(۶)- (خطبه- ۱۷۵) وصف قرآن عظیم

(۱)انتَفِعُوا بِبَيانِ اللَّهِ، وَاتَّعِظُوا بِمَواعِظِ اللَّهِ، وَاقْبَلُوا نَصِيحَةَ اللَّهِ، فَإِنَّ اللَّهَ قَدْأَعْذَرَ ‏إِلَيْکُمْ‏ ‏بِالْجَلِيَّةِ، وَأَخَذَ عَلَيْکُمُ الْحُجَّةَ، وَبَيَّنَ لَکُمْ مَحابَّهُ مِنَ الْأَعْمالِ وَمَکارِهَهُ مِنْها لِتَتَّبِعُواهذِهِ وَتَجْتَنِبُوا هذِهِ، (۲)فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ج کانَ يَقُولُ: ‏إِنّ‏ ‏الْجَنَّةَ ‏‏حُفَّتْ‏‏ ‏بِالْمَکارِهِ‏، ‏وَ‏إِنّ‏ ‏النّارَ ‏حُفَّتْ‏ ‏بِالشَّهَواتِ‏. (۳)وَاعْلَمُواْ أَنَّهُ ما مِنْ طاعَةِ اللَّهِ شَىْ‏ءٌ إِلّا يَأْتِى فِى کُرْهٍ، وَما مِنْ مَعْصِيَةِ اللَّهِ شَىْ‏ءٌ إِلّا يَأْتِى فِى شَهْوَةٍ، (۴)فَرَحِمَ اللَّهُ رَجُلًا ‏نَزَعَ‏ عَنْ شَهْوَتِهِ، وَقَمَعَ هَوى نَفْسِهِ، فَإِنَّ هذِهِ النَّفْسَ ‏أَبْعَدُ ‏شَىْ‏ءٍ ‏مَنزَعاً، وَآن‌ها لاتَزالُ تَنْزِعُ إِلى مَعْصِيَةٍ فِى هَوًى. (۵)وَاعْلَمُوا عِبادَاللَّهِ أَنَّ الْمُؤْمِنَ لا يُمْسِى وَلا يُصْبِحُ إِلّا وَنَفْسُهُ ‏ظَنُونٌ‏ عِنْدَهُ، فَلا يَزالُ ‏زارياً ‏عَلَيْها، وَمُسْتَزِيداً لَها، (۶)فَکُونُواْ کَالسَّابِقِينَ قَبْلَکُمْ وَالْماضِينَ أَمامَکُمْ، ‏قَوَّضُوا مِنَ الدُّنْيا تَقْوِيضَ الرَّاحِلِ، وَطَوَوْها طَىَّ الْمَنازِلِ. (۷)وَاعْلَمُوا أَنَّ هذَا الْقُرْآنَ هُوَ النَّاصِحُ الَّذِى لا يَغُشُّ وَالْهادِى الَّذِى لا يُضِلُّ، وَالْمُحَدِّثُ الَّذِى ‏لا ‏يَکْذِبُ‏، وَما جالَسَ هذَا الْقُرانَ أَحَدٌ إِلَّا قامَ عَنْهُ بِزِيادَةٍ أَوْ نُقْصانٍ: زِيادَةٍ فِى هُدىً، وَنُقْصانٍ مِّنْ عَمىً. (۸)وَاعْلَمُوا أَنَّهُ لَيْسَ عَلى أَحَدٍ بَعْدَ الْقُرانِ مِنْ ‏فاقَةٍ، وَلا لِأَحَدٍ قَبْلَ الْقُرانِ مِنْ غِنىً، فَاسْتَشْفُوهُ مِنْ أَدْوائِکُمْ، وَاسْتَعِينُوا بِهِ عَلى ‏لَأْوائِکُمْ‏، فَإِنَّ فِيهِ شِفاءً مِنْ أَکْبَرِ الّداءِ، وَهُوَ الْکُفْرُ وَالنِّفاقُ وَالْغَىُّ وَالضَّلالُ، (۹)فَاسْأَلُوا اللَّهَ بِهِ، وَتَوَجَّهُوا إِلَيْهِ بِحُبِّهِ، وَلا تَسْأَلُوا بِهِ خَلْقَهُ، إِنَّهُ ما تَوَجَّهَ الْعِبادُ إِلَى اللَّهِ تَعالى بِمِثْلِهِ. (۱۰)وَاعْلَمُوا أَنَّهُ ‏شافِعٌ‏ ‏وَ مُشَفَّعٌ، وَقائِلٌ وَمُصَدَّقٌ، وَأَنَّهُ مَنْ شَفَعَ لَهُ الْقُرانُ يَوْمَ الْقِيمَةِ شُفِّعَ فِيهِ، وَمَنْ ‏مَحَلَ‏ بِهِ الْقُرانُ يَوْمَ الْقِيمَةِ صُدِّقَ عَلَيْهِ، (۱۱)فَإِنَّهُ يُنادِى مُنادٍ يَوْمَ الْقِيامَةِ: أَلا إِنَّ کُلَّ حارِثٍ مُبْتَلى فِى حَرْثِهِ وَعاقِبَةِ عَمَلِهِ غَيْرَ حَرَثَةِ الْقُرانِ فَکُونُوا مِنْ حَرَثَتِهِ وَأَتْباعِهِ، وَاسْتَدِلُّوهُ عَلى رَبِّکُمْ، وَاسْتَنْصِحُوهُ عَلى أَنْفُسِکُمْ، وَاتَّهِمُوا عَلَيْهِ اراءَکُمْ، وَ‏‏اسْتَغِشُّوا‏ ‏فِيهِ‏ ‏أَهْواءَکُمْ‏.

(۱)از گفتار خدا(در قرآن کريم راجع به دنيا و آخرت) سود ببريد، از پندهای خدا بهره بگيريد، اندرز خدا را بپذيريد، زيرا خداوند به دليل‌هایی که(برایش) هويدا است جای عذر و بهانه برای عذاب نمودن (گناه کاران)شما باقی نگذاشته(که بگويند چرا ما را عذاب می‌کنی، در صورتی که ما نمی‌دانستيم) و به شما اتمام حجت کرده(قرآن را نازل فرموده و پيغمبر را مبين آن قرار داده، تا نگویید حجتی نبود)، از اعمال آنچه را که اراده داشته(و برای بندگان خود خیر دانسته، به انجام آن امر کرده است) و آنچه را که بد دانسته(از آن نهی نموده، و در قرآن کريم و سنت پيغمبر) برای شما بيان فرموده، تا(آن را که او) دوست داشته (شما)آن را پيروی(کنید) و از آنچه بد دانسته دوری نمایيد، (۲)زيرا رسول الله ج می‌فرمود: بهشت پوشیده شده به سختی‌ها(تحمل رنج‌های دنیا، و شکيبایی بر طاعت و خودداری از لذایذ زود گذر)، (۳) بدانيد هيچ چيز از طاعت خدا نيست، مگر آنکه انجام آن گران می‌آيد، هيچ چيز از معصيت خدا نيست، مگر آنکه موافق ميل و خواهش نفس می‌باشد، (۴)پس خدا بيامرزد مردی را که شهوت را از خويش دور کرده از پيروی خواهش و آرزوی نفس باز ايستد، زيرا اين نفس، مشکلترين چيز است برای باز داشتنش(از شهوترانی) و هميشه بر اثر خواهش و آرزو به معصيت شوق دارد، (۵) ای بندگان خدا! بدانيد که مؤمن شب را صبح نمی‌کند و صبح را به شب نمی‌رساند، مگر آنکه به نفس خود بدگمان است، پيوسته از نفس عيب جویی می‌کند، زيادتر از آنچه (طاعت و بندگی)نموده است، از آن می‌طلبد، (۶)پس مانند کسانی باشيد که از شما (به رحمت خدا)پيشی گرفتند و جلو روی شما گذشتند، از دنيا خيمه کندند، مانند خيمه ‏کندن کوچ ‏کننده، (مدت زندگانی) آن را بسر رساندند مانند طی کردن منزل‌ها، (۷) بدانيد اين قرآن پند دهنده‌ای است که خيانت نمی‌کند، راهنمایی است که گمراه نمی‌نمايد، سخنگویی است که دروغ نمی‌گويد، کسی با اين قرآن ننشست، مگر آنکه چون از پيش آن برخاسته هدايت و رستگاری او افزايش يافت، يا کوری و گمراهی او کم گرديد، (۸) بدانيد کسی را بعد از قرآن نيازمندی نيست، نه برای کسی پيش از قرآن بی‌‏نيازی است، پس بهبودی دردهای خود را از آن بخواهيد، در سختی و گرفتاری از آن کمک بطلبيد، زيرا در قرآن برای بزرگترين درد که کفر و نفاق و تباه شدن و گمراهی می‌باشد، شفا و بهبودی است، (۹)پس به(پيروی از) آن از خدا(شفا) بخواهيد، با دوستی(عمل به) آن به خدا روی آوريد، آن را وسيله‌ی خواهش از بندگانش قرار ندهيد، زيرا بندگان به (چيزی)مانند قرآن به خدا روی نياوردند، (۱۰) بدانيد قرآن (در قيامت) شفاعت کننده‏ای است که شفاعتش پذيرفته می‌گردد؛ راست گوئی است که گفتارش تصديق می‌شود؛ کسی را که قرآن روز قيامت شفاعت کرد، شفاعتش درباه‌ی او قبول می‌شود؛ کسی را که قرآن روز قيامت زشت دانست (به شرک و کفر و نفاق و بد رفتاری و شهوترانی او گواهی داد) گفتارش به زيان او تصديق می‌گردد؛ (۱۱)زيرا روز قيامت ندا کننده‌ای فرياد می‌کند: آگاه باشيد هر کشت کاری در عاقبت عمل و کشته‌ی خود گرفتار است، مگر کشت کاران قرآن، پس شما از کشت کنندگان و پيروان آن بوده، آن را راهنما بسوی پروردگارتان قرار دهيد، از آن اندرز بگيريد، انديشه‏هايتان را که بر خلاف آن است متهم سازيد، خواهش‌های خود را در برابر آن خيانتکار بدانيد.]