نکتهها
* اگر زنی که خون حیض یا نفاس میبیند قبل از طلوع صبح پاک گردد بر او جایز است که غسل را تا بعد از اذان صبح به تأخیر اندازد و چنانچه قبل از غسل سحری بخورد تا روزه بگیرد روزهاش صحیح است و اشکالی بر آن مترتب نیست. همچنین اگر کسی از (نوع دیگر حدث اکبَر یعنی) جنابت برخوردار بود و تا بعد از اذان صبح غسل نکرد جایز است و روزه اش نیز صحیح میباشد.
* بر زن جایز است برای اینکه در عبادت مسلمین در ماه رمضان هماهنگ با آنها مشارکت کند در صورتی که زیانی وی را تهدید نکند از داروهایی که حیض را به تأخیر میاندازد استفاده نماید.
* خوردن و بلعیدن بلغم و خلطی که در گلو قرار میگیرد برای روزهدار جایز است.
* رسول اللهصمیفرماید: همواره امّتم تا زمانی که در افطار عجله کنند و سحری را تأخیر نمایند (عاقبت) بر خیر خواهند بود [۱۵].
در جای دیگر آن حضرتصمیفرماید: تا زمانی که مردم (امّتم) افطار را تعجیل کنند دین همواره آشکار (و سرزنده) خواهد بود، زیرا یهود و نصارا افطار را تأخیر میکنند. [۱۶](و همین باعث تفکیک آنها از مسلمین میگردد).
* در هنگام افطار کردن مستحب است که دعا شود، زیرا رسول اللهصدر این مورد میفرماید: دعای روزهداری که هنگام افطار دعا میکند رد نمیشود. [۱۷]از جمله دعاهایی که در هنگام افطار از آن حضرتصروایت شده این است که آن حضرت هنگام افطار میفرمود: تشنگی برطرف شد و رگها مرطوب گردید و اگر خدا بخواهد اجر و پاداش (روزه) تثبیت شد. [۱۸](یعنی مورد قبول واقع شد و...)
* سنت است که با رطب (خرمای تر قبل از اینکه به خرماى خشک تبدیل شود) افطار شود و اگر موجود نبود پس سنت است که با تعدادی تمر (خرمای تقریباً خشک) افطار شود و اگر این نیز موجود نبود سنت است که با آب افطار شود.
* چون میان فقها در مورد اینکه آیا استفاده از سرمه و... در هنگام روزه درست است یا خیر اختلاف وجود دارد بهتر است برای رهایی از این اختلاف از سرمه و چکاندن قطره در چشم یا گوش پرهیز شود. اما اگر ضرورتی پیش آمد که ناچار بود شخص برای معالجۀ خود از این موارد استفاده کند حتی اگر طعم قطره و.. به حلق شخص برسد باز هم روزۀ او صحیح است و باطل نشده است.
* مسواک کردن در هر زمان برای روزه دار نهتنها مکروه نیست بلکه سنت میباشد.
* بر روزهدار واجب است که از غیبت، سخنچینی، دروغ و مانند آن اجتناب کند و اگر چنانچه کسی به او فحش و ناسزا گفت، فقط بگوید: من روزهدارم. در صورتی روزۀ روزهدار کامل و محفوظ باقی خواهد ماند که زبان و تمامی اعضای خود را از گناه حفظ کند. رسول اللهصمیفرماید: کسی که در سخن و کردار از گناه اجتناب نکند خداوند نیازی به اجتناب او از غذا و نوشیدنی ندارد [۱۹]. (یعنی تنها نخوردن و ننوشیدن کافی نیست).
* سنت است که هرگاه روزهدار را کسی به طعام فرا خواند میزبان را از روزۀ خود مطلع کند و برایش دعای خیر کند، و اگر روزه نداشت دعوتش را اجابت کند و از طعام او میل نماید.
* شب قدر با فضیلتترین شب سال است و زمان آن در ده شب آخر ماه رمضان محصور شده و شبی که بیش از دیگر شبها مورد تأکید قرار گرفته و گفته شده آن شب، شب قدر است شب بیست و هفتم این ماه میباشد. عمل صالحی که در این شب انجام میگیرد بهتر از عمل صالحی است که در هزار ماه (غیر این شب) انجام میگیرد. نشانههایی برای شب قدر تعیین گشته که عبارتند از اینکه: خورشید در صبح آن شب تقریباً مایل به سفید طلوع میکند و اشعۀ زیادی ندارد و هوای آن شب نیز مطبوع و معتدل میباشد. جه بسا مسلمانی این شب را باز یابد ولی او خود به این مسأله پی نبرد. مطلوب آن است که شخص مسلمان در تمامی ماه رمضان در عبادت بکوشد و بخصوص ده شب آخر ماه رمضان را به عبادت اختصاص دهد و مسلمان باید تلاش کند تا سرحد امکان در هیچ یک از شبهای رمضان عبادت (و نماز شب) را ترک نکند و اگر نماز تراویح را با جماعت میخواند تا پایان نماز امام را همراهی کند تا همین برای او در زمرۀ نماز شب محسوب گردد.
* اگر کسی نیت روزۀ نفلی نموده سنت است که آن روزه را به پایان رساند ولی اتمام آن بر وی واجب نیست و اگر عمداً روزهاش را باطل نمود نیز بر او حرجی نیست و لازم نیست قضای آن را بیاورد.
[۱۵] «لا تَزَالُ أُمَّتِي بِخَيْرٍ مَا عَجَّلُوا الإِفْطَارَ وَأَخَّرُوا السُّحُورَ»أحمد. [۱۶] «لا يَزَالُ الدِّينُ ظَاهِرًا مَا عَجَّلَ النَّاسُ الْفِطْرَ لأَنَّ الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى يُؤَخِّرُونَ» أبو داود. [۱۷] «إن للصَّائِمِ عِنْدَ فِطْرِهِ دَعْوَةٌ لا تُرَدُّ»ابن ماجه. [۱۸] «ذَهَبَ الظَّمَأُ وَابْتَلَّتْ الْعُرُوقُ وَثَبَتَ الأَجْرُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ» أبو داود. [۱۹] «مَنْ لَمْ يَدَعْ قَوْلَ الزُّورِ وَالْعَمَلَ بِهِ فَلَيْسَ لِلَّهِ حَاجَةٌ فِي أَنْ يَدَعَ طَعَامَهُ وَشَرَابَهُ» أحمد.