بیان نکاح متعه از روی لغت و شریعت و حکم آن:
کلمه متعه و مشتقات آن در سورههای مختلف [۱]. قرآن ٧۱ بار ذکر گردیده است. اما رعایت معنی انتفاع در نکاح متعه که موضوع بحث ما میباشد صحیح نیست [۲].
استمتاع در گویش عربی به معنی بهره وری و لذت طلبی میباشد مثلاً میگویند: مردی بوسیله پسرش منتفع گردیده و هر چیزی که بامنفعت و مایه لذت باشد آن را متاع خوانند و به کسی که در جوانی فوت کرده باشد میگویند: هیچ لذتی از جوانی خویش نبرد. و در تأئید معانی مختلف متعه میتوان از آیات استمداد گرفت که خداوند در سوره انعام آیه ۱۲۸ میفرماید:
﴿وَقَالَ أَوۡلِيَآؤُهُم مِّنَ ٱلۡإِنسِ رَبَّنَا ٱسۡتَمۡتَعَ بَعۡضُنَا بِبَعۡضٖ﴾[الانعام: ۱۲۸].
«پروردگارا! برخی از ما از برخی دیگر سود بردیم».
و در سوره احقاف آیه ۲۰ میفرماید:
﴿أَذۡهَبۡتُمۡ طَيِّبَٰتِكُمۡ فِي حَيَاتِكُمُ ٱلدُّنۡيَا وَٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِهَا﴾[الأحقاف: ۲۰].
«آیا [نعمتهاى] پاکیزهتان را در زندگانى دنیویتان از بین بردید و از آنها بهرهمند شدید؟».
یعنی شما در استلذاذ تعجیل نمودهاید و در سوره توبه آیه ۶٩ میفرماید:
﴿فَٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِخَلَٰقِكُمۡ كَمَا ٱسۡتَمۡتَعَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُم بِخَلَٰقِهِمۡ﴾[التوبة: ۶٩].
«شما هم بهره خود را بردهاید همانگونه که افراد پیش از شما بهره خود را بردهاند».
یعنی شما نصیب خودتان را در دنیا بدست آوردهاید [۳]. و همچنین در حدیث نبوی پیامبر جفرمودهاند: «الدُّنْيَا مَتَاعٌ، وَخَيرُ مَتَاعِهَا المَرْأَةُ الصَّالِحَةُ». «دنیا مایه لذت و متاع است که زن پاکدامن بهترین متاع این دنیا محسوب میگردند» [۴].
[۱] انظر الـمعجم الـمفهرس لألفاظ القرآنالکریم للمرحوم فؤاد عبدالباقی، باب میم، ص ۸۳۳-۸۳۴. [۲] الأصل في الأشیاء الإباحة ولکنالـمتعة حرام: ص ٧۸-۸۰. [۳] التفسیرالکبیر أو مفاتیحالغیب للامام فخرالدین رازی: ۱۰/۴۰. [۴] أخرجه أحمد فی مسنده بإسناد صحیح: ۸/٧۵.