مطلب اول: خوردنی و نوشیدنی جن
جن، که شیاطین نیز از جنس آن هستند، می‌خورد و می‌نوشد. در صحیح بخاری آمده است: ابوهریرهسمی‌گوید: رسول الله صبه من دستور فرمودند تا برای استنجاء، سنگی را بیاورم و فرمودند: استخوان و سرگین حیوان نیاوری. وقتی ابوهریرهسدرباره‌ی راز عدم استفاده از استخوان و سرگین، پرسید، رسول الله صفرمودند:
«هُمَا مِنْ طَعَامِ الْجِنِّ وَإِنَّهُ أَتَانِي وَفْدُ جِنِّ نَصِيبِينَ وَنِعْمَ الْجِنُّ فَسَأَلُونِي الزَّادَ فَدَعَوْتُ اللَّهَ لَهُمْ أَنْ لَا يَمُرُّوا بِعَظْمٍ وَلَا بِرَوْثَةٍ إِلَّا وَجَدُوا عَلَيْهَا طَعْمًا» [۲۴].
(این دو غذای جن هستند و گروهی از جن‌های شهر نصیبین نزد من آمدند و چه جن‌های خوبی بودند. آنان از من درخواست غذا کردند. من نیز از الله خواستم که آن‌ها بر هر استخوان و یا سرگینی که بگذرند، بر آن، غذایی بیابند).
در سنن ترمذی، به سند صحیح از علامه ابن مسعودس، روایت شده است که رسول الله صفرمودند:
«لا تَسْتَنْجُوا بِالرَّوْثِ وَلا بِالْعِظَامِ، فَإِنَّهُ زَادُ إِخْوَانِكُمْ مِنَ الْجِنِّ.» [۲۵]
(با استخوان و سرگین حیوانات استنجاء نکنید؛ همانا آن غذای برادران جن شما است).
در صحیح مسلم، از ابن مسعودس، روایت شده است که رسول الله صفرمودند:
«أَتَانِى دَاعِى الْجِنِّ فَذَهَبْتُ مَعَهُ فَقَرَأْتُ عَلَيْهِمُ الْقُرْآنَ»
(دعوت‌گر جن نزد من آمد، همراه با او رفتم و قرآن را برای آنان تلاوت کردم)
او مرا با خود برد، آثار جن و آثار اتش آنان را به من نشان داد. جن‌ها از رسول اللهصغذا خواستند و رسول الله صفرمود: هر استخوانی که نام الله متعال روی آن گفته شود و در دست شما قرار گیرد، پر از گوشت می‌شود و هر سرگینی از حیوانات برای دام‌های شما علوفه است، سپس رسول الله صفرمود: با این دو چیز (استخوان و سرگین حیوان) استنجاء نکنید. آن‌ها طعام برادران جنی شما است. [۲۶]
علت نهی از استنجاء با سرگین، تنها طعام بودن آن برای جن یا برای دام‌های آنان نیست، بلکه رسول الله صدلایل دیگری را نیز برای آن بیان داشته‌اند. رسول اللهصتصریح کردند، که سرگین حیوانات نجس است. رسول الله صفرمودند: شیطان با دست چپ طعام می‌خورد و به ما دستور داده شده است که با او مخالفت کنیم. در صحیح مسلم از ابن عمرس، روایت شده است که رسول الله صفرمودند:
«إِذَا أَكَلَ أَحَدُكُمْ فَلْيَأْكُلْ بِيَمِينِهِ وَإِذَا شَرِبَ فَلْيَشْرَبْ بِيَمِينِهِ فَإِنَّ الشَّيْطَانَ يَأْكُلُ بِشِمَالِهِ وَيَشْرَبُ بِشِمَالِهِ».
(هرکسی از شما طعام می‌خورد، با دست راست بخورد و هر گاه می‌نوشد، با دست راست بنوشد، زیرا شیطان با دست چپ می‌خورد و می‌نوشد) [۲۷].
