تبرک و انواع آن

فهرست کتاب

ذ) صداقت در معامله:

ذ) صداقت در معامله:

در صحیحین از حکیم بن عظام سروایت شده است که پیامبر ج فرمودند: «الْبَيِّعَانِ بِالْخِيَارِ مَا لَمْ يَتَفَرَّقَا. أَوْ قَالَ: حَتَّى يَتَفَرَّقَا، فَإِنْ صَدَقَا وَبَيَّنَا بُورِكَ لَهُمَا فِي بَيْعِهِمَا، وَإِنْ كَتَمَا وَكَذَبَا مُحِقَتْ بَرَكَةُ بَيْعِهِمَا» [۱۵۶].ترجمه: «از حكیم بن حزام سروایت است كه رسول ‏الله جفرمود: «فروشنده و خریدار تا زمانی كه از هم جدا نشده‏اند، اختیار فسخ معامله را دارند». و افزود كه: «اگر آنها راست بگویند و عیب كالا را بیان كنند، در معامله آنان، خیر و بركت بوجود خواهد آمد، و اگر عیب كالا را پنهان كنند و دروغ بگویند، برکت از معامله آنها ازبین می‌رود (معامله بی‌بركت خواهد شد)». المحق به معنی نقصان و از بین رفتن است و به معنی رفتن کل شیء است طوری که اثری از آن نماند [۱۵۷].

امام نووی /می‌گوید: «منظور از این فرموده پیامبر ج: «فَإِنْ صَدَقَا وَبَيَّنَا» یعنی آنچه که در مورد عیب و نقص و مانند آن، لازم است تا برای طرف معامله بیان شود، باید گفت [۱۵۸].

سوگند دروغ در معامله باعث از بین رفتن برکت آن خواهد شد، پیامبر ج میفرماید: «الْحَلِفُ مُنَفِّقَةٌ لِلسِّلْعَةِ مُمْحِقَةٌ لِلْبَرَكَةِ» [۱۵۹]. ترجمه: «سوگند دروغ، باعث (گرمی بازار و) فروش كالا می‌شود ولی خیر و بركت آن را از بین می‌برد». در اینجا منظور از «الحلف» سوگند دروغ است [۱۶۰]. همچنانکه در بعضی از روایات دیگر بدان اشاره شده است [۱۶۱]. این حدیث دلالت دارد بر اینکه سوگند دروغ هر چند در ظاهر ممکن است باعث زیادی مال شود، ولی به حقیقت باعث از بین رفتن برکت آن و بهره‌مند شدن واقعی از آن می‌شود.

۶- تبرك [۱۵۶] بخارى: ۲۰۷۹ و مسلم ۳/۱۱۶۴. [۱۵۷] عمدة القاری ۱۱/۱۹۵. [۱۵۸] شرح صحیح مسلم ۱۰/۱۷۶. [۱۵۹] بخارى: ۲۰۸۷. [۱۶۰] فتح الباری ۴/۳۱۵. [۱۶۱] روایت دیگر در مسند امام احمد ۲/۲۴۲.