علائم و نشانه‌های اصحاب حواشی
بزرگان شوافع، مانند دیگر فقهای مذاهب، علائم و نشانه‌هایی را با هدف اینکه دالّ بر اعلام مذهب امام شافعی باشد، وضع کرده‌اند، و این کارشان با انگیزه‌ی ایجاد اختصار و ایجاز در متن کتاب‌های فقهی، صورت گرفته است. در ذیل به برخی از این علائم و نشانه‌ها اشاره خواهیم کرد که عبارتند از:
۱- (م- ر): مراد، شیخ محمد بن احمد بن حمزة الرملی (متوفی ۱۰۰۴ه) می‌باشد.
«الرملة»: یکی از روستاهای شهر «منوفیة» مصر می‌باشد که شیخ را بدانجا نسبت می‌دهند و به او «الرملی» می‌گویند. وی نویسنده‌ی کتاب «نهایة المحتاج» می‌باشد که به «شافعی کوچک» نیز مشهور است. [۳۲۸]
۲- (الشهاب م- ر): مراد شیخ احمد بن حمزة الرملی، شاگرد شیخ زکریای انصاری و پدر شیخ محمد الرملی می‌باشد. وی به سال ۹۷۱ ه درگذشت. [۳۲۹]
۳- (خ - ط): مراد شیخ محمد بن احمدالشربینی، معروف به «خطیب الشربینی» و نویسنده‌ی کتاب «مغنی المحتاج» و متوفی ۹۷۷ ه می‌باشد. [۳۳۰]
۴- (حج): علامه شهاب احمد بن محمد بن حجر هیتمی (متوفی ۹۷۴ه). وی نویسنده‌ی کتاب «تحفة المحتاج» می‌باشد. و «هیتمی» به روستای «محله‌ی ابی الهیتم» مصر منسوب است. و ابن قاسم العبادی، وی را با این علامت، و نشانه‌های دیگری همچون (ح، حر) نیز ذکر می‌کند. [۳۳۱]
۵- (زی): شیخ علی بن یحیی الزیاد (متوفی ۱۰۲۴ه) از شاگردان علامه رملی و ابن حجر. [۳۳۲]
۶- (اسم): مراد «علامه احمد بن قاسم العبادی، شاگرد شیخ مولا» و متوفی ۹۹۴ ه می‌باشد. و نام نویسنده‌ی کتاب «فتح القریب»: شیخ محمد بن قاسم الغزی، شاگرد علامه‌ی محقق، جلال محلی می‌باشد. [۳۳۳]
۷- (طب): مراد «شیخ منصور طبلاوی» می‌باشد. وی در قاهره زاده شد و در همانجا به سال ۱۰۱۴ ه در گذشت و از نویسندگان چیره دست نیز به شمار می‌آید. [۳۳۴]
۸- (ح- ل): مراد «شیخ علی بن ابراهیم حلبی»، نویسنده‌ی کتاب «السیرة الحلبیة» و متوفی ۱۰۴۴ ه می‌باشد. [۳۳۵]
۹- (س- ل): مراد «شیخ سلطان بن احمد مزاحی» (متوفی ۱۰۷۵ه) می‌باشد. و از تألیفات و تصنیفات وی، می‌توان به «حاشیة علی شرح المنهج» قاضی زکریا، اشاره کرد. [۳۳۶]
۱۰- (ع- ش): مراد «شیخ علی بن علی شبر املسی» (متوفی ۱۰۸۷ ه . ق) می‌باشد. و از تصنیفات وی می‌توان به «حاشیة علی نهایة المحتاج» علامه رملی، اشاره کرد. [۳۳۷]
۱۱- (ب - ر): مراد «شیخ محمد بن عبدالدایم البرماوی» (متوفی ۸۳۱ه) می‌باشد. وی دارای تصانیف و تألیفات بی‌شماری می‌باشد که از میان آن‌ها می‌توان به «شرح بخاری» و «نظم الفیة فی اصول الفقه» اشاره کرد. [۳۳۸]
علامه ابن قاسم عبادی، با همین علامت (یعنی «ب-ر»)، به شیخ احمد برلسی، ملقب به «عمیرة» و متوفی ۹۵۶ ه نیز اشاره می‌کند. [۳۳۹]
۱۲- (ع - ن): مراد «شیخ محمد بن داود عنانی» (متوفی ۱۰۹۸ه) می‌باشد. وی از تألیفات و آثار زیادی برخوردار می‌باشد که از آن‌ها می‌توان «الدرر الفریدة» را نام برد. [۳۴۰]
۱۳- (أ - ط): مراد «شیخ اطفیحی» می‌باشد. [۳۴۱]
۱۴- (ج): مراد «شیخ علوی بن سقاف الجفری» (متوفی ۱۳۳۵ه) می‌باشد. [۳۴۲]
۱۵- (ی): مراد «شیخ عبدالله بن عمر بن یحیی» می‌باشد.
