حدیث غدیر، مولای مومنان و ما اهل سنت

فهرست کتاب

حديث‌ غدير از دو ديدگاه‌

حديث‌ غدير از دو ديدگاه‌

از «حدیث‌ غدیر» دو برداشت‌ متفاوت‌ شده‌ است‌. این‌ برداشت‌ها در واقع‌ ریشه‌ی‌ اختلاف‌ دو دیدگاه‌ در مورد زمان‌ خلافت‌ حضرت‌ علی‌ سبه‌ حساب‌ می‌آیند.

یک استنباط‌ (اهل‌ تشیع‌)، حدیث‌ را سندی‌ بر خلافت‌ حضرت‌ علی‌ سـ بلافاصله‌ پس‌ از رسول‌الله جـ می‌داند. در این‌ استنباط‌، لفظ‌ «ولی‌» و «مولی‌» كه‌ در حدیث‌ به‌ كار رفته‌ به‌ معنی‌ متصرَّف‌ در امور (والی‌، امام‌، امیر و...) گفته‌ شده‌ است‌. طبق‌ این‌ نظر، رسول‌ خدا جدر این‌ سخن‌ خواست‌ همین‌ معنا را در حق‌ حضرت‌ علی‌ سبرای‌ دیگران‌ اعلام‌ فرماید تا همه‌ این‌ حقیقت‌ را از قبل‌ بدانند و هیچ‌ كس‌ دیگر برای‌ تصدّی‌ این‌ مقام‌ پس‌ از وی‌ كوشش‌ نكند و طمع‌ نداشته‌ باشد. اما بنا به‌ دلایلی‌ و موانعی‌ و بدون‌ این‌كه‌ علی‌ سراضی‌ باشد، پس‌ از رسول‌ خدا جاین‌ مقام‌ به‌ وی‌ نرسید و او پس‌ از طی‌ دوران‌ خلافت‌ سه‌ خلیفه‌، به‌ عنوان‌ خلیفه‌ی‌ چهارم‌ بر این‌ مقام‌ نشست‌.

طبق‌ استنباط‌ و برداشتی‌ دیگر (اهل‌ سنّت‌)، حدیث‌ از بیان‌ خلافت‌ و امامت‌ ساكت‌ و عاری‌ است‌. طبق‌ این‌ برداشت‌، «ولی‌» و «مولی‌» در حدیث‌ به‌ معنی‌ دوست‌ و یاور و سرور است‌ و حدیث‌ از زمره‌ی‌ احادیث‌ حاوی‌ مناقب‌ و فضایل‌ است‌ كه‌ رسول‌ خدا جدرباره‌ی‌ یاران‌ خود، گاه‌ عموماً و گاه‌ خصوصاً بیان‌ می‌فرمود و این‌ حدیث‌ حاوی‌ منقبت‌ و فضیلت‌ خصوصی‌ حضرت‌ علی‌ سمی‌باشد و از آن‌ چیزی‌ بیش‌ از این‌ فضیلت‌ مستفاد نمی‌گردد. معتقدان‌ به‌ این‌ عقیده‌ كه‌ اهل‌ سنّت‌ و جماعت‌ ـ بدون‌ استثناء ـ هستند، عقیده‌ دارند كه‌ نه‌ منظور رسول‌ خدا جبیان‌ خلافت‌ و امامت‌ بلافصل‌ علی‌ سبود و نه‌ اصحاب‌ او كه‌ در عربیت‌ كامل‌ و به‌ سخنان‌ و مقصود نبوی‌ آشنایی‌ صد درصد داشتند، این‌ معنا در ذهن‌شان‌ متبادر شد. حتی‌ خود حضرت‌ علی‌ سنیز از آن‌ سخن‌، چنین‌ چیزی‌ استنباط‌ نكرد.