اوصاف و اصناف جنّی‌ها:
اولاً- راجع به اوصاف جنّی‌ها چنین سوال مطرح می‌شود که:
آیا جن‌ها خوردن و آشامیدن و تولد و تناسل دارند؟
جواب: بله. خوردن و آشامیدن و تولد و تناسل‌شان در نصوص ثابت است:
۱- روایت صحیح مسلم است که عبدالله ابن عمرباز پیامبر جروایت می‌کند که فرمود: «فَإِنَّ الشَّيْطَانَ يَأْكُلُ بِشِمَالِهِ وَيَشْرَبُ بِشِمَالِهِ»یعنی: «شیطان با دست چپش می‌خورد و می‌نوشد.»
که مسلمانات از این عمل نهی شدند.
۲- «عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ ج: " لَا تَسْتَنْجُوا بِالرَّوْثِ وَلَا بِالْعِظَامِ فَإِنَّهُ زَادُ إِخْوَانِكُمْ مِنَ الْجِنِّ» [۶۱].
«عبد الله بن مسعود از پیامبر روایت می‌کند که فرمود: «با سرگین و استخوان استنجا نکنید، چون خوراک برادران (مسلمان) جنّ شما است.»»
۳- ﴿أَفَتَتَّخِذُونَهُۥ وَذُرِّيَّتَهُۥٓ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِي وَهُمۡ لَكُمۡ عَدُوُّ﴾[الکهف:۵۰].
«آیا او و فرزندانش را به جای من دوستان خود می‌گیرید، در حالی‌که آن‌ها دشمن شما هستند؟!»
ابن کثیر راجع به صفات فوق توضیح بیشتری داده است و می‌فرماید:
«وَ رَوَی اِبنُ عَبدِ البَرِّ عَن وَهَبُ بن مُنَّبَه یَقُول: وَسُئِلَ عَنِ الجِنِّ مَاهُم وَهَل یَأکُلُونَ وَیَشرَبُونُ وَیَتنَاکِحُونَ فَقَالَ: إنَّ الجِنَّ اَصنَافٌ، فَخَالِصُهُم رِیحٌ لاَ یَأکُلُونَ وَلاَ یَشرَبوُنَ وَلا یَتَوَالَدُونَ، وَجِنسٌ مِنهُم یَقعُ مِنهُم ذَلِكَ، وَمِنهُم السَّعَالِی وَالغُول» [۶۲].
«ابن عبدالبّر از وهب ابن منبه روایت کرده است، راجع به جن‌ها سوال شد که آن‌ها چه موجودیند؟ آیا می‌خورند و می‌نوشند و ازدواج می‌کنند؟ فرمود: جن‌ها انواع مختلفی دارند:
۱- اکثرشان هوا هستند که خوردن و نوشیدن و تولد و تناسل ندارند.
۲- نوع دیگرشان خوردن و نوشیدن و تولد و تناسل دارند.
۳- عدۀ دیگر ایشان غول‌‌اند.»
ثانیاً راجع به اصناف جن‌ها که بر سه صنف‌اند:
۴- گروهی از آن‌ها دارای بال اند و در هوا پرواز می‌کنند.
۵- گروهی از آن‌ها (به شکل) مار و عقرب‌اند.
۶- گروهی از آن‌ها در نقل و حرکت و گشت و گذارند.
چنان‌که فتح الباری نقل می‌کند: «وَرَوَی ابن حبان والحاکم من حدیث ابی ثعلبةُ الخُشنی قال قال رسول الله ج: الجِنُّ علی ثَلاثة أصناف: صنفٌ لَهُم أجنحةٌ یطیرون فی الهواء، وصنفٌ حیاتٌ وعقاربٌ، وصنفٌ یحلون ویظعنون»... «وَروی ابن ابی الدینار من حدیث ابی درداء مرفوعاً نحوهُ ولکن قال فی الثالث وصنفٌ علیهم الحسابُ والعقاب» [۶۳].
«ابن حبان و حاکم از ابی ثعلبه روایت می‌کنند که رسول الله جفرمود:
«جن‌ها بر سه صنف‌اند: صنفی از آن‌ها دارای بال‌اند و در هوا پرواز می‌کنند. و صنفی از آن‌ها (به شکل) مار و عقربند، و صنفی از آن‌ها در گشت و گذار‌اند.»
و در روایت ابی درداء نیز همین تقسیم ذکر شده، منتهی راجع به صنف سوم فرموده: «ایشان حساب و کتاب و عذاب خواهند داشت.»»
چون موضوع جن موضوعی مشکل و نسبتاً شرح نشده و پنهان است چنان‌که خود جن‌ها از نظرها پنهان و مستوراند، راجع به تفصیل بیشتر مسائل جن به کتاب «آکام المرجان فی احکام الجان» از بدرالدین شبلی متوفی ۷۶۹ هـ مراجعه شود.
[۶۱] ترمذی و نسائی روایت کرده اند. [۶۲] ابن کثیرـ ۳ / ۲۹۷، و آکام المرجان: ص/ ۴۰. [۶۳] فتح الباری ـ۶/ ۲۹۶.