مطلب چهارم- علایم قیامت:
علایم قیامت بر دو قسم است:
۱- صغری.
۲- کبـری.
اول- علایم صغرای قیامت که واقع شده‌اند و نیز واقع می‌شود. از جملۀ علایم صغرای قیامت بعثت محمد جاست طوری که درحدیث بخاری است که نبی جمی‌فرماید: «بُعِثْتُ أَنَا وَالسَّاعَةَ كَهَاتَيْنِ»یعنی «من و قیامت مثل این دو انگشت فرستاده شده‌ایم، و به انگشت سبابه و وسطی اشاره نمودند.» و همچنان رحلت محمد جو ظهور تمدن و ترقی دنیا از جملۀ علائم صغرای قیامت است همانطور که در حدیث جبرئیل به روایت عمرسدر صحیحین ذکر شده و مشکاة هم نقل می‌کند و نیز ظهور شرک، کثرت زنا، رفع علم شرعی و کثرت جهل همه از علایم صغرای قیامت است.
دوم- علایم و نشانه‌های کبرای قیامت که ده تا است طوری که در صحیح مسلم از حذیفـهسروایت شده که نبی جمی‌فرماید: قیامت واقع نمی‌شود تا زمانی که ده علامت پیش از قیامت ظاهر نشود؛ و آن ده علامت اجمالا ًعبارت است از امور ذیل:
۱- ظهور مهـــدی: که در کتب حدیث و مشکاة جلد دوم ذکر شده.
۲- خروج مسیح الدجال: همانطور که در کتب حدیث و مشکاة ذکرشده.
۳- نزول عیسی: همانطور که در کتب صحاح وارد شده.
۴- خروج یأجوج و مأجوج: همانطور که در سورۀ کهف، آیۀ ۹۴ ذکر گردیده؛ و در احادیث بیشتر توضیح داده شده است.
۵- سه خسف: (فرو رفتن زمین) در شرق، غرب، جزیرة العرب.
۶- آیة الدخان: یعنی ظاهرشدن دود غلیظ و شدید.
۷- طلوع آفتاب از مغرب: یعنی طلــوع آفتاب خلاف عادت.
۸- خُرُوج دابة الارض: یعنی حیوان حرف زننده.
۹- خُرُوج نار (آتش): از قعر عدن (یمن) خارج می‌شود و مردم را به سوی محشر سوق می‌دهد.
۱۰- رِیحٌ طَیِبةٌ تَمُوتُ فِیهَا المُؤمِن:یعنی باد خوش گوار که مؤمنین با آن قبض روح می‌شوند [۶۴].
درباره معنای علایم قیامت باید گفت:
علایم قیامت در عربی به معنی اشراط ُالساعة ذکر شده است:
أشراط در لغت: مقـدمات و اوایل چیزی را گویند.
در اصطلاح: برعلایمی که بر نزدیکی قیامت دلالت می‌کند اطلاق می‌شود. همین علایم و نشانه‌ها همانطور که ذکر گردید به کوچک و بزرگ تقسیم می‌شود:
[۶۴] راجع به تفصیل علائم (صغری ــ و کبری) قیامت به باب اشراط الساعة کتاب مشکاة مراجعه شود.