حدیث غدیر، مولای مومنان و ما اهل سنت

فهرست کتاب

محبوبيّت‌، ويژه‌ي‌ علي‌ سو اهل‌ بيت‌ بود

محبوبيّت‌، ويژه‌ي‌ علي‌ سو اهل‌ بيت‌ بود

بعضی‌ از افراد و گروه‌های‌ صحابه‌ شدارای‌ فضایل‌ و خصوصیات‌ ویژه‌ای‌ ـ به‌ عنوان‌ مظاهر كامل‌تر ـ بودند. در این‌ بین‌ خاصّه‌ی‌ اهل‌ بیت‌ رسول‌ خدا ج«محبوبیت‌» بود. چون‌ محبّت‌ با رسول‌ خدا جمستلزم‌ محبّت‌ با خانواده‌ و ذُریت‌ ایشان‌ است‌ و بنابراین‌، بغض‌ و عداوت‌ با آنان‌ مترادف‌ با دشمنی‌ با رسول‌ خدا جمی‌باشد (أعاذنا الله منها). آن‌ حضرت‌ جضرورت‌ حُب‌ّ خویش‌ را برای‌ امت‌ چنین‌ تبیین‌ فرموده‌ است‌:

«هیچ‌ یک از شما مؤمن‌ كامل‌ نیست‌ مگر این‌كه‌ من‌ به‌ نزد او از اهل‌ و مالش‌ و از تمام‌مردم‌ محبوب‌تر باشم‌» [۱۰۹].

بر همین‌ مبنا، آن‌ حضرت‌ جدر حدیثی‌ ضرورت‌ محبّت‌ اهل‌ بیت‌ خویش‌ را چنین‌ ابلاغ‌ فرموده‌ است‌:

«خداوند را به‌ سبب‌ نعمت‌های‌ بزرگی‌ كه‌ به‌ شما ارزانی‌ فرموده‌، دوست‌ بدارید و مرابه‌ دوستی‌ خدا و اهل‌ بیت‌ مرا به‌ دوستی‌ من‌ دوست‌ داشته‌ باشید» [۱۱۰].

از مردان‌ اهل‌ بیت‌ رسول‌ الله ج، نزد ایشان‌ محبوب‌تر از همه‌، حضرت‌ علی‌ مرتضی‌ سبود. آن‌ حضرت‌ جدر طول‌ دوران‌ رسالت‌ خویش‌ به‌ مناسبت‌های‌ مختلف‌ با الفاظ‌ گوناگون‌ محبوبیت‌ علی‌ سرا به‌ یاران‌ تلقین‌ فرموده‌ بود. به‌ همین‌ معنا یک بار به‌ علی‌ فرمودند: «تو در دنیا و آخرت‌ ولی‌ من‌ هستی» [۱۱۱]. (از این‌ روایت‌ به‌ صراحت‌ معلوم‌ می‌شود كه‌ ولایت‌ علی‌ سبه‌ معنای‌ خلافت‌ نیست‌، چون‌ در آخرت‌ رسول‌ خدا جنیازی‌ به‌ خلیفه‌ نخواهد داشت‌).

یكی‌ دیگر از مناسبت‌ها در «غزوه‌ خیبر» پیش‌ آمد. در آن‌ غزوه‌ آن‌ حضرت‌ جبه‌ ترتیب‌ چند نفر از یاران‌ بزرگ‌ خویش‌ را برای‌ فتح‌ قلعه‌ی‌ یهودیان‌ فرستاد، امّا همه‌ با دست‌ خالی‌ برگشتند. فرمود:

«فردا پرچم‌ را به‌ كسی‌ خواهم‌ داد كه‌ خدا به‌ وسیله‌ی‌ او فتح‌ عنایت‌ می‌كند؛ كسی‌ كه‌خدا و رسولش‌ را دوست‌ دارد و خدا و رسول‌ او را دوست‌ دارند» [۱۱۲]. و آن‌ كس‌ علی‌ سبود.

روشن‌ است‌ كه‌ در روز «غدیر خم‌» نیز مقصود رسول‌ خدا جتبیین‌ أكید همین‌ خاصّه‌ی‌ آل‌ بیت‌ و بیان‌ ضرورت‌ محبّت‌ با آنان‌ بود. مخصوصاً با توجه‌ به‌ رنجش‌ و كدورتی‌ كه‌ در آن‌ زمان‌ در دل‌ بعضی‌ از یاران‌ علی‌ مرتضی‌ سدر سفر جهاد از او پیدا شده‌ بود و نیز با ملاحظه‌ی‌ این‌ مطلب‌ كه‌ رسول‌ خدا جقبل‌ از ایراد «حدیث‌موالات‌» نیز بُریده‌ سـ یكی‌ از شاكیان‌ علی‌ سـ را با این‌ الفاظ‌ مورد امر و نهی‌ قرار داد: «نسبت‌ به‌ علی‌ بغض‌ نداشته‌ باش‌ و تا می‌توانی‌بر دوستی‌ خود با وی‌ بیفزا!» و همچنین‌ با مدنظر قرار دادن‌ دعایی‌ كه‌ پس‌ از ابلاغ‌ «مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ...»كرد و فرمود: «اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ، وَعَادِ مَنْ عَادَاهُ» كه‌ صراحتاً مفهوم‌ دوستی‌ آن‌ ابلاغ‌ را مبین‌ می‌سازد.

[۱۰۹] متفق‌ علیه‌. [۱۱۰] سنن‌ ترمذی‌: مناقب‌ / باب‌ ۳۱، ح‌ ۳۸۱ + مستدرک حاكم‌: ۳ ۱۵۰/ ـ ۱۴۹ (وافقه‌ الذهبی‌) + شعب‌ الایمان‌: ۲ / ۱۳۰، ح‌ ۱۳۷۸. [۱۱۱] مستدرک حاكم‌: ۱۳۵/۳. [۱۱۲] سنن‌ ابن‌ماجه‌: مقدمه‌ / السنة، ح‌ ۱۲۱ + صحیح‌ مسلم‌: فضایل‌/باب‌ ۴، ح‌ ۲۴۰۶ و ۲۴۰۷ + صحیح‌ بخاری‌: فضایل‌ و مغازی‌ + سنن‌ نسایی‌: خصائص‌ + سنن‌ ترمذی‌: مناقب‌ ح‌ ۳۷۴۵.