نتیجه دلخواه
با شنیدن این کلمات فرحبخش خداوند که میفرماید: «در دنیا گناهانت را پوشیدم و اکنون نیز از آن صرف نظر میکنم»، بنده که خود را نجات یافته میبیند، حیاتی تازه در کالبدش دمیده میشود. زیرا چند لحظه قبل کاملاً در معرض نابودی قرار داشت. و اینک نجات یافته است. بیدرنگ از فرط خوشحالی در میان جمعیت انبوه صحرای محشر که هر یک چشم براه نامهی اعمال خویش است، هورا میکشد و همه را فرا میخواند و میگوید: ﴿هَآؤُمُ ٱقۡرَءُواْ كِتَٰبِيَهۡ ١٩ إِنِّي ظَنَنتُ أَنِّي مُلَٰقٍ حِسَابِيَهۡ ٢٠﴾[الواقعة: ۱-۲۰]. «ای اهل محشر بیائید نامه اعمال مرا بگیرید و بخوانید، من یقین داشتم که حساب و کتابی وجود دارد و من با آن روبرو خواهم شد». درحالی که لحظهای پیش گمان میکرد بسیار دقیق از وی حساب گرفته خواهد شد و توقع نداشت که به این راحتی از عذاب، نجات پیدا کند.
ابن کثیر میگوید: در این آیات، میزان شادی کسیکه نامه اعمالش بدست راستش داده میشود بیان شده است چنانکه از فرط شادی به هر کس که میرسد میگوید: ﴿هَآؤُمُ ٱقۡرَءُواْ كِتَٰبِيَهۡ﴾«بیایید نامهی عمل مرا بخوانید»زیرا نیک میداند که نامهاش حامل خیر و برکت فراوان است . چون از طرف ذات بسیار بزرگواری بدستش رسیده است که بدیها را تبدیل به نیکی میکند. و از طرفی مطمئن است که کسی یا چیزی را با خدا شریک نساخته و به یگانگی وی ایمان داشته است و حاکمیت قانون خداوند را نیز پذیرفته و جز دستور او از هر دستور دیگری روی گردان بوده است. همواره دوستدار خدا و دوستانش بوده و با دشمنان خدا، دشمنی ورزیده است و بخاطر ترس از خدا، از خوردن ربا و شرابخواری و ارتکاب فحشاء، امتناع نموده است. بر کسی ستم روا نداشته و علیه کسی شهادت دروغ نداده است. با کسانیکه عَلَم طغیان برافراشته بودند همکاری ننموده و با گناهکاران و شهوت پرستان، دوست و همنشین نبوده است. بلکه دوستدار و همنشین بندگان نیک و داعیان الی الله بوده. زبانش آلوده به غیبت، سخن چینی، دروغ و ناسزا و هتک حرمت مسلمانان نشده همچنین قلبش از هر نوع شک، تردید، نفاق، بغض و حسد، پاک و سالم بوده است. بدین جهت با اطمنیان از نامه اعمال خود، همگان را فرا میخواند و میگوید: بیائید کتاب مرا بخوانید.
چرا چنین نباشد، مگر نه اینکه به رستگاری نهایی که همه آن را آرزو میکنند دست یافته است؟ آری این رستگاری در سایه هدف والائی بدست آمده است که همان عبادت خداوند، میباشد و انسانها بخاطر آن خلق شدهاند و در اثر کوششهای مدام و خستگی ناپذیر برای آخرت،آنرا بدست آوردهاند. نه اینکه در پرتوی کشمکشها و رقابتهای دنیوی که برایحصول لذات فانی از طریق تجارت یا پست و مقام و.. صورت میگیرد، بدست آمده است.
﴿فَلۡيَتَنَافَسِ ٱلۡمُتَنَٰفِسُونَ﴾[المطففین: ۲۶]. سزاوار است که برای بدست آوردن چنین نعمتها و بهشتی، رقابت کنندگان با یکدیگر به رقابت بپردازند.