نسب
أم المؤمنین عائشه دختر صدیق اکبر خلیفه و جانشین رسول اکرم ج، أبوبکر: عبدالله فرزند أبی قحافه، عثمان بن عامر، بن عمرو، بن کعب، بن سعد، بن تیم، بن مره، بن کعب، بن لوی، قرشی، تیمی مکی نبوی هستند [۹].
اکثریت دانشمندان و تاریخ شناسان در نام پدر ایشان که عبد الله بود همنظر اند، البته نامش قبل از اسلام «عبدالکعبه» بود و پس از اسلام، رسول اکرم ج ایشان را «عبدالله» نام نهادند.
ابن عساکر میگوید که تقریباً همه روایات در این نقطه که نام ابوبکر، عبدالله و لقبش عتیق [۱۰] بوده اتفاق نظر دارند [۱۱].
امام ترمذی از عائشهل روایت کرده است که روزی ابوبکر صدیق به محضر مبارک پیامبر ج تشریف فرما شد، رسول اکرم ج به ایشان فرمودند: «أَنتَ عَتِيْقُ اللهِ مِنَ النَّارِ» یعنی: «تو، عتیق الله (بندهۀ آزاده شدۀ خدا) از آتش جهنم هستی.» ابوبکر، پس از آن به عتیق (آزادشده) لقب یافتند.
کنیۀ ایشان ابوبکر بود و «بکر» یعنی جوانی پاک و بیآلایش بود ـ به شتر جوان نیز بکر میگویند ـ و در روایات ثابت است که پیامبر اکرم ج ایشان را بدین کنیه نیز صدا میزدند. و از زمان جاهلیت قبل از اسلام به صدیق، راستگو، نیز مشهور بود و ایشان از جملۀ سران قریش بشمار میآمد که مسئولیت پرداخت خونبها را به عهده داشت. یعنی اگر چنانچه خونبها و دیهای به قریش تعلق میگرفت، میبایستی ابوبکر آنرا تصدیق کند، و با اعلام ابوبکر قریش موظف به پرداخت دیه بود. اما اگر کسی غیر از ابوبکر تعهد به پرداخت دیه میکرد قریش در مقابلش هیچ مسئولیتی را نمیپذیرفت.
پس از اسلام نیز بدین صفت ـ صدیق ـ مشهور شد و آن بدان سبب بود که شبی که حادثۀ اسرا و معراج روی داد و پیامبر اکرم ج به درگاه خداوندی حاضر شدند، بسیاری از مردم این خبر را تکذیب نموده از اسلام برگشتند، برخی نیز پیش ابوبکر رفته خواستند در ایمانش رخنه اندازند، بدو گفتند: آیا رفیقت را دیدهای؟ شنیدهای چه میگوید؟
ادعا میکند که یک شبه به بیت المقدس رفته و بازگشته؟!
ابوبکر گفت: از زبان خودش شنیدهاید؟
گفتند: آری.
وی گفت: اگر رسول خدا ج چنین فرموده باشند به خدا سوگند که راست گفتهاند.
حیرتزده گفتند: آیا تو میتوانی حرفش را باور کنی که دیشب به بیت المقدس رفته و قبل از طلوع خورشید دوباره بازگشته است؟!
ابوبکر به آرامی گفت: آری، من او را در اموری مهمتر از این تصدیق نمودهام، مگر نه اینست که صبح و شام اخبار آسمانی و کلام خداوند را بر من تلاوت میکند و من او را تصدیق میکنم؟ پس چگونه اسراء و معراجش را انکار کنم... سپس شتابان خدمت رسول خدا ج رسید و جویای حقیقت شد، پس از شنیدن قصۀ اسرا و معراج بر آن مهر تصدیق نهاده به درستی رسالت والای پیامبر اکرم ج شهادت و گواهی داد. پیامبر خدا ج نیز بدیشان فرمودند که: «ای ابوبکر، تو صدیق، بسیار راستگو هستی» [۱۲].
در صحیح بخاری روایت انس بن مالک خدمتگزار رسول اکرم ج آمده است که روزی رسول خدا ج به همراهی ابوبکر و عمر و عثمان بالای کوه احد رفته بودند، ناگهان کوه به لرزه آمد، پیامبر اکرم ج نیز پایشان را محکم بر کوه کوبیده فرمودند: «ای احد، آرام گیر که بر سر تو پیامبری است و صدیقی و دو شهید....».
[۹] سیر اعلام النبلاء. [۱۰] عتیق یعنی آزاده مرد. [۱۱] ابوبکر طنطاوی. [۱۲] ابوبکر طنطاوی.