(۴۹)- (مکتوب- ۴۷) نصیحت به دو فرزندش حسن و حسین ب

(۱)أُوصِيکُما بِتَقْوَى اللَّهِ، وَأَنْ ‏لا ‏تَبْغِيَا ‏الدُّنْيا ‏وَ ‏إِنْ‏ ‏بَغَتْکُما، وَلا تَأْسَفا عَلى شَىْ‏ءٍ مِنْها ‏زُوِىَ‏ عَنْکُما، وَقُولا بِالْحَقِّ، وَاعْمَلا ‏لِلْأَجْرِ، وَکُونا لِلظَّالِمِ خَصْماً، وَلِلْمَظْلُومِ عَوْناً. (۲)أُوصِيکُما وَجَمِيعَ وَلَدِى وَأَهْلِى وَمَن بَلَغَهُ کِتابِى بِتَقْوَى اللَّهِ، وَنَظْمِ أَمْرِکُمْ، وَصَلاحِ ذاتِ بَيْنِکُمْ، فَإِنِّى سَمِعْتُ جَدَّکُماع يَقُولْ: ‏صَلاحُ‏ ‏ذاتِ‏ ‏الْبَيْنِ‏ ‏أَفْضَلُ‏ ‏مِنْ‏ ‏عامَّةِ ‏الصَّلاةِ ‏وَ ‏الصِّيامِ‏. (۳)اللَّهَ اللَّهَ فِى الْأَيْتامِ، فَلا ‏تُغِبُّواْ أَفْواهَهُمْ، وَلا يَضِيعُوا بِحَضْرَتِکُمْ، وَاللَّهَ اللَّهَ فِى جِيرانِکُمْ، فَإِنَّهُمْ وَصِيَّةُ نَبِيِّکُمْ، ما زالَ يُوصِى بِهِمْ حَتّى ظَنَنَّا أَنَّهُ ‏سَيُوَرِّثُهُمْ‏. وَاللَّهَ اللَّهَ فِى الْقُرانِ لا يَسْبِقُکُمْ بِالْعَمَلِ بِهِ غَيْرُکُمْ. وَاللَّهَ اللَّهَ فِى الْصَّلاةِ فَانها عَمُودُ دِينِکُمْ. وَاللَّهَ اللَّهَ فِى بَيْتِ رَبِّکُمْ، لا تُخَلُّوهُ ما بَقِيتُمْ، فإِنَّهُ إِنْ تُرِكَ لَمْ ‏تُناظَرُوا. وَاللَّهَ اللَّهَ فِى الْجِهادِ بِأَمْوالِکُمْ وَأَنْفُسِکُمْ وَأَلْسِنَتِکُمْ فِى سَبِيلِ اللَّهِ. (۴)وَعَلَيْکُمْ بِالتَّواصُلِ وَ‏التَّباذُلِ‏، وَإِيّاکُمْ وَالتَّدابُرَ وَالتَّقاطُعَ، لا تَتْرُکُوا الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّهْىَ عَنِ الْمُنْکَرِ فَيُوَلّى عَلَيْکُمْ ‏أَشْرارُکُمْ‏، ثُمَّ تَدْعُونَ فَلا يُسْتَجابُ لَکُمْ. ثُمَّ قالَ: (۵)يا بَنِى عَبْدِالْمُطَّلِبِ لا ‏أُلْفِيَنَّکُمْ‏ ‏تَخُوضُونَ‏ ‏دِماءَ ‏الْمُسْلِمِينَ‏ خَوْضاً تَقُولُونَ: قُتِلَ أَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ، قُتِلَ اََمِيرُالْمُؤْمِنِينَ، أَلا لا يُقْتَلُنَّ بِى إِلّا قاتِلِى. (۶)انظُرُوا إِذا أَنَا مُتُّ مِنْ ضَرْبَتِهِ هذِهِ فَاضْرِبُوهُ ضَرْبَةً بِضَرْبَةٍ، وْ ‏لا ‏يُمَثَّلُ‏ بِالرَّجُلِ فَإِنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ج يَقُولُ: ‏إِيَّاکُمْ‏ ‏وَ ‏‏الْمُثْلَةَ‏ ‏وَ ‏لَوْ ‏بِالْکَلْبِ‏ ‏الْعَقُورِ.

[(۱) شما را به تقوا و پرهيزکاری و ترس از خداوند سفارش می‌کنم، در پی دنيا پرستی نباشيد گر چه به سراغ شما آيد. بر آنچه از دنيا از دست می‌دهيد تاسف مخوريد، سخن حق بگوئيد و برای اجر و پاداش [الهی] کار کنيد. دشمن سرسخت ظالم و ياور و همکار مظلوم باشيد (۲) من شما و تمام فرزندان و خاندانم و کسانی را که اين وصيت نامه ام به آن‌ها می‌رسد به تقوا و ترس از خداوند، نظم امور خود و اصلاح ذات البين سفارش می‌کنم، زيرا که من از جد شما صلی الله عليه و آله شنيدم می‌فرمود: اصلاح بين مردم از نماز و روزه برتر است. (۳) خدا را خدا را در مورد يتيمان، نکند آن‌ها گاهی سير و گاهی گرسنه بمانند، نکند آن‌ها در حضور شما در اثر عدم رسيدگی از بين بروند، خدا را خدا را که در مورد همسايگان خود خوش رفتاری کنيد، چرا که آنان مورد توصيه و سفارش پيامبر شما هستند. وی همواره نسبت به همسايگان سفارش می‌فرمود تا آنجا که ما گمان برديم به زودی سهميه‌ای از ارث برايشان قرار خواهد داد، خدا را خدا را در توجه به قرآن، نکند ديگران در عمل به آن از شما پيشی گيرند. خدا را خدا را در مورد نماز چرا که ستون دين شما است. خدا را خدا را در مورد خانه پروردگارتان تا آن هنگام که هستيد آنرا خالی نگذاريد، که اگر خالی گذارده شود مهلت داده نمی‌شويد [و بلای الهی شما را فرا خواهد گرفت ]، خدا را خدا را در مورد جهاد، با اموال و جان‌ها و زبان‌های خويش در راه خدا [که بايد همه اين‌ها را در اين راه به کار گيريد]؛ (۴) و بر شما لازم است پيوندهای دوستی و محبت را محکم داريد و بذل و بخشش را فراموش نکنيد، از پشت کردن به هم و قطع رابطه برحذر باشيد. امر به معروف و نهی از منکر را ترک نکنيد که اشرار بر شما مسلط می‌شوند، سپس هر چه دعا کنيد مستجاب نمی‌گردد. سپس فرمود: (۵) ای نوادگان عبدالمطلب! نکند شما بعد از شهادت من دست خود را از آستين بيرون آورده و در خون مسلمانان فرو بريد؛ و بگوئيد اميرمؤمنان کشته شد [و اين بهانه ای برای خونريزی شود ]. آگاه باشيد به خاطر من تنها قاتلم را بايد بکشيد. (۶) بنگريد هر گاه من از اين ضربت جهان را بدرود گفتم، او را تنها يک ضربت بزنيد تا ضربتی در برابر ضربتی باشد، اين مرد را مثله نکنيد [گوش و بينيو اعضاء او را نبريد ]، زیرا من از رسول خدا ج شنيدم که می‌فرمود: از مثله کردن بپرهيزيد گر چه نسبت به سگ گزنده باشد.]