گفتار ششم: چشمه‌های بهشت
در بهشت چشمه‌هایی بسیار با رنگ و طعم گوناگون وجود دارد.
﴿إِنَّ ٱلۡمُتَّقِينَ فِي جَنَّٰتٖ وَعُيُونٍ ٤٥﴾[الحجر: ۴۵].
«بی‌گمان پرهیزگاران در میان باغ‌ها و چشمه‌ساران -بهشت- به سر می‌برند».
﴿إِنَّ ٱلۡمُتَّقِينَ فِي ظِلَٰلٖ وَعُيُونٖ ٤١﴾[المرسلات: ۴۱].
«پرهیزگاران در زیر سایه‌ها و در کنار چشمه‌ساران هستند».
و در توصیف آن دو باغی که برای فرمانبرداران آماده کرده است، می‌فرماید:
﴿فِيهِمَا عَيۡنَانِ نَضَّاخَتَانِ ٦٦﴾[الرحمن: ۶۶].
«در آن‌دو، دو چشمه‌ی جاری است».
و در وصف دو باغ دیگر فرمود:
﴿فِيهِمَا عَيۡنَانِ نَضَّاخَتَانِ ٦٦﴾[الرحمن: ۶۶].
«در آن‌دو، دو چشمه‌ی جوشان است».
در بهشت دو چشمه وجود دارد که مقربان از آب پاک و ناب آن می‌نوشند و نیکان زمانی از آن دو چشمه می‌نوشند که آمیخته با نوشیدنی دیگری است.
چشمه‌ی نخست: چشمه‌ی کافور است.
الله متعال می‌فرماید:
﴿إِنَّ ٱلۡأَبۡرَارَ يَشۡرَبُونَ مِن كَأۡسٖ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا ٥ عَيۡنٗا يَشۡرَبُ بِهَا عِبَادُ ٱللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفۡجِيرٗا ٦﴾[الإنسان: ۵-۶].
«همانا نیکان، از جامی می‌نوشند که آمیخته با کافور -نوشیدنی گوارای بهشتی- است. چشمه‌ای که بندگان الله از آن می‌نوشند و آن‌را به هر جا که بخواهند، جاری می‌کنند».
چشمه دوم: چشمه تسنیم است، الله متعال می‌فرماید:
﴿إِنَّ ٱلۡأَبۡرَارَ لَفِي نَعِيمٍ ٢٢ عَلَى ٱلۡأَرَآئِكِ يَنظُرُونَ ٢٣ تَعۡرِفُ فِي وُجُوهِهِمۡ نَضۡرَةَ ٱلنَّعِيمِ ٢٤ يُسۡقَوۡنَ مِن رَّحِيقٖ مَّخۡتُومٍ ٢٥ خِتَٰمُهُۥ مِسۡكٞۚ وَفِي ذَٰلِكَ فَلۡيَتَنَافَسِ ٱلۡمُتَنَٰفِسُونَ ٢٦ وَمِزَاجُهُۥ مِن تَسۡنِيمٍ ٢٧ عَيۡنٗا يَشۡرَبُ بِهَا ٱلۡمُقَرَّبُونَ ٢٨﴾[المطففین: ۲۲-۲۸].
«بی‌گمان نیکان در میان نعمت‌های فراوان بهشت خواهند بود. بر تخت‌ها تکیه می‌زنند و –به زیبایی‌های بهشت- می‌نگرند. خوشی و تازگی نعمت را در چهره‌هایشان می‌یابی. به آنان از شراب زلال و دست‌نخورده نوشانده می‌شود. مُهرش، از مسک است. مشتاقان چنین نعمت‌هایی باید در طلبش بر یکدیگر پیشی بگیرند. شرابی ناب آمیخته با آب تسنیم است. تسنیم چشمه‌ای است که مقرّبان از آن می‌نوشند».
از دیگر چشمه‌های بهشت سلسبیل است. الله متعال می‌فرماید:
﴿وَيُسۡقَوۡنَ فِيهَا كَأۡسٗا كَانَ مِزَاجُهَا زَنجَبِيلًا ١٧ عَيۡنٗا فِيهَا تُسَمَّىٰ سَلۡسَبِيلٗا ١٨﴾[الإنسان: ۱۷-۱۸].
«در آن‌جا از جام‌های شرابی بدیشان می‌دهند که آمیخته به زنجبیل است. از چشمه‌ای در بهشت که سلسبیل نامیده می‌شود».
احتمال دارد این همان چشمه‌ی نخست باشد.