در صحیح مسلم آمده است:
«إِذَا دَخَلَ الرَّجُلُ بَيْتَهُ فَذَكَرَ اللَّهَ عِنْدَ دُخُولِهِ وَعِنْدَ طَعَامِهِ قَالَ الشَّيْطَانُ لاَ مَبِيتَ لَكُمْ وَلاَ عَشَاءَ. وَإِذَا دَخَلَ فَلَمْ يَذْكُرِ اللَّهَ عِنْدَ دُخُولِهِ قَالَ الشَّيْطَانُ أَدْرَكْتُمُ الْمَبِيتَ. وَإِذَا لَمْ يَذْكُرِ اللَّهَ عِنْدَ طَعَامِهِ قَالَ أَدْرَكْتُمُ الْمَبِيتَ وَالْعَشَاءَ.» [۲۸]
(هرگاه انسان وارد خانه شد و «بسم الله» را بر زبان جاری نمود و الله را یاد کرد و هنگام غذا خوردن «بسم الله» را بر زبان جاری نمود، شیطان به لشکریان خود می‌گوید: برای شما در این خانه نه غذایی وجود دارد و نه جای خوابی. و هرگاه به هنگام وارد شدن به خانه، «بسم الله» را نگوید و الله را یاد نکند، شیطان می‌گوید: این‌جا جای خواب و خوراک شما است).
بدون تردید، این نوشتارها این مطلب را می‌رساند که شیطان می‌خورد و می‌نوشد.
همان‌طور که انسان از خوردن گوشتی که هنگام ذبح، نام الله متعال روی آن گفته نمی‌شود، منع شده است، جن مؤمن نیز از استفاده از استخوانی که نام الله روی آن گفته نمی‌شود، منع شده است و جن کافر از آن بهره می‌برد؛ زیرا شیاطین طعامی را که نام الله و «بسم الله» برای آن گفته نشود، برای خود حلال می‌دانند. بنابر همین حدیث، برخی علما بر این عقیده‌اند که گوشت مردار، غذای شیاطین است؛ چون نام الله متعال – بسم الله – بر آن گفته نشده است.
علامه ابن قیم از آیه:
﴿إِنَّمَا ٱلۡخَمۡرُ وَٱلۡمَيۡسِرُ وَٱلۡأَنصَابُ وَٱلۡأَزۡلَٰمُ رِجۡسٞ مِّنۡ عَمَلِ ٱلشَّيۡطَٰنِ﴾[المائدة: ۹۰].
«می‌خوارگی و قماربازی و بتان و تیرها (و سنگ‌ها و اوراقی که برای بخت‌آزمائی و غیب‌گویی به کار می‌برید) پلیدند و کار شیطان می‌باشند.»
برداشت کرده است که مسکرات، شراب شیطان است؛ پس شیطان از شرابی می‌نوشد که دوستانش به دستور او، آن را ساخته‌اند و خودش در ساختن آن با دوستانش شریک است. لذا آنان که شیطان را در نوشیدن شریک خود می‌کنند، در گناه و عذاب نیز شیطان شریک آنان است.
روایتی که امام نسائی، از عبدالله بن یزید، بیان کرده است، برداشت ابن قیم را تایید می‌کند. عبدالله بن یزید می‌گوید: عمر بن خطابس، در نامه‌ای برای ما نوشت:
«أَمَّا بَعْدُ فَاطْبُخُوا شَرَابَكُمْ حَتَّى يَذْهَبَ مِنْهُ نَصِيبُ الشَّيْطَانِ فَإِنَّ لَهُ اثْنَيْنِ وَلَكُمْ وَاحِدٌ» [۲۹].
(نوشیدنی‌تان را بجوشانید، تا این‌که سهم شیطان از آن بیرون رود؛ زیرا در آن نوشیدنی، شیطان دو سهم و شما یک سهم دارید.)
[۲۴] بخاری: (۷/۱۷۱).، شماره: (۳۸۶۰) [۲۵] ترمذی: (۱/۸) شماره: (۱۷) [۲۶] مسلم: (۱/۳۳۲)، شماره: (۴۵۰) [۲۷] قبلی: (۳/۱۵۹۸)، شماره: (۲۰۲۰) [۲۸] قبلی: (۶/۱۰۸)، شماره: (۵۳۸۱) [۲۹] سنن نسائی: (۳/۱۱۵۴)، شماره: (۵۲۷۵)