حسن مجتبی رضی الله عنه

فهرست کتاب

عموها و عمه‌های حسن بن علیس

عموها و عمه‌های حسن بن علیس

۱- طالب بن ابی طالب: وی، مشرک بود و پس از جنگ بدر، از دنیا رفت. همچنین گفته شده که او، مکه را ترک گفت و پس از آن بازنگشت و هیچ خبری هم از او نشد و بدین‌ترتیب در زمره‌ی کسانی قرار گرفت که گم شده‌اند. طالب، رسول‌خدا صرا دوست داشت و درباره‌ی آن حضرت ص، سخنان مدح‌آمیزی از او نقل شده است. وی، با کراهت به همراه مشرکان در جنگ بدر حضور یافت. میان او و قریش هنگام حرکت به سوی بدر، بگومگویی صورت گرفت؛ قریشیان گفتند: ای بنی‌هاشم! به خدا سوگند، ما می‌دانیم که هرچند همراه ما بیرون شده‌اید، اما از درون با محمد( ص) هستید. از این رو طالب به همراه عده‌ای دیگر به مکه بازگشت و شعری سرود که در آن به تعریف از رسول‌خدا صپرداخت و ضمناً برای کشتگان قریش که اجسادشان در چاه‌های بدر ریخته‌ شد، مرثیه‌سرایی نمود [۹۵].

۲- عقیل بن ابی‌طالب: کنیه‌اش، ابویزید بود و تا فتح مکه، برای مسلمان شدن درنگ نمود. همچنین گفته شده که پس از حدیبیه اسلام آورده و در ابتدای سال هشتم هجری، هجرت نموده است. عقیل سدر جنگ بدر اسیر شد و عمویش، عباس، فدیه‌ی او را داد. در روایات صحیح، از او زیاد نام برده شده، اما نامی از او در غزوه‌ی فتح و حنین، به میان نیامده است. عقیل سدر جنگ مؤته حضور یافت. علت عدم حضور او در غزوه‌ی فتح و حنین، بیماری بوده است. ابن سعد، بدین نکته اشاره کرده، اما زبیر بن بکار به نقل از حسین بن علی سروایت کرده که عقیل ساز آن دسته افرادی بوده که در جنگ حنین پایداری کردند. وی، در زمان خلافت معاویه سدرگذشت. در تاریخ بخاری با سند صحیح آمده است که عقیل در ابتدای دوران حکومت یزید [۹۶]. در سن نود و شش سالگی وفات نمود [۹۷].

۳- جعفر بن ابی‌طالب: او یکی از پیشگامان مسلمانان بود و مستمندان را دوست داشت و با آنان نشست و برخاست می‌نمود و خدمتشان را می‌کرد. وی به حبشه هجرت کرد و نجاشی و پیروانش به دست جعفر سمسلمان شدند. بنده در کتاب الگوی هدایت، در این‌باره به تفضیل سخن گفته‌ام. جعفر سدر جنگ مؤته در سرزمین شام، در برابر دشمن پایداری نمود و به شهادت رسید [۹۸].

۴- ام‌هانی بنت ابی‌طالب: او، دخترعموی رسول‌خدا صبود. گفته شده که نامش، فاخته بوده؛ همچنین گفته‌اند: نامش، فاطمه بوده است؛ برخی هم نامش را هند دانسته‌اند. البته نام نخست، مشهور است. وی، همسر هبیره بن عمرو بن عائذ مخزومی بود که از وی، صاحب پسری به نام عمرو شد و از این رو کنیه‌ی هبیره، ابوعمرو گردید. ام‌هانی، در فتح مکه دو تن از قبیله‌ی بنی‌ مخزوم را امان داد و رسول‌خدا صنیز امان دادنش را پذیرفت و فرمود:‌ «ای ام‌هانی! ما نیز پناه دادیم به هرآن کس که تو امان دادی». از ام هانی در کتاب‌های شش‌گانه‌ی حدیث و سایر کتاب‌ها روایاتی نقل شده است [۹۹]. ترمذی و برخی دیگر گفته‌اند: ام‌هانی تا پس از خلافت علی سزنده بود [۱۰۰].

۵- جمانه بنت ابی‌طالب: او، ام‌عبدالله بن ابوسفیان بن حارث بن عبدالمطلب است که ابن‌سعد، در شرح حال مادرش فاطمه بنت اسد، نامی از او به میان آورده و او را در شمار دخترعموهای رسول‌خدا صقرار داده و گفته است: … رسول‌خدا صسی وسق [۱۰۱]. از محصولات خیبر را به او داد [۱۰۲].

[۹۵] الجوهرة فی نسب النبیصو أصحابه، برگرفته از المرتضی،‌ نوشته‌ی ندوی ص۲۳. [۹۶] الإصابة فی تمییز الصحابة (۲/۴۹۴). [۹۷] المرتضی از ندوی، ص۲۴. [۹۸] المرتضی،ص۲۴. [۹۹] المرتضی، ص۲۵. [۱۰۰] الإصابة فی تمییز الصحابة (۹/۳۱۷ ,۳۱۸). [۱۰۱] نام واحدی است در پیمانه کردن غلات و محصولات کشاورزی. [۱۰۲] الإصابة (۴/۲۵۹ ,۲۶۰)؛ المرتضی، ص۲۷.