ب ـ تفسیر اصحابش
اصحاب در آنچه که از پیامبر جروایت کردهاند نگفتهاند که این آیه در مورد نکاح موقت نازل شده است، و بهترین مثال که میآوریم و طرف مخالف را با آن ساکت میکنیم گفته امام علیساست که آنها [پیروان نکاح متعه] آن را حجت میشمارند و وی را معصوم و خلیفه اول و عالمترین اصحاب به مواقع نزول آیات و معرفت و شناخت قرآن میپندارند، که نه سنی و نه شیعه چیزی از او روایت نکردهاند که گفته باشد: این آیه در مورد نکاح متعه نازل شده است در حالیکه وی زمان و مکان نزول تمام آیات را میداند!.
ابونعیم در حلية الأولياء از علی بن ابیطالبسابراز داشته است: که ایشان فرمودهاند: به خدا سوگند هرگاه آیهای نازل شده من دانستهام که در چه مورد و در کجا نازل شده و همانا پروردگارم قلبی عاقل و زبانی سؤال کننده به من ارزانی داشته است. و ابوالطفیل روایت کرده گفته است: شاهد بودم که علیسخطبه میداد و او گفت: از من بپرسید سوگند بهخدا از هر چیزی سؤال کنید به شما پاسخ میدهم و درباره کتاب از من سؤال کنید سوگند به پروردگارم که هیچ آیهای نیست مگر اینکه من میدانم که آیا در شب یا روز در سهل [أرض مسطح] یا در کوه نازل شده است.
پس تفسیر علیسبرای این آیه که شما آن را آیه متعه مینامید کجاست؟؟!!.
اما ابن عبدالبر در کتاب الاستذکار در تأویل ﴿فَمَا ٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِهِۦ مِنۡهُنَّ﴾بیان میدارد که: جماعتی و از جمله آنها عمرسمیگویند: آن نکاح حلال است زمانی که نکاح را عقد نموده و با وی آمیزش نکرد به وسیله عقد و استمتاع کام گرفته است. پس اگر قبل از اینکه با وی آمیزش کند او را طلاق داد نصف مهریه را میگیرد، و اگر با وی آمیزش کرد تمام مهریه را از آن خود میکند، زیرا این مرد به طور کامل کام گرفته است [۱۳۰].
و ابن مسعودسمیگوید: که این آیه برای استمتاع در آیه حمل میشود و اینکه ابن مسعودسمیگوید: [إلی أجل مسمی] منظورش مهریه است نه عقد نکاح [۱۳۱].
[۱۳۰] الاستذکار: ۱۶/۲٩۸. [۱۳۱] الحاوی الکبیر: ماوردی ٩/۳۳۱.