حديث نزول

حدیث نزول، این گفته رسول جاست كه می‌فرمود: «يَنْزِلُ رَبُّنَا إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا حِينَ يَبْقَى ثُلُثُ اللَّيْلِ الآخِرُ يَقُولُ مَنْ يَدْعُونِى فَأَسْتَجِيبَ لَهُ مَنْ يَسْأَلُنِى فَأُعْطِيَهُ مَنْ يَسْتَغْفِرُنِى فَأَغْفِرَ لَهُ».

(معنی): «پروردگارا ماه هر شب در ثلث آخر شب به آسمان دنیا نزول می‌كند. سپس می‌گوید: چه كسی مرا می‌خواهد تا او را اجابت كنم. چه كسی از من مسئلت می‌كند تا به او بدهم. چه كسی از من بخشایش می‌طلبد تا او را ببخشم». معنی نزول نزد اهل سنت این است كه خداوند سبحان خودش آن گونه كه لایق جلالش باشد نزول حقیقی می‌كند، و كیفیت آن را هیچ كس نمی‌داند بجز خود او. و معنای نزول نزد كسانی كه این حدیث را تاویل می‌كنند، ((نزول امر او)) است. كه ما این مسئله را رد كرده، و این گونه پاسخ می‌گوییم:

۱- این تاویل خلاف ظاهر نص، و خلاف اجماع سلف است.

۲- امر خداوند همه وقت نازل می‌شود، و خاص به ثلث آخر شب نیست.

۳- امر نمی‌تواند سخن بگوید و اظهار كند: ((چه كسی مرا می‌خواند تا او را اجابت كنم. . .)).

و نزول خداوند سبحانه و تعالی با علو او هیچ منافاتی ندارد. چون الله سبحانه و تعالی به هیچ یک از مخلوقاتش شباهتی ندارد، و نزول او را نمی‌توان به نزول مخلوقاتش قیاس كرد.