اخبار متواتره در ذّم تقلید
ما چند خبری برای نمونه از کتاب سفینۀ مرحوم فیض [۲۰۴]صفحه ۷۰ که ایشان از کتاب کافی و سایر کتب معتبرۀ شیعه جمع نموده‌اند، در اینجا برای اتمام حجّت می‌آوریم:
۱- امیرالمؤمنین علی÷فرمود: «يَا مَعْشَرَ شِيعَتِنَا وَالْـمُنْتَحِلِينَ مَوَدَّتَنَا إِيَّاكُمْ وَأَصْحَابَ الرَّأْيِ فَإِنَّهُمْ أَعْدَاءُ السُّنَنِ»یعنی: «ای گروه شیعیان ما و منسوب به دوستی ما بپرهیزید از صاحبان رأی، زیرا ایشان دشمنان سنّتهای اسلامند».
۲- در نهج‌البلاغه خطبۀ ۵۰ فرموده: «إنّما بَدْءُ وقوعِ الفِتَنِ أهواءٌ تُتَّبَعُ وأحكامٌ تُبْتَدَع ». یعنی: «آغاز فتنه‌ها آرائی است که پیروی شود و احکامی است که ساخته گردد».
۳- امام محمّد باقر÷فرموده: «مَنْ أَفْتَى النَّاسَ بِرَأْيِهِ، فَقَدْ دَانَ اللهَ بِمَا لَا يَعْلَمُ، وَمَنْ دَانَ اللهَ بِمَا لَا يَعْلَمُ، فَقَدْ ضَادَّ اللهَ؛ حَيْثُ أَحَلَّ وَحَرَّمَ فِيمَا لَايَعْلَم».یعنی: «هر کس مردم را فتوی به رأی خود دهد پس محقّقا دین خدا را به آنچه نمی‌داند بدست آورده و هرکس دین خدا را به نادانی آورد با خدا ضدّیّت کرده است».
۴- امام صادق÷فرموده: «مَنْ دَانَ اللهَ بِالرَّأْيِ لَمْ يَزَلْ دَهْرُهُ فِي ارْتِمَاس»یعنی: «آنکه به رأی خود دین‌داری کند همواره در ضلالت است».
۵- امام محمّدباقر÷فرموده: «لَوْ أَنَّنَا حَدَّثْنَا بِرَأْيِنَا ضَلَلْنَا كَمَا ضَلَّ مَنْ كَانَ قَبْلَنَا».یعنی: «اگر ما به رأی خود حدیث گوییم گمراه می‌باشیم مانند گمراهی پیشینیان».
خوانندۀ عزیز جایی که رأی امام محمد باقر÷طبق این حدیث جایز نباشد رأی سایر علماء به طریق اولی گمراهی است.
۶- امام جعفر صادق÷فرمود: «أَنْهَاكَ عَنْ خَصْلَتَيْنِ، فِيهِمَا هُلْكُ الرِّجَالِ: أَنْهَاكَ أَنْ تَدِينَ اللهَ بِالْبَاطِلِ، وَتُفْتِيَ النَّاسَ بِمَا لَاتَعْلَمُ».یعنی: «تو را از دو خصلت نهی می‌کنم که در آن دو، مردان بزرگ هلاک شده‌اند، تو را نهی می‌کنم از اینکه دین باطلی به نام دین خدا اختیار کنی و یا مردم را به آنچه نمی‌دانی فتوی دهی».
۷- امام موسی بن جعفر÷فرموده: «مَنْ نَظَرَ بِرَأْيِهِ هَلَكَ وَمَنْ تَرَكَ كِتَابَ اللهِ وَقَوْلَ نَبِيِّهِ كَفَرَ».یعنی: «هر کس به رأی خود نظر کند هلاک شده و آنکه کتاب خدا و گفتار پیغمبرش را رها کند کافر است».
۸- امام جعفر صادق÷فرموده: «كُلُّ مُفْتٍ ضَامِنٌ».یعنی: «هر کس فتوی دهد ضامن فتوای خود است».
۹- امام جعفر صادق÷فرموده: «إِنَّا إِذَا وَقَفْنَا بَيْنَ يَدَيِ اللهِ ﻷ، قُلْنَا: يَا رَبِّ أَخَذْنَا بِكِتَابِكَ وَسُنَّةِ نَبِيِّكَ، وَقَالَ النَّاسُ: رَأَيْنَا بِرَأْيِنَا»یعنی: «چون ما در حضور پروردگار بایستیم برای حساب و کتاب، گوییم پروردگارا ما به کتاب تو تمسّک جستیم و مردم گویند به رأی خود عمل کردیم».
