شگفتی های اندیشه اقبال لاهوری

جهان برای مسلمان آفریده شده است

محمداقبال  / یک قدم جلوتر رفته و معتقد است که مسلمان هدف‌ و رمز آفرینش جهان است. گرچه صحت حدیث «لولاك لما خلقت الأفلاك»[٣٤] جای بحث دارد، اما صحت حدیث، از روی لفظ و روایت برای اقبال  / مهم نیست، زیرا او از مطالعۀ قرآن و اسلام و تاریخ انسانی و طبیعت مسلمان و اطلاع وسیع از اوضاع جهان می‌فهمد که مسلمانی که خدمتگذار پیامبر  ج است می‌تواند مصداق این حدیث قرارگیرد، چه رسد به شخص رسول الله  ج . پس مسلمان، خلیفۀ خدا در روی زمین است[٣٥]، جهان را برای او آفرید و علم اسماء را به وی آموخت و حکومت و گنج‌های زمین را به او سپرد:

مسلمان را همین عرفان و ادراک
که در خود فاش بیند رمز لولاک

بدین ترتیب بر او لازم است که معتقد باشد که جهان برای او آفریده شده و در راه این عقیده و تحقق این تفکر مجاهده کند، در یک بیت می‌گوید: «جهان میراث مؤمن مجاهد است، و هرکس که عقیده نداشته باشد، که جهان برای او خلق شده، مؤمن کامل نیست».

[٣٤]- این روایت موضوع است. (ر. ک: السلسلة الضعیفة، شیخ البانی ٢٨٢، الفوائد المجموعة فی الأحادیث الموضوعة، شوکانی، ص٣٢٦، فتاوی اللجنة الدائمة ج١ص٣١٢). (مصحح)

[٣٥]- منظور از خلیفه بودن انسان این است که خداوند انسان‌ها را برای آباد کردن زمین و بندگی خدا و پیشبرد دستورات خود آفریده و در زمین جانشین همدیگر قرار داده است.(مصحح)