تقسیمبندی آیات سوره
آیههای ۱-۲-۳ اشارهای است به اعلان موضعگیری اهل ایمان نسبت به کفر و برائتجستن اهل ایمان از بندگیکردن معبودهای اهل کفر در حال و آینده. یعنی مؤمن باید اینگونه از کفر و اهل کفر اظهار بیزاری و انزجار نماید، هم در حال و هم در آینده، هیچ امیدی نزد اهل کفر در این رابطه که مؤمن به شکلی متمایل به معبودهای آنها شود، وجود نداشته باشد و نیز اشارهای هم به این نکته رفته که اهل کفر هم تا نهایت کارشان حاضر نیستند معبودهای اهل ایمان را در حال و در آینده بندگی کنند.
آیهی ۴ اشاره به اعلان برائت و دوری مؤمن از گذشتهی اهل کفر دارد لذا مفاصله و جدایی به صورت عام باید اینچنین باشد. مؤمن باید هم از حال اهل کفر خود را جدا کند، هم از آینده و هم از گذشته و تحت هیچ شرایطی حاضر نباشد با اهل کفر در هیچ زمانی یکی شود.
در آیهی ۵ و ۶ اشاره به مفاصله و جدایی نهایی اهل کفر از اهل ایمان میشود که اهل کفر هم حاضر نیستند، نه در حال و نه در آینده آنچه را اهل ایمان بندگی میکنند، بندگی کنند. در آیهی ۶ صفها کاملاً جدا میشود. اهل کفر مسیر خود را دارند و اهل ایمان هم مسیر خود را پی میگیرند. در نتیجه تکلیف باید روشن و قدمهایی را که برای رسیدن به مقصد برمیداریم، دقیق و حساب شده و ارزیابی شده باشد.
از آیهی ۱ الی ۳ اعلام انزجار اهل ایمان از کفر و برائتجستن اهل ایمان از حال و آیندهی اهل کفر و برائتجستن اهل کفر از حال و آیندهی اهل ایمان. پس اینجا به این سؤال پاسخ داده میشود که توضیح این خطاب خداوند چگونه است: «یا ایها الکافرون» جواب این است که چون در علم خداوند ثابت شده است که دیگر تحت هیچ شرایطی کافران نه در حال و نه در آینده، از مسیر کفر جدا نمیشوند، پس نام کافر برای کسی ثابت میشود که تصمیم ندارد به هیچ قیمتی مسیر کفر را رها کند. کافرون با الذین کفروا فرق دارد. الذین کفروا یعنی کسانی که در مقطعی کفر ورزیدند و احتمال بازگشت از کفر برایشان وجود دارد.
چهار تن از کافران نزد رسول الله ج آمدند (درحال طواف) «أسود بن عبدالمطلب، ولید بن مغیره، عاص بن وائل، امیه بن خلف» و به رسول الله ج پیشنهاد دادند که یک سال تو خدا و بتهای ما را بپرست و یک سال ما خدای تو را میپرستیم. رسول الله با اینکه خیلی نرمخو و مهربان بودند ولی در این قضیه خداوند با صراحت و شدت جواب کافران را به رسول ابلاغ کرد: آیات مکرر است و تکرار شده؛ چون کافران نیز چند بار پیشنهاد خود را تکرار کردند و خداوند محکم جواب آنها را داده که آنها هیچگاه اسلام نمیآورند و به کفر خواهند مُرد. (اعجاز قرآن)
بسم الله الرحمن الرحیم
﴿قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡكَٰفِرُونَ ١ لَآ أَعۡبُدُ مَا تَعۡبُدُونَ ٢ وَلَآ أَنتُمۡ عَٰبِدُونَ مَآ أَعۡبُدُ ٣﴾ [الکافرون: ۱-۳].