دنیای جن ها و شیاطین

۱۵- آفرینش شیطان، نشان‌گر حلم و بردباری الله متعال نسبت به بندگان است

از جمله حکمت‌های آفرینش شیطان، این است که الله متعال، دوست دارد نسبت به‌ بندگانش، حلم، صبر، ‌تحمل و وسعت رحمت خودش را آشکار گرداند.

این امر، سبب شد که الله متعال، آفریده‌ای را بیافریند، که شرک کند و از دستورات الله متعال، اطاعت نکند، در مخالفت و ناخشنودی او تلاش کند، حتی خود را مشابه الله متعال قرار دهد و با این همه، الله متعال، انواع خوردنی‌ها و نوشیدنی‌های پاکیزه را به او عطا نماید، او را روزی دهد و از گناهان او درگذرد و زمینه را برای بهره‌مند شدن او، از تمام خوشی‌ها، فراهم سازد، درخواستش را بپذیرد و مشکلاتش را حل کند و با احسان و انعام بر وی، بر عکس کفر، شرک و بی‌ادبی او، با او رفتار کند، آری، الله متعال بهتر می‌داند که چه حکمت‌هایی در آفرینش شیطان نهفته است.

بخاری در تایید مطلب بالا، روایتی به شرح زیر نقل می‌کند: ابوموسی اشعری می‌گوید: رسول الله صفرمودند:

«مَا أَحَدٌ أَصْبَرَ عَلَى أَذًى يَسْمَعُهُ مِنْ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ يَدْعُونَ لَهُ وَلَدًا وَيُعَافِيهِمْ وَيَرْزُقُهُمْ».

(هیچ کس در برابر آزاری که می‌بیند، از الله متعال شکیباتر نیست، بندگان، فرزندی را به او نسبت می‌دهند، اما الله متعال از این جسارت بزرگ آنان درمی‌گذرد و آنان را روزی می‌دهد). [۱۸۴]

در صحاح، از ابوهریرهسروایت شده‌ که‌ رسول الله صفرمودند:

«قَالَ اللَّهُ كَذَّبَنِي ابْنُ آدَمَ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ ذَلِكَ وَشَتَمَنِي وَلَمْ يَكُنْ لَهُ ذَلِكَ فَأَمَّا تَكْذِيبُهُ إِيَّايَ فَقَوْلُهُ لَنْ يُعِيدَنِي كَمَا بَدَأَنِي وَلَيْسَ أَوَّلُ الْخَلْقِ بِأَهْوَنَ عَلَيَّ مِنْ إِعَادَتِهِ وَأَمَّا شَتْمُهُ إِيَّايَ فَقَوْلُهُ اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا وَأَنَا الْأَحَدُ الصَّمَدُ لَمْ أَلِدْ وَلَمْ أُولَدْ وَلَمْ يَكُنْ لِي كُفْئًا أَحَدٌ».

(الله متعال می‌فرماید: انسان مرا انکار کرد و برای او شایسته نبود که مرا انکار کند. انکار او، این بود که گفت: الله متعال آن‌طور که‌ مرا آفریده است، پس از مرگ زنده نمی‌کند، اما دشنام او این است که می‌گوید: الله متعال زن و فرزند برای خود اختیار کرده است، حال آن‌که من یکتا و بی‌نیاز هستم، نزاده‌ام و زاده نشده‌ام و هیچ همتائی ندارم). [۱۸۵](بخاری)

الله متعال، با وجود آگاهی از این انکار و دشنام، که از طرف انسان متوجه او می‌شود، منکران و دشنام دهندگان را، روزی می‌دهد، آنان را مورد عفو قرار می‌دهد و از آنان دفاع می‌کند، آنان را به سوی بهشت خود دعوت می‌دهد و اگر توبه کنند، توبه آن‌ها را می‌پذیرد، بدی آنان را به نیکی تبدیل می‌سازد و در همه‌ی احوال، آنان را مورد لطف قرار می‌دهد، آنان را شایسته‌ی آن می‌داند که پیامبرانش را به سوی آنان روانه کند و به پیامبران امر می‌کند، که با سخنان شیرین و محبت‌آمیز و اندرزگونه، آنان را مورد خطاب قرار دهند و با محبت با آنان برخورد کنند.

فضیل بن عیاض می‌گوید: هر شب از طرف الله متعال، این ندا سر داده می‌شود: چه کسی جود و سخاوتش بیشتر از جود و سخاوت من است، بندگان از من نافرمانی می‌کنند و من در هنگام خواب، چنان از آنان پاسداری می‌کنم، که گویی از من نافرمانی نکرده‌اند و چنان از آنان مراقبت می‌کنم، که گویی گناه نکرده‌اند، بر گناه‌کاران جود و بخشش می‌کنم و بدکاران را مورد لطف قرار می‌دهم، چه کسی مرا صدا کرد و من او را اجابت نکردم؟ چه کسی از من خواست و من به‌ او ندادم؟ من جواد هستم، جود و بخشش از جانب من است، من بزرگوار هستم و بزرگواری از جانب من است، از نشانه‌های بزرگواری من، این است که به‌ بندگان خود می‌دهم، آن‌چه را که از من خواسته یا نخواسته‌اند و چنان به توبه‌کنندگان می‌دهم، که گویی هرگز گناه نکرده‌اند، پس آفریده اگر از من فرار کند، به چه کسی پناه می‌برد؟ و گناه‌کاران از دروازه‌ی من، به کجا می‌روند؟

در یک حدیث قدسی چنین آمده است:

من (الله متعال) و جن و انس در معامله‌ای بسیار شگفت‌آور بسر می‌بریم: من آن‌ها (جن و انس) را می‌آفرینم، ولی آنان دیگران را پرستش می‌کنند، من آنان را روزی می‌دهم و آنان از دیگران تشکر می‌کنند.

در حدیثی دیگر آمده است: ای فرزند آدم! تو در حق من انصاف نکردی، خیر و نیکی‌های من همواره بر تو نازل می‌گردید، اما شر و بدی تو به سوی من می‌آمد، با نعمت‌هایی که به تو می‌دادم، چه بسیار به تو محبت می‌کردم و بدان که من نیازی به تو ندارم و تو چقدر با انجام گناه، خود را مورد خشم من قرار می‌دهی و حال آن‌که، تو به من نیازمند هستی، فرشتگان همواره کارهای زشت تو را، به سوی من می‌آورند.

در حدیث صحیح آمده است:

«وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَوْ لَمْ تُذْنِبُوا لَذَهَبَ اللَّهُ بِكُمْ وَلَجَاءَ بِقَوْمٍ يُذْنِبُونَ فَيَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ فَيَغْفِرُ لَهُمْ».

(سوگند به ذاتی که جانم در دست اوست، اگر شما گناه نکنید، الله متعال شما را می‌برد و در عوض کسانی را می‌آفریند، که گناه کنند و سپس آمرزش بخواهند، تا آنان را بیامرزد).

[۱۸۴] قبلی (۱/۱۴) شماره (۲۲) [۱۸۵] قبلی (۱/۱۴) شماره (۲۰)