مقدمه

همه ساله هزاران نفر زن و مرد شهر و دیار خود را به قصد حضور در میقات و انجام فریضه‌ی حج ترک می‌کنند. با انجام حج یکی از عبادات پر شکوه را انجام می‌دهند. بعضی از آن‌ها عمری از خرج و خوراک و سایر هزینه‌های خود کم کرده و برای این سفر پس انداز کرده‌اند.

مسافران سفر حج نسبت به حج عملکرد‌های متفاوتی داشته و دست آورد‌های متفاوتی نیز کمایی می‌کنند. برخی با حجی پر از خاطره، شادمان به شهر و دیار خود بر می‌گردند. عده‌یی با از دست دادن فرصت‌های خوب به فرصت‌سوزی می‌پردازند. این فرصت سوزی از گفتگوهای بی‌هدف در اتاق‌ها سامان می‌گیرد. یا با گشت و گذار در بازارهای رنگارنگ و پر زرق و برق فرصت‌های خوب را از پی هم هدر می‌دهند. عده‌یی با برخوردهای خشم آلود و قهر آمیز با همراهان زمینه‌ی مخدوش شدن عبادات را فراهم می‌کنند. این‌ها عواملی است که در اختیار شخص قرار دارد. با اصلاح این رفتارها می‌توان از فرصت‌های خوب در مکه و مدینه استفاده کرد. با خاطره‌ی خوش از این سفر سرنوشت ساز برگشت.

عواملی نیز هست، خارج از اخیتار حجاج، اما انجام مناسک را متاثر می‌سازد. بستگی به شرکت‌ها و یا دولت متبوع‌شان دارد. سوء مدیریت این نهاد‌ها اجرای مناسک حج را متأثر می‌سازد. فرصت‌ها را از حجاج می‌رباید. مریضی، خستگی و ضعف‌هایی که ناشی از سوء مدیریت این نهادها برای حجاج پدیدار می‌گردد سبب می‌شود که مناسک و عبادات به درستی صورت نگیرد. این سفرنامه ضمن بیان سرگذشت سفر جسته و گریخته نگاهی بر پدیده‌های مدیریتی خارج از کنترل حجاج دارد. پدیده‌های مدیریتی که مجموع سفر حج، از حرکت تا توقف، از عبادت، نیایش و ... را متأثر می‌سازد.