موضع‌گیری سیزدهم: «حدیث خباب در مورد عمارت و خانه‌سازی» (ص:۸۷)
در حالی که آقای غزالی از آداب مسکن و نعمت محل سکونت و خانه‌ها بحث می‌کند، می‌گوید: «از این رو حدیثی را که بخاری و مسلم از خباب بن ارت روایت کرده‌اند؛ غریب می‌دانم. خباب می‌گوید: «إن أصحابنا الذین سلفوا ومضوا لم تنقصهم الدنیا وإنا أصبنا ما لا نجد له موضعاً إلا التراب»
یعنی: «مسلماً دوستان ما رفتند، از نظر دنیا کم نیاوردند، اما ما آنقدر مال بدست آوردیم که برای آن محلی جز خاک نمی‌یابیم». سپس خباب می‌گوید: «إن المسلم یؤجر في کل شي ینفقه إلا في شي یجعله في هذا التراب»
«انسان مسلمان در هر چیزی که انفاق می‌کند، اجرو پاداش بدست می‌آورد جزدر آنچه در این خاک می‌گذارد».
و پس از ذکر این روایت می‌گوید: «سخن خباب جلوۀ از بدشگونی است، این بدشگونی، به خاطر بیماری که در اثر آن داغ شده بود بر او غالب شده است. بنابراین درست نیست که ما ساختمان سازی را عملی رذیلانه به حساب آوریم. و چه بسا که ساختمان سازی فرض است».
تعلیق و توضیح:
این روایت خبابسرا همانطور که آقای غزالی گفته؛ بخاری و مسلم روایت کرده است و در اینجا بر خباب موقوف است. اما در اینجا یادداشت‌هایی هست که باید تذکر دهیم از جمله اینکه آقای غزالی می‌گوید: «این سخن خبابس، جلوه‌ای از بدشگونی است، این بدشگونی بخاطر بیماری که در اثر آن داغ شده بود، براو غالب شده است». به اعتقاد من، حقیقت این است که بر انسان مسلمان لازم است ـ خصوصاً ـ ادب با صحابۀ پیامبر را در نظر داشته باشد؛ نسل بزرگی که خداوند آنان را برای همراهی محمد جبرگزیده و با او آزمایشی نیکو در جهادها ومبارزات از خود به نمایش گذاشته‌اند. و در برابر سختی‌ها مقاومت کرده و آزمایش نیکو در شکیبایی بر این دین و نقل سنت به مردم پس از وفات پیامبر جاز خود نشان داده‌اند.
ادب و احترام صحابه این را می‌طلبد که این نسل را و به خصوص فردی چون خباب را این گونه توصیف نکنیم؛ زیرا چه بسا که این بی‌احترامی در میان دیگران سرایت کند وبه خباب و دیگر صحابهشسخنان بدتر از این بگویند.
پیش از غزالی «کوثری» که یکی از سردسته‌های انحراف و گمراهی در این عصر است انس بن مالک را به هذیان گویی و کسی که روایت‌هایش صحیح نیست، توصیف کرده است!!
و این از خطرناک‌ترین مسائلی است که دروازه‌ی توهین و ناسزاگویی به صحابهشرا به این شیوه یا بهر شیوه‌ی دیگر باز کنیم، و دیگر اینکه این عمل شنیع آرزوی روافض و دشمنان سنت و دیگران است و به همین علت ذکر خیر غزالی در میانشان زیاد است، غزالی کسی است که در موضع ضرورت از آراسته بودن دعوتگران به احترام بزرگان واساتیدشان و همه‌ی کسانی را که بزرگ می‌شمارند و ائمه و پیشوایان، بسیار حرف زده و مفصلاً بحث کرده است و حال او در مورد سیدنا خبابسچنین سخن می‌گوید!!
و دیگر اینکه آنچه غزالی گفته است صحیح نیست؛ زیرا پس از مطالعه کامل حدیث چیزی غیر از پندار آقای غزالی آشکار می‌شود.
و آن حدیث از قیس بن حازم به این شرح است:
بر خباب به قصد عیادت او وارد شدیم. در حالی که هفت داغ روی بدن او بود گفت: همانا دوستان و یاران ما رفتند و دورشان گذشت، در حالی رفتند که دنیا در آنان نقصی ایجاد نکرد و به ما چیزهایی رسیده که به جز خاک برای آن‌ها جایی نیست. و اگر پیامبر از تقاضای مرگ ممانعت نکرده بود حتماً دعا می‌کردم بمیرم. و راوی گفت: یک بار دیگر به دیدار او رفتیم او در حالی که دیواری می‌ساخت گفت: مسلماً به مسلمانان در هر چیزی که انفاق می‌کنند پاداش داده خواهد شد، جز آنچه در این خاک می‌گذارند».
بنابراین، در این وایت خباب دیوار می‌ساخت و این روایت تأکید می‌کند زمانی که خباب این سخن راگفته است بیمار نبوده. این در حالی است که آقای غزالی می‌گوید: این بدشگونی بخاطر بیماری که در اثر آن داغ داده شده بود بر او غالب شده است. از این روایت مشخص می‌شود که او از بیماریش شفا یافته ودیوار می‌ساخته است. و راویان او را بر روی دیوار می‌بینند و خباب از روی دیوار با آنان سخن می‌گوید. سخنی که سیدنا خبابسدر این باره گفته است حمل بر خانه‌سازی گسترده و افزون بر نیاز، می‌شود. و این افزون طلبی است ولی هرکسی خانه‌ای بسازد که در آن سکونت کند و بدان نیازمند باشد اگر بقصد ثواب باشد به او پاداش داده خواهد شد.
و ای کاش آقای غزالی به سخنان علما و شارحین حدیث رجوع می‌کرد و از به مشقت انداختن خودش در مسائلی که در بسیاری جاها بحث کرده راحت می‌شد.
آقای غزالی می‌گوید: «جایز نیست ما خانه‌سازی را عملی پست و رذیل بشماریم و چه بسا که خانه‌سازی فرض است».
نمی‌دانیم چه کسی خانه‌سازی را پست و رذیلانه به حساب آورده است. آیا در سخن خبابساشاره‌ای است به اینکه ساختمان سازی عملی پست و رذیلانه است؟!
خبابسمی‌گوید: «بر این کار به انسان پاداش داده نمی‌شود». وقتی ما سخن او را به خانه‌ای که افزون بر نیاز است حمل کنیم، در این سخن ایرادی نیست وحتی اگر از باب جدال عقب نشینی کرده و بگوییم هدف خباب همه‌ی ساختمان‌هاست ـ هرچند این بعید به نظر می‌رسد ـ ولی باز فرض کنیم هدفش این بوده آیا معنای پاداش داده نخواهد شد، این است که آن عمل رذیلانه و پست است؟!
تمام آنچه در جمله سیدنا خباب به چشم می‌خورد این است که خانه‌سازی مباح است و مباح تا زمانی که به حرام تبدیل نشود نمی‌توان آن را عملی رذیلانه و پست توصیف نمود و بر انجام دهنده‌اش ایراد گرفت. لیکن کلمات تند و انفعالی غزالی، بگونه‌ای است که هرگز مصلحت نیست در میدان علمی و فقهی بکار برده شود.