پيشگفتار:
سپاس خدایی را که آسمانها و زمین را آفرید، و نور و تاریکی را قرار داد، و کسانی که به خدا کفر ورزند، حقیقتاً از راه حق دور شدهاند و سپاس خدایی را که نمیتوان ادای شکر نعمت او را جز به نعمت واحدی کرد، خدایا تو را آنچنان که شایسته است حمد و سپاس میگویم و از شما طالب یاری و استعانت مینمایم، آن نعمتی که خدا آن را به هرکس ارزانی دهد هرگز گمراه نخواهد شد.
و از تمامی گناهانی که کردهام و خواهم کرد، طلب مغفرت میکنم، همانند استغفار کسی که به معبودیت خدا اذعان میکند، و میداند که جز خدا کسی گناهان او را نمیآمرزد و او را نجات نمیدهد.
اما بعد:
قرآن کم کم و در طول ۲۳ سال نازل شد ﴿وَقُرۡءَانٗا فَرَقۡنَٰهُ لِتَقۡرَأَهُۥ عَلَى ٱلنَّاسِ عَلَىٰ مُكۡثٖ وَنَزَّلۡنَٰهُ تَنزِيلٗا ١٠٦﴾[الإسراء: ۱۰۶] «و قرآنى [با عظمت را] بخش بخش [بر تو] نازل کردیم تا آن را به آرامى به مردم بخوانى و آن را به تدریج نازل کردیم».
و پیامبر جهنگامی که قرآن را برای مردم میخواند، آن را آن طور میخواند که مراد خدا را بیان بدارد.
و روش صحابه نیز همین طور بود، همانگونه که ابن مسعود میگوید: ما بیشتر از ده آیه را یاد نمیگرفتیم تا اینکه آن را درک میکردیم و بدان عمل مینمودیم، و ما با این روش همگام با علم، عمل را نیز میآموختیم، و هر آنچه را که راجع به این علم میدانستند آن را از پیامبر یاد میگرفتند.
و در دوران مکیای که سوره اسراء در آن نازل شده در همان ایام فرمود: ﴿وَنَزَّلۡنَا عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ تِبۡيَٰنٗا لِّكُلِّ شَيۡءٖ﴾[النحل: ۸۹]. «و این کتاب را که روشنگر هر چیزى است و براى مسلمانان رهنمود و رحمت و بشارتگرى است بر تو نازل کردیم» و در آیهی ۴۴ همان سوره فرمود: ﴿وَأَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلذِّكۡرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيۡهِمۡ﴾آن بیان و تبیانی که قرآن آن را ذکر کرده چیست؟ و بیان و تبیان و رهنمود رسول گرامی چیست؟ و رابطه این دو با هم چگونه است؟