رفتار پولیس
از صبح تا حالا به مشاهده رفتارهای شتابزده عادت کرده‌ایم. اما حالا داخل کشور خود نیستیم. ترسی ناشناخته از برخورد‌های تند و خشن پلیس سعودی و یا یکی از شیخ‌های وهابی ما را آشفته و نگران نگه میدارد.
قبل از شروع سفر وقتی در انترنت تحقیق کرده‌ام. بیشتر مطالب حج به زبان فارسی را از ایران یافتم. بیشتر از هر چیز پدیده‌ی برخورد تند پلیس و شیخ‌های سعودی جلب توجه می‌کند. اکثر سایت‌ها و وبلاگ‌های ایرانی از رفتار ناپسند ماموران سعودی با حجاج – بخصوص حجاج ایرانی- یاد آوری کرده‌اند. یکی از مناطقی که رفتارهای ناخوشایند پلیس و ماموران در آن ثبت شده است میدان هوایی جده است.
تقریبا تمام رفتار سعودی از شیوه‌ی محافظت و توسعه‌ی حرمین تا مدیریت میدان هوایی مورد نقد ایرانی قرار گرفته است. مهمترین دلیل این نقد شاید درک متفاوت و متضاد شیوه‌های دین ورزی بوده است. گرچه رد پای رقابت‌های سیاسی و سایر پدیده‌ها را می‌توان کم و بیش از شیوه‌ی روایات استشمام کرد. کشاندن بحث‌ها و اختلافات سیاسی روزانه به مسایل مذهبی عواقبی دارد که اکنون ایران گریبانگیر آن شده است. این پدیده اثرات متوقعه و غیر متوقعه‌یی در خود ایران داشته است. یکی از مهمترین اثرات ضعف باورهای ایرانی در باره‌ی باورهای دینی است. مسأله تن‌ها مربوط به عربستان و حتی سنیان نیز نیست. بلکه ایران با رقبای سیاسی داخلی و خارجی خود نیز همین روش را در پیش می‌گیرد.
اما به تکرار اعتراف می‌کنم که به سادگی نمی‌توانستیم خود را از قضاوت از پیش پرداخته ناشی از تبلیغات ایرانی رها سازیم. این پرادیم‌ها خواسته و یا نخواسته در طول ده‌ها سال در ذهن ما مجسم شده است. زدودن آن‌ها نیز نیاز به دلیل، مدرک و نیز زمان دارد.
به همین دلیل هم از برخورد‌های تند و خشن کم و بیش نگرانیم. هم مشتاقیم ادعاهای ایرانیان و صدق و کذب آن را با محک مشاهده بسنجیم. تا اینجا برای تخطئه یا تائید آن دلیل و قرینه‌یی موجود نیست. چه آنکه دلیل و مدرک مشاهداتی بدست نداریم و نیاورده‌ایم.
از لحظه‌ی ورود به جده با نگاهی نقد گونه به همه پدیده‌ها از رفتار پلیس و خدمه گرفته تا ساختار فرودگاه آن در پی نشستن در کرسی قضاوت بر آمده‌ایم. تا آنچه را در پرده‌ی پنداری خود ثبت و پردازش کرده‌ایم برای خود اثبات کنیم. سعودی‌ها را وابسته، خشن، متعصب و بی‌منطق به بینیم. وهابی بودن آن را از لحاظ اعتقادی خشن و‌بی منطق و از منظر سیاسی وابسته و نوکر به بینیم و یا برای خود اثبات کنیم. سپس اگر چیزی را برای کسی نقل کردیم متکی بر مشاهدات باشد. ولی در میدان جده از رفتار بد و خشن پلیس سعودی چیزی برای باز گویی و قضاوت نمی‌یابیم. خوشحالیم که مشکلی پیش نیامده است. گرچه چیزی برای اثبات نیافتیم تا جهت خالی نبودن عریضه هم که شده بازگو کنیم. فکر می‌کنم بیشتر دستانسرایی‌های هماهنگ ایرانی از برخورد‌های تند در جده جهت خالی نبودن عریضه است. هر متن ایرانی باید مدح و ستایش از خودی و بدگویی از غیر خودی باشد. شاید هم این بر خورد فقط با ایرانی‌ها باشد. اما برای نشستن به کرسی قضاوت خیلی زود است. باید مدارک مشاهداتی بسیار جمع و مهیا کنیم. تا ذهنیت پیش ساخته و اطلاعات پردازش شده محک صدق و کذب بزند. باز هم به حکم یا زنده و صحبت باقی در پی جستجوی در جای دیگر بر می‌آییم. گرچه نقد و رد یا تائید هر دو پدیده رفتارهای خشن و شیوه‌های دین ورزی هدف و مقصود است. اما در این اماکن بررسی شیوه‌های دین ورزی موضوعیت ندارد.