قلب مادر در میان موجودات زنده
از جمله نشانههای خداوند – سبحانه و تعالی – که عظمت و بزرگی او را نشان میدهد، قلب مادر است. منظور ما قلب فیزیکی که از دو دهلیز، دو بطن، سرخرگها و سیاهرگها تشکیل شده است، نیست. بلکه منظور قلب نفس یا دل انسان است. دانشمندان میگویند: قویترین انگیزه در وجود انسان، انگیزه و رابطه مادری است. بلکه انگیزه مادری حتی در میان همه موجودات زنده از دیگر انگیزهها قویتر است. شواهد و دلایل مهربانی، رحم و شفقت مادر نه تنها در انسان بلکه در همه موجودات زنده بیشمار است.
از عبدالله بن مسعود روایت شده است که پیامبر ج در توقفگاهی توقف کردند. یکی از افراد بهسوی بیشهای رفت و از آنجا تخم پرندهای را با خود آورد. آن پرنده بر بالای سر پیامبر خدا ج و یارانش پرواز میکرد و دور میزد. پیامبر پرسید: «کدام یک از شما این پرنده را آزرده است» در روایت دیگری آمده است: «به خاطر رحم به او آن را برگردان» [۱۲۳].
زنبور سرخ شیره گلها و گیاهان را میمکد و در یک چوب مستطیل شکل، این شیرهها و تکههای قند را جمع آوری میکند و آن حفره را بوسیلۀ آنها پر میکند. سپس تخم میگذارد. آنگاه با خود خاک اره میآورد و به وسیلۀ آن برای این کندو سقفی درست میکند آنگاه میمیرد. پس از مرگ آن زنبور، آن تخم تبدیل به زنبور میشود و در آنجا برای خود غذای مناسبی مییابد. زیرا خداوند میفرماید:
﴿قَالَ رَبُّنَا ٱلَّذِيٓ أَعۡطَىٰ كُلَّ شَيۡءٍ خَلۡقَهُۥ ثُمَّ هَدَىٰ٥٠﴾[طه: ۵۰].
«[موسی] گفت: پروردگار ما آن کسی است که هر چیزی را وجود بخشیده است و سپس [در راستای آن چیزی که برای آن آفریده شده است] رهنمودش کرده است».
حشرهای به نام حفّار یا گورکن وجود دارد که مادۀ آن در زمین تونلی را حفر میکند. آنگاه کرمی را مییابد و آن را نیش میزند و بیهوش میکند اما آن را نمیکشد. سپس آن را به داخل تونل میکشاند. سپس تخمگذاری میکند و در تونل را مسدود میکند وی برای جوجههایش غذای تازهای از خود بر جای گذاشته است که برای مدت طولانی آنها از آن تغذیه میکنند. آنگاه خودش میمیرد.
بعضی از پرندگان ماده در هر روز بیش از ۱۳۰۰ بار در روز به جوجههایشان غذا میدهند و جوجههای آنها از صبح تا شب به خوردن غذا میپردازند.
شتر ماده در از دست دادن فرزندانش گریه میکند. سگ ماده نیز در فقدان تولههایش میگیرند. چنانچه اسب کرهاش را از دست بدهد، شیهه بلند سر میدهد به طوری که صدای آن شنیده میشود و احساس وحشت میکند و اجازه نمیدهد کسی به کرهاش نزدیک شود. چنانچه کره مردهاش را بردارند و دفن کنند، آن اسب نیز به همراه مردم، پشت سر آن به راه میافتد. چنانچه کرهاش دفن شد، در کنار قبرش میماند و از خوردن آب و غذا خودداری میکند. از جمله نشانههای خداوند که عظمت او را نشان میدهد قلب مادر است که نه تنها در انسان بلکه در همۀ موجودات زنده دارای رحم، مهربانی و شفقت فراوان است.
[۱۲۳] ابوداود (۲۶۷۵)، احمد (۳۸۳۵) و لفظ روایت از مسند احمد نقل شده است.