۱۰- امام جعفر صادق÷در تفسیر آیه ۳۱ سوره توبه که فرموده:
﴿ٱتَّخَذُوٓاْ أَحۡبَارَهُمۡ وَرُهۡبَٰنَهُمۡ أَرۡبَابٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِ وَٱلۡمَسِيحَ ٱبۡنَ مَرۡيَمَ وَمَآ أُمِرُوٓاْ إِلَّا لِيَعۡبُدُوٓاْ إِلَٰهٗا وَٰحِدٗاۖ لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۚ سُبۡحَٰنَهُۥ عَمَّا يُشۡرِكُونَ ٣١﴾ [التوبة: ۳۱].
«علما و مقدّسین خود و مسیح پسرمریم را ارباب به جُز خدا گرفتند و حال آنکه مأمور نبودند جُز به عبادت إله واحد یعنی مقصد واحد (معلوم می‌شود بزرگان دین را در حوائج مقصد قرار دادن مانند عبادت ایشانست و شرک و کفر میباشد چون إله به معنی ما یُقصَدُ إلَیهِ فِی الحوائج، میباشد) نیست معبودی و مقصدی جُز او، منزه است از آنچه شریک او قرار می‌دهند».
امام فرموده در اینجا علماء و مقدّسینِ یهود و نصاری، ایشان را به عبادت خود دعوت نکردند و اگر دعوت می‌کردند ایشان نمی‌پذیرفتند ولکن برای ایشان احکامی آورده‌اند و ایشان پذیرفتند و همین کار عبادتشان محسوب شده و به شرک وارد شدند، ولی متوجّه نشدند.
نویسنده گوید: در زمان ما عدّه‌ای از نصاری بنام ارتدوکس بیدار شده‌اند و دیگر تقلید از کشیشان و علمای خود را روا نمی‌دانند و عَلَیهِ خرافات کشیشی قیام کرد‌ه‌اند و می‌گویند ما خدا، انجیل و حضرت مسیح را قبول داریم ولی کشیش لازم نداریم. ای کاش مسلمین نیز بیدارشوند و برای حفظ کتاب خدا و تعلّم آن قیام کنند و به جهاد و پیکار، از زیر بار احکام و آراء و بلکه خرافات بیرون روند و از آراء بشری خود را نجات دهند. ولی متأسّفانه امّت اسلام مانند یهود و نصارای اوّلیّه دست از کتاب خدا کشیده و به تقلید بدون مدرک چسبیده‌اند و لذا خدا پس از آیۀ فوق که در کفر اهل کتاب است خطاب به مسلمین نموده برای بیدار کردن آنان می‌فرماید:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلۡأَحۡبَارِ وَٱلرُّهۡبَانِ لَيَأۡكُلُونَ أَمۡوَٰلَ ٱلنَّاسِ بِٱلۡبَٰطِلِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ﴾ [التوبة: ۳۴].
«آهای مؤمنین، بسیاری از علماء و مقدّسین محقّقاً اموال مردم را به باطل می‌خورند و از راه خدا بازمی‌دارند».
مؤلّف گوید: علمای زمان ما مال مردم را به زور، غصب و سرقت نمی‌خورند، بلکه بعضی به نام سهم امام و سایر وجوه جعلیّۀ شرعیّه، مال مردم را حیف و میل می‌کنند. حال کسی که می‌گوید من مسلمان و یا شیعه می‌باشم چگونه این همه آیات و اخبار را ندیده گرفته، باز به دنبال رأی این و آن می‌رود و دین خدا را از کتاب خدا و سنّت رسول نمی‌گیرد؟ آیا نمی‌داند که برای تقلید هیچ مدرکی نیست؟
[۲۰۴] منظور كتاب «سفينة النجاة» تألیف محدث امامی «محسن فیض بن مرتضى كاشانی» میباشد. متوفای سال ۱۰۹۱هـ. فیض كاشانی اخباری بود که بر مجتهدان ایراد می‌گرفت و از آن‌ها بسیار عیبجویی می‌کرد به ویژه در کتابش «سفینة النجاة».