پوسته گندم (سبوس) و فواید آن برای سلامتی انسان
خداوند گندم را به عنوان غذای کاملی برای انسانها خلق کرده است. این امر عنایت و لطف اوست. اما او گندم را به گونهای آفریده است که در همه کشورهای جهان، در دشتها، کوهها، درهها، آب و هوای سرد و آب و هوای گرم یا معتدل میروید. بیگمان در هر لحظه بر روی زمین گندمهایی وجود دارند که در حال روییدن هستند. اما خلقت خداوند این گندم را به صورت غذای کاملی آفریده است. پوسته خارجی آن ۹ درصد وزن آن را تشکیل میدهد که مردم آن را سبوس مینامند. همچنین پوسته نازکی دارد که به اطراف ماده ازتی کشیده شده است که ۳ درصد از وزن دانه را تشکیل میدهد. همچنین جوانه زندهای که در صورت فراهم شدن شرایط روییدن رشد میکند در آن وجود دارد. این جوانه ۴ درصد وزن دانه گندم را تشکیل میدهد. همچنین ۸۴ درصد وزن آن را نشاسته خالص تشکیل میدهد. ما پوسته و غشای آن را جدا نموده و از آن فقط نشاسته خالص باقی میماند. اما این پوستهای که مردم آن را سبوس مینامند، دارای ۶ ویتامین است: ویتامین ب ۱، ب ۲، ... و ب ۶ و ویتامینهای دیگر. این پوسته همچنین دارای فسفر است که غذای مغز و اعصاب است. همچنین دارای آهن است که موجب دمیدن نشاط و نیرو در خون میشود و به گرفتن اکسیژن از ریهها کمک میکند. همچنین در این پوسته کلسیم وجود دارد که استخوان ساز است و دندانها را تقویت میکند. به علاوه این سبوس دارای سلیکن است که موها را قوی و درخشان میکند. همچنین در این پوسته یُد، وجود دارد که غده تیروئید را فعال میکند و به فرد آرامش و راحتی میدهد. همچنین مواد پتاسیم، سدیم و منیزیم در پوستۀ گندم وجود دارد که در همه این مواد تولید بافتها، اسیدها و مواد هضمکننده نقش اساسی دارد. ما فقط نشاستۀ خالص گندم را میخوریم که به گفته یک پزشک که آن را نکوهش میکرد همانند سریشم چسبناک است. اما عظمت الهی در آفرینش این پوسته متبلور است که فواید فراوانی در آن وجود دارد. تا ما گندم را به همراه پوستۀ آن بخوریم و از این موادی که خداوند در آن آفریده است استفاده کنیم.
هرگاه این پوسته یا سبوس در آب داغ جوشانده شود باعث کاهش سرفه و سرماخوردگی میشود. همچنین اگر فرد این جوشانده را بخورد باعث جمع شدن و انقباض رودهها میشود و همچنین برای درمان زخم و عفونت معده و اسهال خونی مفید است. همچنین باعث تغذیه پوست و حفظ آن از بیماریها به ویژه اگزما میشود.
به همین دلیل باید همانگونه که خداوند تعیین فرموده و پیامبر دستور دادهاند از نعمتها استفاده کنیم تا سلامت خود را حفظ نموده و از بیماریها در امان باشیم.
از ابن حازم روایت شده است که گفت: «از سهل بن سعد پرسیدم: آیا پیامبر خدا ج نان گندم میخورد؟ سهل گفت: پیامبر خدا ج از زمانی که مبعوث شد تا زمان وفاتش نان گندم را ندید. گفتم آیا در دوران رسول خدا ج الک داشتید؟ گفت: پیامبر ج از زمان مبعوث شدن به پیامبری تا وفاتش الک و غربالی را ندید، گفتم: چگونه جو الک نکرده را میخوردید؟ گفت آن را آرد میکردیم و در آن فوت میکردیم تا پوستهای آن جدا شود و بر روی آنچه باقی میماند آب میپاشیدیم و آن را میخوردیم» [۹۱].
در روایت آمده است که اولین بدعت مسلمانان پس از وفات پیامبر ج غربال کردن آرد بود.
[۹۱] بخاری (۵۰۹۷) و ابن ماجه (۳۳۳۵).