۲- کسانی که به نام و نشان حافظ قرآن بودند از صحابه
در کتب فریقین نوشته‌اند یکی از کسانی‌که در زمان رسول خداصقرآن را حفظ کرده بود ابوبکر بود. و ازجمله کسانی‌که نام ایشان مخصوصاً برده شده که تمام قرآن را حفظ داشته‌اند، از مهاجرین اصحاب رسول؛ حضرت امیر علی بن ابیطالب÷، طلحه، زبیر، سعد بن وقاص، ابن مسعود، حذیفه بن یمان، سالم، ابوهریره، عبیدالله ابن السائب، عبدالله بن عمر بن خطاب، عبدالله بن عمرو بن عاص، عثمان بن عفان، عایشه، حفصه، امّ سلمه، مصعب بن عمیر، عمّار، بلال و ابن امّ مکتوم.
و أما از انصار نیز کسانی را به خصوصه نام برده‌اند از جمله: عبادة بن الصامت، معاذ مکنّی به أبی حلیمه، مجمع بن جاریه، فضاله بن عبید و مسلمه بن مخلد [۳۱]. و امّا کسانی‌که نام ایشان ذکر نشده و حافظ قرآن بوده‌اند چه بسیار بوده و بسیاری از افراد که حافظ قرآن بودند أمّا نه تمام آن و پس از رسول خداصآنرا کامل نمودند از آن جمله: تمیم داری و عقبه بن عامر را نوشته‌اند [۳۲]و هزاران نفر از اصحاب بودند که بعضی از سوره‌های قرآن را حفظ داشته و در نمازها قرائت می‌کردند. و از جمله کسانی که تمام قرآن را حفظ داشته و مورّخین و محدّثین از او نام برده‌اند زنی بود به نام امّ ورقه بنت عبدالله بن الحارث که رسول خداصمکرّر به زیارت او می‌رفته و او را شهیده می‌خواندند و او تمام قرآن را جمع کرده بود. رسول خداصبه او فرمود: تو امامت کن برای خانواده‌ات [۳۳]. و چنانچه مورّخین نوشته‌اند آن قدر حافظ قرآن زیاد شد که سپاهیان مرتّب می‌شد از صف‌های مجاهدین قرّاء که در جنگ یمامه با مسیلمۀ کذاب هفتصد نفر قاری قرآن شهید شد و عدۀ زیادی در جنگ قادسیّه، شهید شدند. و پی در پی کتیبه‌هایی که مرکّب از قاریان قرآن بود به طرف آذربایجان، ایران، شامات، ارمنیّه و سایر بلاد در حرکت بودند و همان قرآن بود که ایشان را به اوج عزّت، عظمت و پیروزی دنیا و آخرت رسانید.
[۳۱] نگا : جلال الدین سیوطی، الإتقان في علوم القرآن (۱/۱۹۵)؛ سخاوی، جمال القراء وكمال الإقراء (۲/۴۲۴)؛ أبوبكر باقلانی، نكت الانتصار لنقل القرآن (ص: ۶۷-۷۰)؛ وابن حجر عسقلانی، فتح الباري بشرح صحيح البخاري (۸/۶۶۸). [۳۲] سیوطی، الإتقان في علوم القرآن (۱/۱۹۵). [۳۳] مسند إمام أحمد، تحقیق شعیب الأرنؤوط، شماره (۲۷۲۸۳)، ج۴۵/ص۲۵۵؛ و أرنؤوط گفته: سندش ضعیف است . وسیوطی، الإتقان في علوم القرآن (۱/۱۹۶).