سمع

سمع خداوند تعالی صفتی ثابت است كه حقیقتی در خور و لایق خداوند دارد. و دلیل آن این آیه است:

﴿ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ﴾(معنی): «و او است شنوای دانا». و بر دو نوع تقسیم می‌شود:

نوع اول به معنی اجابت است، كه از صفات فعلیه بوده، و مثال آن این قول خداوند است: ﴿إِنَّ رَبِّي لَسَمِيعُ ٱلدُّعَآءِ﴾[ابراهیم: ۳۹]. (معنی): «به راستی پروردگار من دعا را اجابت می‌كند».

و نوع دوم به معنای إدراک مسموع (شنیده شدنی) است كه مثال آن این آیه است: ﴿قَدۡ سَمِعَ ٱللَّهُ قَوۡلَ ٱلَّتِي تُجَٰدِلُكَ فِي زَوۡجِهَا﴾[الـمجادلة: ۱]. (معنی): «خداوند قول زنی را كه در مورد شوهرش با تو سخن می‌گفت شنید». و این نوع سمع همراه با ادراک مسموع ممكن است برای تایید و نصرت باشد. همانند این قول خداوند به موسی و‌هارون:

﴿إِنَّنِي مَعَكُمَآ أَسۡمَعُ وَأَرَىٰ﴾[طه: ۴۶]. (معنی): «من با شما هستم، می‌شنوم و می‌بینم». و همچنین ممكن است غرض از آن تهدید باشد. همانند: ﴿لَّقَدۡ سَمِعَ ٱللَّهُ قَوۡلَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ فَقِيرٞ وَنَحۡنُ أَغۡنِيَآءُۘ﴾[آل‌عمران: ۱۸۱]. (معنی): «همانا خداوند سخن كسانی را كه گفتند خداوند فقیر و ما غنی هستیم شنید».

و همچنین: ﴿أَمۡ يَحۡسَبُونَ أَنَّا لَا نَسۡمَعُ سِرَّهُمۡ وَنَجۡوَىٰهُمۚ بَلَىٰ﴾[الزخرف: ۸۰]. (معنی): «آیا گمان می‌كنید كه ما سخنان سری و پنهان آنان را كه به گوش هم می‌گویند نمی‌شنویم، بلی».