پایه های ایمان کامل (ترجمه مختصر شعب الایمان بیهقی)

نوزدهمین پایه از پایه‌های ایمان: عظمت‌دادن به قرآن مجید

با یاد گرفتن و یاد دادن آن و حفظ حدودش و دانا بودن به حلال و حرامش و تجلیل اهلش و حفّاظش و به خاطر وعیدهای خداوندأ ترسی در دل ایجاد شود که انسان را به گریه بیاندازد.

زیرا الله تعالى می فرماید: ﴿لَوۡ أَنزَلۡنَا هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ عَلَىٰ جَبَلٖ لَّرَأَيۡتَهُۥ خَٰشِعٗا مُّتَصَدِّعٗا مِّنۡ خَشۡيَةِ ٱللَّهِ﴾[الحشر: ۲۱]. «اگر این قرآن را بر کوه نازل می کردیم به خاطر خشیه از خداوند همانا آن را خاشع و شکاف خورده می‌یافتی...». و همچنین می فرماید: ﴿إِنَّهُۥ لَقُرۡءَانٞ كَرِيمٞ ٧٧ فِي كِتَٰبٖ مَّكۡنُونٖ ٧٨ لَّا يَمَسُّهُۥٓ إِلَّا ٱلۡمُطَهَّرُونَ ٧٩ تَنزِيلٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ ٨٠﴾[الواقعة: ٧٧ – ۸۰]. «همانا آن قرآنی گران‌قدر است * در کتابی [۶۱]پنهان قرار دارد * جز پاکان کسی آن را لمس نمی کند * از [سوی] پروردگار جهانیان نازل شده است». و همچنین می فرماید: ﴿وَلَوۡ أَنَّ قُرۡءَانٗا سُيِّرَتۡ بِهِ ٱلۡجِبَالُ أَوۡ قُطِّعَتۡ بِهِ ٱلۡأَرۡضُ أَوۡ كُلِّمَ بِهِ ٱلۡمَوۡتَىٰۗ بَل لِّلَّهِ ٱلۡأَمۡرُ جَمِيعًا...﴾[الرعد: ۳۱]. «و اگر قرآنی [در بین کتاب‌های آسمانی یافت می شد که کوه ها بدان از جای خود روان شده و به حرکت در می آمدند یا زمین به وسیلۀ آن پاره پاره می‌گردید [ونهرها بدان روا می گشتند و باغ‌ها بدان شکفته می شدند] و یا بدان مردگان به سخن در می آمدند، [همین قرآن است]، بلکه همۀ کارها در دست خداوند است».

دلیل از سنت: عثمان بن عفانس روایت کرده است که پیامبر ج فرمود: «خَيْرُكُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَعَلَّمَهُ» [۶۲]. «بهترین شما کسی است که قرآن را بیاموزد و آن را آموزش دهد». دلیل دیگر: پیامبر ج فرموده است: «تَعَاهَدُوا هَذَا الْقُرْآنَ فَوَالَّذِى نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِيَدِهِ لَهُوَ أَشَدُّ تَفَلُّتًا مِنَ الإِبِلِ فِى عُقُلِهَا» [۶۳]. «با قرآن پیمان ببندید [که آن را از خود دور نکنید] قسم به کسی‌که جان محمد در دست اوست [فراموشی] آن از شتری که عقل به پای آن بسته اند سریع‌تر فرار می کند». و همچنین عبدالله بن عمربآورده است که پیامبر ج فرمود: «لاَ حَسَدَ إِلاَّ عَلَى اثْنَتَيْنِ رَجُلٌ آتَاهُ اللَّهُ هَذَا الْكِتَابَ فَقَامَ بِهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَآنَاءَ النَّهَارِ وَرَجُلٌ آتَاهُ اللَّهُ مَالاً فَتَصَدَّقَ بِهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَآنَاءَ النَّهَارِ» [۶۴]. «غبطه فقط در دو چیز جایز می باشد: مردی‌که خداوند کتابِ [قرآن] را به او عطا فرموده و و او در ساعاتی از شب و ساعاتی در روز آن را بپا می دارد و مردی که خداوند به او مالی عطا فرموده و او آن را در ساعاتی از شب و ساعاتی در روز صدقه می دهد». و همچینن حضرت عمرس از پیامبر ج روایت نموده: «إِنَّ اللَّهَ يَرْفَعُ بِهَذَا الْكِتَابِ أَقْوَامًا وَيَضَعُ بِهِ آخَرِينَ» [۶۵]. «همانا خداوند با این کتاب (قرآن) عدۀ را رفعت می بخشد و عدۀ دیگر را ضایع می کند».

[۶۱] منظور لوح محفوظ می باشد. [۶۲] صحیح بخاری: ۵۰۲٧؛ سنن ابوداود: ۱۴۵۲؛ سنن ترمذی: ۲٩۰٧- ۲٩۰۸- ۲٩۰٩؛ ابن ماجه: ۲۱۱؛ شیخ آلبانی سند آن را صحیح دانسته است. [۶۳] صحیح بخاری: ۵۰۳۳؛ صحیح مسلم: ۱۸٧۸- ۱۸۸۰. [۶۴] صحیح بخاری:۵۰۲۵؛ صحیح مسلم: ۱٩۳۱. [۶۵] صحیح مسلم: ۱٩۳۴؛ سنن ابن ماجه: ۲۱۸؛ شیخ آلبانی نیز آنرا صحیح دانسته است.