جواب شبهه (۱۰)
گفته آنان که نسخ آیه متعه بوسیله آیه أزدواج غیرممکن است ... .
جواب
همانا آیه استمتاع محکم و منسوخ نیست و در مورد نکاح صحیح می‌باشد.
ابداً نسخی در بین دو آیه یافت نمی‌شود، منظورم میان آیه استمتاع بوسیله آیه أزدواج به عقد دائم می‌باشد که مدنی است و آیه فروج که مکی می‌باشد!
و ام المؤمنین عائشهلو غیر ایشان به این آیه در تحریم متعه زنان و نسخ آن در قرآن استدلال می‌کند.
حاکم و بیهقی با اسناد صحیح بر شرط شیخین [۲۰۵]. از ابی ملیکه روایت می‌کند که عائشهلوقتی درباره متعه از او سؤال می‌شد می‌گفت: در میان من و شما کتاب خدا باشد:
﴿وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِفُرُوجِهِمۡ حَٰفِظُونَ ٥ إِلَّا عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِهِمۡ أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُمۡ﴾[المؤمنون: ۵-۶].
و هرکس غیر از آنچه خداوند اجازه ازدواج با آن را داده بخواهد از حدود خداأتجاوز نموده است.
این نص از ام المؤمنین بر این دلالت دارد که وی باور دارد که متعه با نص و عبارت کتاب خدا حرام گشته است و عائشهلاز فرموده خدا: ﴿فَمَا ٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِهِۦ مِنۡهُنَّ﴾متعه را درک نکرده، زیرا اگر این معنی را معتبر می‌شمرد به نسخ تصریح کرده بود، و آن هم کامل نمی‌شد زیرا آیه مؤمنون قبل از آیه نساء نازل شده است، اولی مکی و دومی مدنی است و اگر چنین چیزی وجود داشت عائشهلاز آن بی‌خبر نمی‌بود.
ابن عبدالبر و ابومحمد قیسی می‌گویند: عائشهلمی‌گوید: خداوند بوسیله این آیه: ﴿وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِفُرُوجِهِمۡ حَٰفِظُونَ ٥ إِلَّا عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِهِمۡ أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُمۡ﴾[المؤمنون: ۵-۶]. متعه را حرام نموده است [۲۰۶].
ابومحمد می‌گوید: این گفته زیبا نیست، زیرا متعه نه ازدواج صحیح و نه ملک الیمین است. خداوند در این آیه حفظ عورات را بر غیر همسر و کنیز واجب گردانیده و نکاح متعه، ملک الیمین و نکاح صحیح نیست.
این وقتی جائز است که متعه بوسیله سنت مباح، سپس بوسیله قرآن نسخ گردیده باشد، و مباح کردن متعه بنابراین رأی بوسیله قرآن جائز نیست، زیرا در سوره‌ای مدنی نازل شده که سوره نساء است و گفته خداوند: ﴿إِلَّا عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِهِمۡ﴾مکی است و آیه مکی آیه مدنی را نسخ نمی‌کند، زیرا آن قبل از آیه مدنی نازل شده است و آیه که بعد از آن نازل نشده باشد آیه دیگری را نسخ نمی‌کند.
قیسی می‌گوید: متعه از طرف خدا مباح گردیده سپس از آن نهی فرمود، و آن از جمله نسخ سنت با سنت است و آیه در مورد نکاح صحیح جائز می‌باشد.
قیسی می‌گوید: روایت شده که مباح کردن متعه از طرف رسول خدا جبرای مدت سه روز بوده سپس آن را نهی فرمود و آن بوسیله نهی رسول خدا جنسخ گردیده است، و گفته شده: بلکه در صدر اسلام مدتی مباح گردیده سپس بوسیله نهی رسول خدا جنسخ گردیده است.
به همین دلیل بعضی از علما می‌گویند: این نص آیه خداوند: ﴿فَمَا ٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِهِۦ مِنۡهُنَّ فَ‍َٔاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةٗ﴾بعضی از مفسدین که معنی روابط حرام میان زن و مرد را نمی‌فهمند به آن تمسک جسته‌اند ادعا می‌کنند که این آیه متعه را مباح می‌کند ... که آیه به اندازه دوری طرفداران این قول از هدایت از این معنی دور است زیرا آیه تمامش در مورد عقد ازدواج است اول و آخرش در مورد عقد ازدواج است و متعه حتی به قول خودشان ابداً نکاح نامیده نمی‌شود!!!.
و اما گفته آنان که نسخ بوسیله آیه قرآن یا حدیث متواتر ثابت می‌گردد نه بوسیله خبر آحاد ....
[۲۰۵] حاکم در مستدرک: ۲/۳۰۵ و بیهقی در سنن خود: ٧/۲۰٧. [۲۰۶] الاستذكار: ۱۶/۲٩٧.