سود از نظر اسلام و اقتصاد

اضرار روحی و اخلاقی سود

این موضوع را اول از نگاه اخلاقی و روحی بررسی می‌کنیم، زیرا اخلاق و روح جوهر انسان و اساس همه‌ی کارهای اوست و هر چیزی‌که در اعماق این جوهر مضر ثابت شود، سزاوار است از اساس رد گردد و اهلیت این را ندارد که با وجود منافع یک جانبه آن‌را بپذیریم. پس اگر ربا خواری و داد و ستدِ سود را تجزیه و تحلیل نفسی نماییم، در مرتبه‌ی اول برای ما معلوم می‌شود که ربا در تمام مراحل حیات اقتصادیش از نگاه روحی نتیجه‌ی بخل، امتیاز طلبی، تنگ نظری، سنگدلی، بندگی به مال و مادیات و دیگر صفات رذیله است و یک انسان هر اندازه‌ای که در تجربه و داد و گرفت(ستد) سود پیش برود به همان اندازه این اوصاف در وجود وی راسخ‌تر و ثابت‌تر می‌گردد و بر عکس وقتی‌که ما در امور مالی که بر اساس زکات و صدقات استوار باشد، نظر اندازیم که همه‌ی اعمال ذهنی انسان از وقتی‌که او نیت زکات و صدقات را نموده است، آراسته به کرم، سخاوت، فداکاری، خودگذاری، مواسات، صبر و حوصله، فراخی صدر، بلندی همت و غیره، صفات شریفه و فضیلت می‌باشد و تا وقتی‌که انسان در زندگی‌اش این راه را بپیماید، اوصاف مذکور در وجود وی عمیق‌تر و اصیل‌تر می‌شود و آیا در دنیا شخصی خواهد بود که از روی قلب و وجدان شهادت ندهد که اولین مجموعه‌ی صفات، شر محض بوده است، مجموعه‌ی دومی خیر و فضیلت مطلق است؟