حقیقت توحید

اما معنای کلام شیخ الاسلام

از مسلمانان کسانی هستند که در ظاهر به غیر شریعت ملتزم و پایبند می‌باشند و در بینشان براساس عادات و آداب و رسومی که جاری است، حکم می‌کنند؛ اما این عمل را از روی رد کردن شریعت، انجام نمی‌دهند، بلکه گاهی این عمل از روی جهل یا شبهه یا تاویل از آن‌ها سر می‌زند. بر همین اساس شایسته نیست که به مجرد عمل ظاهریشان، گرچه عملشان کفر باشد، تکفیر شوند. تا اینکه بدانند و بفهمند که عملشان منافی حقیقت التزامشان به شریعت الله ﻷمی‌باشد. بدین ترتیب هرکس از آن‌ها بعد از تعریف و بیان و اقامه‌ی حجت و فهمیدن دلایل شرعی، بر عملش اصرار ورزد، کافر می‎باشد. بلکه در این صورت شیخ الاسلام، وی را حلال شمارنده این عمل نامیده است.

و علامه قرآنی محمد امین شنقیطی /پس از ذکر بسیاری از آیات قرآن می‌گوید: «با نصوص قرآنی که پیشتر ذکر کردیم، در نهایت وضوح روشن می‌گردد، کسانی که از قوانین وضعی پیروی می‌کنند - که در واقع شیطان این قوانین را بر زبان دوستانش، بر مبنای مخالفت با آنچه الله ﻷبر زبان فرستادگانش تشریع کرده، به عنوان قانون نهاده است - تردیدی در کفر و شرکشان نیست و این جز از کسانی که الله ﻷبصیرتش را محو کرده و وی را در برابر نور وحی کور کرده، سر نمی‌زند». پس از این علامه شنقیطی نکته‌ی مهمی را ذکر کرده و می‌گوید: «بدان که واجب است میان نظام و قوانین وضعی که مقتضای تحکیم آن، کفر به خالق آسمان‌ها و زمین است و میان نظام و قوانینی که تحکیم آن مقتضی کفر به الله ﻷنمی‌باشد، تفصیل قائل شد. و توضیح این مطلب آن است که قوانین به دو دسته تقسیم می‌شوند: