الله سبحانه وتعالی مسلمین را به جماعت دستور داده است و از تفرقه باز میدارد
علی رغم اینکه الله ـ امت اسلام را به اتحاد و انسجامِ دینی دستور داده است و آنان را از تفرقه و اختلاف باز داشته است، همان بلایی که بر سر امتهای دیگر آمد، گریبان این امت را هم گرفت. الله ﻷ فرموده است: ﴿وَٱعۡتَصِمُواْ بِحَبۡلِ ٱللَّهِ جَمِيعٗا وَلَا تَفَرَّقُواْ﴾[آل عمران: ١٠٣].
یعنی: «و همگی به ریسمان الهی چنگ زنید، و پراکنده و گروه گروه نشوید».
وفرمود: ﴿وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَٱخۡتَلَفُواْ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُۚ وَأُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ١٠٥﴾ [آل عمران: ١٠٥].
یعنی: «و مانند کسانی نباشید که پس از آنکه دلایل روشن برای آنان آمد، پراکنده و گروه گروه شدند و اختلاف کردند، و آنان را عذابی بزرگ است».
و نیز: ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ فَرَّقُواْ دِينَهُمۡ وَكَانُواْ شِيَعٗا لَّسۡتَ مِنۡهُمۡ فِي شَيۡءٍۚ إِنَّمَآ أَمۡرُهُمۡ إِلَى ٱللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ١٥٩﴾[الأنعام: ١٥٩].
یعنی: «مسلماً کسانی که دینشان را بخش بخش کردند، وگروه گروه شدند، تو را هیچ پیوندی با آنان نیست؛ کار آنان فقط با الله است، سپس به اعمالی که همواره انجام میدادند، آگاهشان میکند».
ابن کثیر / گوید: این کلام الهی ﴿وَلَا تَفَرَّقُواْ﴾ به جماعت و اتحاد دستور داده و از پراکندگی و تفرقه باز میدارد. احادیث زیادی نیز به همبستگی و انسجام فرا خوانده و از تشتّت و جدایی طلبی باز میدارد. و این فرمودهی الهی﴿يَوۡمَ تَبۡيَضُّ وُجُوهٞ وَتَسۡوَدُّ وُجُوهٞ﴾[آل عمران: ١٠٦]
یعنی: «روزی که چهرههایی سفید و چهرههایی سیاه میگردند».
یعنی در روز قیامت چهرههای اهل سنت سپید و صورت اهل بدعت و تفرقهانداز، سیاه میگردد[٢٥].
وی در شرح آیهی ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ فَرَّقُواْ دِينَهُمۡ وَكَانُواْ شِيَعٗا لَّسۡتَ مِنۡهُمۡ فِي شَيۡءٍۚ إِنَّمَآ أَمۡرُهُمۡ إِلَى ٱللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ١٥٩﴾[الأنعام: ١٥٩]: «مسلماً کسانی که دینشان را بخش بخش کردند، وگروه گروه شدند، تو را هیچ پیوندی با آنان نیست، کار آنان فقط با الله است، سپس به اعمالی که همواره انجام میدادند، آگاهشان میکند»، میگوید: ﴿وَكَانُواْ شِيَعٗا﴾ یعنی خوارج. و گفته شده است: منظور، اهل بدعت هستند؛ لیکن ظاهر آیه بر هر کس که دین الله ـ را رها کرده و با آن از درِ مخالفت درآید، شامل میگردد. چرا که الله ﻷ رسولش ج را با دین حق و هدایت فرستاد تا دینش را بر همهی ادیان پیروز گرداند؛ شریعتش یکی است و گنجایش اختلاف و پراکندگی را ندارد. در نتیجه هر کس همچون دستهها و فرقههای گمراه و هواپرست در آن اختلاف کند، ﴿وَكَانُواْ شِيَعٗا ﴾ یعنی گروه گروه شود، باید بداند که الله أ رسولش ج را از آنچه آنان بدان گرفتار آمدند، مبرّا دانسته است[٢٦].
[٢٥]- مختصر ابن کثیر ج۱ ص ۳۰۵-۳۰۷.
[٢٦]- مختصر ابن کثیر ج۲ ص ۶۳۷-۶۳۸.