۖ تَرَىٰهُمۡ رُكَّعٗا سُجَّدٗا يَبۡتَغُونَ فَضۡلٗا مِّنَ ٱللَّهِ وَرِضۡوَٰنٗاۖ سِيمَاهُمۡ فِي وُجُوهِهِم مِّنۡ أَثَرِ ٱلسُّجُودِۚ﴾[الفتح: ۲۹] «محمد، فرستاده‌ی الله است؛ و آنان که با او هستند، در برابر کافران سرسختند و با یکدیگر مهربان. آنان را در حال رکوع و سجده می‌بینی؛ فضل و حشنودی الله را می‌جویند. نشانه(ی درست‌کاری) آنان از اثر سجده در چهره‌هایشان پیداست».
عامل سوم:
تثبیت و تاکید بر این حقیقت که اصحاب پیامبر ج با یکدیگر مهربان بودند و صفت رحمت در دل‌هایشان ریشه دوانیده بود، روایات و اوهام و افسانه‌هایی را که اصحاب پیامبر ج را به صورت افرادی که با یکدیگر رفتاری وحشیانه دارند و همواره دشمن یکدیگرند، رد و ابطال می‌نماید.
آری، وقتی در دلت جای بگیرد که اصحاب با یکدیگر مهربان بوده‌اند، دل آرام می‌گیرد و کینه نسبت به کسانی که خداوندأبه دعاکردن برای آن‌ها فرمان داده از دل بیرون می‌آید.
خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَٱلَّذِينَ جَآءُو مِنۢ بَعۡدِهِمۡ يَقُولُونَ رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا وَلِإِخۡوَٰنِنَا ٱلَّذِينَ سَبَقُونَا بِٱلۡإِيمَٰنِ وَلَا تَجۡعَلۡ فِي قُلُوبِنَا غِلّٗا لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ رَبَّنَآ إِنَّكَ رَءُوفٞ رَّحِيمٌ١٠﴾[الحشر: ۱۰]. «و آیندگان ایشان که می‌گویند: ای پروردگارمان! ما و برادرانمان را که در ایمان بر ما پیشی گرفتند، بیامرز و در دل‌هایمان هیچ کینه‌ای نسبت به مؤمنان قرار مده؛ ای پروردگارمان! بی‌گمان تو، بخشاینده‌ی مهرورزی».
عامل چهارم:
بیشتر نویسندگان از تعارض روایات تاریخی با آیات قطعی قرآن کریم غافل شده‌اند، در حالی که بر همه لازم بود این موضوع مهم را در نظر می‌داشتند تا این روایات خود به خود ساقط می‌شدند.
خواننده‌ی گرامی!
قبل از این که فیصله کنی، و با اعتماد بر معلومات تاریخی‌ای که داری، و با جوش و خروش که احتمالا وجود شما را فرا گرفته است به سرعت عده‌ای را متهم گردانی، اندکی صبر کن و دلایل روشنی که این جا می‌آوریم را به غور بخوان، در وضوح و قوت معانی آن اندکی تأمل کن، در سوره‌ی فتح خداوند متعال خیلی واضح تصویری از صحابه‌ی کرام و محبت و مودت موجود در بین آنان را برای ما ترسیم می‌کند و می‌فرماید: ﴿مُّحَمَّدٞ رَّسُولُ ٱللَّهِۚ وَٱلَّذِينَ مَعَهُۥٓ أَشِدَّآءُ عَلَى ٱلۡكُفَّارِ رُحَمَآءُ بَيۡنَهُمۡۖ تَرَىٰهُمۡ رُكَّعٗا سُجَّدٗا يَبۡتَغُونَ فَضۡلٗا مِّنَ ٱللَّهِ وَرِضۡوَٰنٗاۖ سِيمَاهُمۡ فِي وُجُوهِهِم مِّنۡ أَثَرِ ٱلسُّجُودِۚ ذَٰلِكَ مَثَلُهُمۡ فِي ٱلتَّوۡرَىٰةِۚ وَمَثَلُهُمۡ فِي ٱلۡإِنجِيلِ كَزَرۡعٍ أَخۡرَجَ شَطَۡٔهُۥ فَ‍َٔازَرَهُۥ فَٱسۡتَغۡلَظَ فَٱسۡتَوَىٰ عَلَىٰ سُوقِهِۦ يُعۡجِبُ ٱلزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ ٱلۡكُفَّارَۗ وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ مِنۡهُم مَّغۡفِرَةٗ وَأَجۡرًا عَظِيمَۢا٢٩﴾[الفتح: ۲۹]. «محمد، فرستاده‌ی الله است؛ و آنان که با او هستند، در برابر کافران سرسختند و با یکدیگر مهربان. آنان را در حال رکوع و سجده می‌بینی؛ فضل و خشنودی الله را می‌جویند. نشانه(ی درست‌کاری) آنان از اثر سجده در چهره‌هایشان پیداست؛ این، وصف آنان در تورات است. و وصفشان در انجیل مانند زراعتی است که جوانه زده و تنومندش ساخته و ستبر و ضخیم شده و بر ساقه‌هایش ایستاده است و کشاورزان را شگفت‌زده می‌سازد تا به‌وسیله‌ی آنان کافران را به خشم آورد. الله به این‌ها که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده‌اند، نوید آمرزش و پاداش بزرگی می‌دهد».