گفتار پنجم: گواهیدادن جن در حق مسلمانها
در احادیث آمده است که برخی از جنها، در هدایت انسانها نقش داشتهاند. در صحیح بخاری آمده است: عمر بن خطابس، از مردی که در زمان جاهلیت شغل کهانت داشت، پرسید که در مورد شگفت آورترین خاطرههای خود با جن چه چیزی را به یاد دارد؟ مرد کاهن گفت: روزی در بازار بودم که جن من آمد. احساس کردم که او ترسیده است. گفت:
«أَلَمْ تَرَ الْجِنَّ وَإِبْلَاسَهَا وَيَأْسَهَا مِنْ بَعْدِ إِنْكَاسِهَا وَلُحُوقَهَا بِالْقِلَاصِ وَأَحْلَاسِهَا».
(آیا تو جن و غم و اندوه آنها را پس از ناتوانی و ملحق شدنشان به شتر ماده جوان و زین او، ندیدهای؟).
عمر فاروقسفرمود: راست گفته است. در حالی که من خوابیده بودم، مردی گوسالهای را آورد و آن را ذبح کرد؛ فریادی شنیدم که پیش از این، چنین فریادی به گوشم نرسیده بود، زیرا همراه فریاد میگفت:
«يَا جَلِيحْ أَمْرٌ نَجِيحْ رَجُلٌ فَصِيحْ يَقُولُ لَا إِلَهَ إِلَّا الله».
(ای جلیح! چیزی بسیار شگفتآور پیش آمده؛ اکنون مردی فصیح ظهور کرده که میگوید: هیچ معبودی جز «الله» وجود ندارد).
میگوید: بیدرنگ از جای خود برخاستم و گفتم: تا دربارهی این صدا و فریاد اخباری را به دست نیاورم، از اینجا نمیروم. دوباره فریاد کشید:
«يَا جَلِيحْ أَمْرٌ نَجِيحْ رَجُلٌ فَصِيحْ يَقُولُ لَا إِلَهَ إِلَّا الله».
به محض اینکه بلند شدم، دیدم که میگویند: این همان پیامبر و فرستاده است.
ابنکثیر، در تفسیر سورهی «احقاف»، بعد از بیان این حدیث میگوید: این گفتار بخاری بود و بیهقی نیز از ابن وهب همین را روایت کرده است. سپس میگوید: از ظاهر حدیث چنین بر میآید که خود عمرساین صدا را از زبان گوساله شنیده است. این مطلب در یک روایت ضعیف، از خود عمرسبه صراحت ذکر شده است و سایر روایات، بر این دلالت دارند که همان مرد کاهن، این صدا را از گوساله شنیده است. الله متعال بهتر میداند.
ابوسعید خدریس، به ابو صعصعه گفت: میبینم که تو به بیابان و گوسفندان علاقه بسیاری داری. هرگاه در بیابان و با گوسفندانت هستی و اذان میگویی، با صدای بسیار بلند اذان بگو، زیرا هرجا که صدای مؤذن شنیده شود و هر چیز (انس، جن یا هر موجودی دیگر) که آن را بشنود، روز قیامت برای مؤذن گواهی خواهد داد. ابوسعید میگوید: این مطلب را از رسول الله صشنیدم. [۷۰]رسول الله صخبر داده است که در روز رستاخیز، جن برای کسی که در دنیا صدای اذان او را شنیده است، گواهی میدهد.
[۷۰] قبلی (۲/۸۸) شماره (۶۰۹)