۱۶- (ک): مراد «شیخ محمد بن سلیمان کردی» (متوفی ۱۱۹۴ ه) می‌باشد. [۳۴۳]
۱۷- (ح - ض): مراد «شیخ حضرالشوبری» می‌باشد.
شیخ محمد بن محفوظ ترمسی می‌گوید: [۳۴۴]در جایی مراد از این علامت را «شیخ حضرالشوبری» دیدم، و به خاطر سپردم، ولی این نام، قول مشهور حفاظ رجال نیست، بلکه مراد از این علامت: «شیخ محمد بن احمد شوبری، استاد شبراملسی» می‌باشد.
۱۸- (م - د): مراد «شیخ محمد المدابغی» می‌باشد.
۱۹- (أ - ج): مراد «شیخ عطیة بن عطیة الاجهوری» می‌باشد. وی فقیهی نستوه، و فاضلی وارسته، و از اهالی «اجهور» مصر می‌باشد و به سال ۱۱۹۰ ه در قاره درگذشت. [۳۴۵]
۲۰- (ح - ف) یا (حف): مراد «شیخ شمس الدین محمد بن سالم بن احمد الحفناوی- یا «الحفنی» (متوفی ۱۱۸۱ه) می‌باشد. وی فقیهی شافعی مذهب می‌باشد که در «ازهر مصر» مشغول تحصیل و فراگیری علم و دانش شد، و پس از فراغت در همانجا زینت بخش مسند تدریس قرار گرفت.
از میان تصنیفات وی، می‌توان به «الثمرة البهیة فی اسماء الصحابه البدریة» و «حاشیة علی شرح الاشمونی» اشاره کرد. [۳۴۶]
۲۱- (ب- ج): مراد «شیخ سلیمان بن محمد بجیرمی» [۳۴۷](متوفی ۲۲۱ه) می‌باشد. وی یکی از فقهای مصر می‌باشد.
۲۲- (با - ج): مراد «شیخ ابراهیم بن محمد الباجوری»، شیخ الازهر و متوفی ۱۲۷۷ ه می‌باشد. [۳۴۸]
۲۳- (ش- ق): مراد «شیخ عبدالله بن حجازی شرقاوی» (متوفی ۱۲۲۷ه) می‌باشد. [۳۴۹]
۲۴- (حمید) یا (عبد): مراد «عبدالحمید داغستانی» می‌باشد. [۳۵۰]
۲۵- (ق- ل): مراد «شیخ احمد بن عیسی قلیوبی» (متوفی ۶۸۹ ه) می‌باشد. [۳۵۱]
۲۶- (ش): مراد «شیخ محمد بن ابی بکر الاشخر یمنی» (متوفی ۹۸۹ه) می‌باشد. [۳۵۲]
۲۷- (ب): مراد «عبدالله بن حسین با فقیه» می‌باشد. وی در قرن یازدهم هجری در گذشت و از آثارش می‌توان به «شرح الأجرومیة» اشاره کرد.
[۳۲۸] الاعلام (۶/۷) [۳۲۹] السقایة المرضیة فی اسامی الکتب الفقهیة لاصحابنا الشافعیة ص ۱ [۳۳۰] الاعلام (۶/۶) [۳۳۱] الاعلام (۱/۲۳۴) [۳۳۲] همان (۵/۳۲) [۳۳۳] السقایة المرضیة ص ۱ [۳۳۴] الاعلام (۷/۳۰۰) [۳۳۵] همان (۴/۲۵۱) [۳۳۶] همان (۳/۱۰۸) [۳۳۷] همان (۴/۳۱۴) [۳۳۸] همان (۶/۱۸۸) [۳۳۹] الفتح المبین، مراغی (۳/۷۶) [۳۴۰] الاعلام (۶/۱۲۰) [۳۴۱] السقایة المرضیة ص ۱ [۳۴۲] الاعلام (۴/۲۴۹) [۳۴۳] همان (۶/۱۵۲) [۳۴۴] السقایة المرضیة ص ۱ [۳۴۵] الاعلام (۴/۲۳۸) [۳۴۶] الاعلام (۴/۱۳۴) [۳۴۷] همان (۴/۱۳۳) «بجیرمی»: منسوب به «بجیرم» شهری از استان «غریبه» مصر می‌باشد. [۳۴۸] همان (۱/۷۱) [۳۴۹] همان (۴/۷۸) [۳۵۰] السقایة المرضیة ص ۱ [۳۵۱] همان [۳۵۲] البدر الطالع، شوکانی (۲/۱۴۶)