حس بویایی سگ
خداوند در میان حیوانات نشانهها و آیات عجیبی را آفریده است و در میان هر کدام از آنها ویژگی منحصر به فردی قرار داده است. سگ دارای نیروی بویایی عجیبی است که یک میلیون بار قویتر از حس بویایی انسان است. میتوان چند گرم مواد مخدر را در یک قوطی محکمی قرار داده و به طور کامل بستهبندی کنیم. این ماده را به وسیلۀ ورقی از کاتیم بپوشانیم، آنگاه این قوطی را در داخل قوطی دیگری قرار دهیم. این دو قوطی را در داخل جعبهای بگذاریم، سپس تعداد یکصد جعبه مشابه بیاوریم. سپس سگی را بیاوریم، ناگهان آن سگ از میان ۱۰۰ جعبه بهسوی این ماده مخدر حرکت میکند. خداوند به او این توانایی را داده است. ممکن است بپرسید: چگونه بوی این ماده منتشر میشود و چگونه این جانور این بو را تشخیص میدهد؟؟! واقعاً معجزه است.
علم جدید ثابت کرده است که هر انسانی که بر روی زمین زندگی میکند دارای بوی مخصوصی است. هیچگاه بوی دو نفر شبیه یکدیگر نیست. بلکه حتی هر کدام از دوقلوها نیز که از یک تخمک به وجود آمدهاند، دارای بوی مخصوصی هستند. کافی است که مقدار کمی از بوی عرق انسان به مشام سگ برسد، چنانچه این فرد در میان صدها هزار نفر باشد، آن سگ میتواند بوی فرد موردنظر را تشخیص دهد. واقعاً امر عجیبی است.
سلولهای بویایی در انسان دارای فضایی کمتر از ۵ سانتیمتر مربع هستند. اما سلولهای بویایی در این حیوان بیش از ۵۰ سانتی مترمربع مساحت دارند. در بینی انسان بیش از ۵ میلیون سلول بویایی وجود دارد که بوها را تشخیص میدهند. اما تعداد سلولهای بویایی سگ بیش از ۱۵۰ میلیون سلول میباشد که به وسیله آنها به تشخیص بوی اشیاء میپردازد.
قدرت بویایی این حیوان یک میلیون بار قویتر از حس بویایی انسان است. به همین دلیل هر اندازه که قاچاقچیان مواد مخدّر زرنگی کنند و آن را در مکانهای بسیار مخفی و ناپیدا جاسازی کنند، سگها میتوانند این مواد خانمانبرانداز را کشف کنند.
سگهای تربیت شده میتوانند بوی فردی را در میان ۱۰۰ هزار نفر تشخیص دهند، به شرطی که بوی آن فرد قبلاً به مشام سگ خورده باشد.
چه کسی میتواند باور کند که حافظه این جانور میتواند میلیونها بو را در خود نگه دارد. هرگاه سگ برای کشف بوهای مشخصی تربیت شود، قادر به تشخیص همۀ بوهایی است که در حافظه او ذخیره شدهاند.
مسأله دیگر اینکه اگر دو ظرف داشته باشیم و در هر ظرف نیز ۵۰ لیتر آب بریزیم و در یکی از این دو ظرف قاشق کوچکی نمک بریزیم، سگ میتواند به وسیله حس بویایی آب شیرین را از آب شور تشخیص دهد.
مسأله دیگر اینکه چنانچه یک قاشق سرکه را در ۵ هزار لیتر یعنی ۵ تن آب بریزیم، در محل دیگری ۵ هزار لیتر آب شیرین بریزیم، این حیوان ظرف آبی را که دارای سرکه است، از آب شیرین تشخیص میدهد. چه رازی در ورای این حس بویایی قوی و عجیب وجود دارد؟
جالب است به این نکته اشاره کنیم که بعضی از کشورهای برای کشف نشت گاز در لولههای زیرزمینی از سگ استفاده میکنند. سگ به بو کردن مسیر لوله میپردازد و در محلی که نشت گاز وجود دارد پارس میکند تا محل آن را به مأموران نشان دهد.
خداوند – سبحانه و تعالی – این حیوان را در اختیار ما گذاشته است. ما چه کار کردهایم؟ آیا او را به خاطر نعمتهای فراوانش در این جهان بزرگ ستایش میکنیم؟ آیا او را به سبب مخلوقاتی که در اختیار ما گذاشته است، شکر میکنیم؟ خداوند میفرماید:
﴿هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا﴾[البقرة: ۲۹].
«خداوند کسی است که همۀ موجودات و پدیدههای روی زمین را برای شما آفرید».