گفتار هشتم: روشنايی بهشت
قرطبی به نقل از علما میگوید: در بهشت شب و روزی وجود ندارد و بهشتیان همواره در یک نور همیشگی هستند و اوقات شب را با پایین آوردن پردهها و بستن درها و ساعات روز را با بلند شدن پردهها و باز شدن درها میشناسند. ابوالفرج بن جوزی این مطلب را بیان کرده است. [۲۰۲]
ابن کثیر در تفسیر آیهی:
﴿لَّا يَسۡمَعُونَ فِيهَا لَغۡوًا إِلَّا سَلَٰمٗاۖ وَلَهُمۡ رِزۡقُهُمۡ فِيهَا بُكۡرَةٗ وَعَشِيّٗا ٦٢ تِلۡكَ ٱلۡجَنَّةُ ٱلَّتِي نُورِثُ مِنۡ عِبَادِنَا مَن كَانَ تَقِيّٗا ٦٣﴾[مریم: ۶۲-۶۳].
«در بهشت هیچ سخن بیهودهای نمیشنوند؛ بلکه تنها سلام و درود میشنوند و روزیشان در بهشت هر صبح و شام آماده است. این همان بهشتی است که از میان بندگانمان به کسی میدهیم که پرهیزکار باشد».
در آیهی یادشده از عبارت «صبح و شام» استفاده شده است. منظور تمام اوقات است و اینگونه نیست که صبح هوا روشن شود و شب تاریک.
ابن تیمیه در این زمینه میگوید: «وَالجَنَّةُ لَيسَ فِیهَا شَمسٌ وَلا قَمَرٌ وَلا لَيلٌ وَلا نَهارٌ، لكِنَّ تُعرَفُ البُكرَةُ وَالعَشيَّةُ بِنورٍ يَظهَرُ مِن قِبَلِ العَرشِ» [۲۰۳]«در بهشت خورشید و ماه و شب و روز وجود ندارد؛ البته صبح و شام با نوری که از طرف عرش میتابد، شناخته میشوند».
[۲۰۲] التذکرة، قرطبی (۵۰۴) [۲۰۳] مجموع الفتاوی، شیخ الاسلام ابن تیمیه (۴/۳۱۲)