پایه های ایمان کامل (ترجمه مختصر شعب الایمان بیهقی)

فهرست کتاب

چهل و سومین پایه از پایه‌های ایمان: ترک حسادت

چهل و سومین پایه از پایه‌های ایمان: ترک حسادت

زیرا الله تعالى می فرماید: ﴿وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ ٥[الفلق: ۵]. «و از شر حسود وقتی حسودی کند [به الله پناه می برم]». و همچنین می‌فرماید: ﴿أَمۡ يَحۡسُدُونَ ٱلنَّاسَ عَلَىٰ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِ...[النساء: ۵۴]. «آیا به خاطر آنچه که خداوند به انسان‌ها عطا نموده است به آنها حسادت می-ورزند».

همچنین پیامبر ج فرموده است: «لاَ تَحَاسَدُوا وَلاَ تَبَاغَضُوا وَلاَ تَقَاطَعُوا وَكُونُوا عِبَادَ اللَّهِ إِخْوَانًا» [۱۵۲]. «به یکدیگر حسودی نورزید و به یکدیگر بغض نکنید و باهم قطع رابطه ننمائید و از بندگان خداوند باشید که با یکدیگر برادرند». نویسنده حدیث دیگری آورده است که در دل همین حدیث است و از ذکر آن خودداری شده و در آدرس‌های همین حدیث موجود است و همچنین پیامبر ج فرموده است: «لَا يَحِلُّ لِمُسْلِمٍ أَنْ يَهْجُرَ أَخَاهُ فَوْقَ ثَلَاثٍ يَلْتَقِيَانِ فَيَصُدُّ هَذَا وَيَصُدُّ هَذَا وَخَيْرُهُمَا الَّذِي يَبْدَأُ بِالسَّلَامِ» [۱۵۳]. «بر هیچ مسلمانی جایز نیست که با برادر خودش بیشتر از سه [روز] قهر کند و وقتی به هم می‌رسند از همدیگر روی برگردانند، و بین آن دو، شخصی بهتر است که زودتر سلام کند».

در این مورد امام بیهقی/ آورده است: «از حسن [بصری] در مورد این سخن خداوند سوال شد: ﴿وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ ٥[الفلق: ۵]. گفت: اولین گناهی است که در آسمان است» [۱۵۴]. احنف بن قیس گفته است: «پنج چیز همان‌گونه که من می‌گویم هستند: راحتی برای حسود وجود ندارد، دروغگو جوان‌مردی ندارد، پادشاهان وفا ندارند، زرنگی برای خسیس و بزرگی برای بشر بدکار» [۱۵۵]. از خلیل بن احمد: «شبیه‌ترین ظالم به مظلوم حسود است زیرا او دارای حالتی دائمی و عقلی سرگشته و غمی لازم است» [۱۵۶]. بشر بن حارث حافی گفته است: «دشمنی در نزدیکان و حسادت در همسایگی و منفعت در برادری است» [۱۵٧]. مبرد شعری سروده است [۱۵۸]:

عين الحسود عليك الدهر حارسة
تبدي الـمساوئ والإحسان تخفيه
يلقاك بالبشر يبديه مكاشرة
والقلب منكتم فيه الذي فيه
إن الحسود بلا جرم عداوته
وليس يقبل عذرا في تجنيه

«چشم حسود در تمام ایام و زمانه نگهبان توست و زیر نظر دارد، بدی ها و عیب های تو را آشکار می کند، و خوبی ها ونیکی های تو را پنهان می نماید، حسود با تو با خوشروئی برخورد می کند و در ملاقات با تو بشاشت و خندیدن را آشکار می کند، در حالی‌که کینه تورا در قلب پنهان می سازد، انسان حسود دشمنی هایش بی جهت است، و در متهم کردن هیچ عذری را نمی پذیرد».

[۱۵۲] صحیح بخاری: ۶۰۶۴- ۶۰۶۵- ۶۰۶۶- ۶۰۶٧؛ صحیح مسلم: ۶۶٩۰- ۶۶٩۵- ۶٧۰۱- ۶٧۰۳- ۶٧۰۴- ۶٧۰۶؛ سنن ابو داود: ۴٩۱۰؛ سنن ترمذی: ۱٩۳۵؛ سنن ابن ماجه: ۳۸۴٩؛ صححه آلبانی. [۱۵۳] صحیح بخاری: ۶۰٧٧- ۶۲۳٧؛ صحیح مسلم: ۶۶٩٧، سنن ترمذی: ۱٩۳۲؛ و شیخ آلبانی آن را صحیح دانسته است. [۱۵۴] شعب الإیمان: ۶۶۳۲- ۶۶۳۳. [۱۵۵] شعب الإیمان: ۶۶۳۴- ۸۵۰۳. [۱۵۶] شعب الإیمان: ۶۶۳۵. [۱۵٧] شعب الإیمان: ۶۶۳۶. [۱۵۸] شعب الإیمان: ۶۶۴۰.