الفاتحه والبقرة:
معنی کلمه (الدین) در آیه ۴ سوره فاتحه ﴿مَٰلِكِ يَوۡمِ ٱلدِّينِ٤﴾ چیست؟
جزا و داوری
معنی (الـم) در آیه ۱ سوره بقره (الم) ﴿الٓمٓ١﴾ [البقرة: ۱] چیست؟
الف، لام، میم حروف مقطعه هستند مانند (المص. المر. ن. ق...) که در اوایل بعضی از سوره‌ها آمده‌اند. پروردگار متعال برخی از سوره‌ها را بدان‌ها آغاز کرده است تا بدین وسیله اعجاز قرآن را بنمایاند و نشان دهد که این قرآن با وجود این که از همان حروفی فراهم آمده است که عرب‌ها سخن خویش را از آنها فراهم می‌‌نمایند ولیکن از ارائه کتابی چون قرآن، و حتی سوره‌ای همانند آن درمانده و ناتوانند.
معنی کلمه (ریب) در آیه ۲ سوره بقره ﴿ذَٰلِكَ ٱلۡكِتَٰبُ لَا رَيۡبَۛ فِيهِۛ هُدٗى لِّلۡمُتَّقِينَ٢﴾ [البقره: ۲] چیست؟
شک و شبه، گمان.
معنی کلمه (الـمفلحون) در آیه ۵ سوره بقره ﴿أُوْلَٰٓئِكَ عَلَىٰ هُدٗى مِّن رَّبِّهِمۡۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ٥﴾ [البقره: ۵] چیست؟
رستگاران، نجات یافتگان.
معنی کلمه (انذرت) در آیه ۶ سوره بقره ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ سَوَآءٌ عَلَيۡهِمۡ ءَأَنذَرۡتَهُمۡ أَمۡ لَمۡ تُنذِرۡهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ٦﴾ [البقره: ۶] چیست؟
بیم دادی، ترساندی.
معنی کلمه (ختم) در آیه ۷ سوره بقره ﴿خَتَمَ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ وَعَلَىٰ سَمۡعِهِمۡۖ وَعَلَىٰٓ أَبۡصَٰرِهِمۡ غِشَٰوَةٞۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ٧﴾ [البقره: ۷] چیست؟
مهر زده است.
معنی کلمه (غشاوة) در آیه ۷ سوره بقره ﴿خَتَمَ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ وَعَلَىٰ سَمۡعِهِمۡۖ وَعَلَىٰٓ أَبۡصَٰرِهِمۡ غِشَٰوَةٞۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ٧﴾ [البقره: ۷] چیست؟
پرده.
معنی کلمه (السفهاء) در آیه ۱۳ سوره بقره ﴿وَإِذَا قِيلَ لَهُمۡ ءَامِنُواْ كَمَآ ءَامَنَ ٱلنَّاسُ قَالُوٓاْ أَنُؤۡمِنُ كَمَآ ءَامَنَ ٱلسُّفَهَآءُۗ...﴾ [البقره: ۱۳] چیست؟
جمع سفیه، بی‌خردان، نادانان.
معنی کلمه (خلوا) در آیه ۱۴ سوره بقره ﴿وَإِذَا لَقُواْ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَإِذَا خَلَوۡاْ إِلَىٰ شَيَٰطِينِهِمۡ...﴾ [البقره: ۱۴] چیست؟
خلوت کردند. به خلوت نشستند.
معنی کلمه (یمدهم) در آیه ۱۵ سوره بقره ﴿ٱللَّهُ يَسۡتَهۡزِئُ بِهِمۡ وَيَمُدُّهُمۡ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ١٥﴾ [البقره: ۱۵] چیست؟
در اینجا به معنی: بدی‌شان مهلت و فرصت می‌‌دهد.
معنی کلمه (یعمهون) در آیه ۱۵ سوره بقره ﴿ٱللَّهُ يَسۡتَهۡزِئُ بِهِمۡ وَيَمُدُّهُمۡ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ١٥﴾ [البقره: ۱۵] چیست؟
سرگردان و حیران شوند. از ماده (عمه) به معنی کوردلی و سرگشتگی.
معنی جمله ﴿ٱشۡتَرَوُاْ ٱلضَّلَٰلَةَ بِٱلۡهُدَىٰ﴾ در آیه ۱۶ سوره بقره ﴿أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ٱشۡتَرَوُاْ ٱلضَّلَٰلَةَ بِٱلۡهُدَىٰ فَمَا رَبِحَت تِّجَٰرَتُهُمۡ وَمَا كَانُواْ مُهۡتَدِينَ١٦﴾ [البقره: ۱۶] چیست؟
گمراهی را برگزیده‌اند و هدایت را رها کرده‌اند.
معنی کلمه (استوقد) در آیه ۱۷ سوره بقره ﴿مَثَلُهُمۡ كَمَثَلِ ٱلَّذِي ٱسۡتَوۡقَدَ نَارٗا فَلَمَّآ أَضَآءَتۡ مَا حَوۡلَهُۥ...﴾ [البقره: ۱۷] چیست؟
بر افروخت.
معنی کلمات (صم، بکم، عمی) در آیه ۱۸ سوره بقره ﴿صُمُّۢ بُكۡمٌ عُمۡيٞ فَهُمۡ لَا يَرۡجِعُونَ١٨﴾ [البقره: ۱۸] چیست؟
صم: جمع اصم، کران.
بکم: جمع ابکم، لالان.
عمی: جمع اعمی، کوران.
معنی کلمه (صیب) در آیه ۱۹ سوره بقره ﴿أَوۡ كَصَيِّبٖ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ فِيهِ ظُلُمَٰتٞ وَرَعۡدٞ وَبَرۡقٞ...﴾ [البقره: ۱۹] چیست؟
باران تند. رگبار باران.
کلمه (یکاد) در آیه ۲۰ سوره بقره ﴿يَكَادُ ٱلۡبَرۡقُ يَخۡطَفُ أَبۡصَٰرَهُمۡۖ كُلَّمَآ أَضَآءَ...﴾ [البقره: ۲۰] به چه معناست؟
نزدیک است.
کلمه (یخطف) در آیه ۲۰ سوره بقره ﴿يَكَادُ ٱلۡبَرۡقُ يَخۡطَفُ أَبۡصَٰرَهُمۡۖ كُلَّمَآ أَضَآءَ لَهُم...﴾ [البقره: ۲۰] به چه معناست؟
می‌رباید.
کلمات (فراشا واندادا) در آیه ۲۲ سوره بقره ﴿ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ فِرَٰشٗا وَٱلسَّمَآءَ بِنَآءٗ وَأَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجَ بِهِۦ مِنَ ٱلثَّمَرَٰتِ رِزۡقٗا لَّكُمۡۖ فَلَا تَجۡعَلُواْ لِلَّهِ أَندَادٗا وَأَنتُمۡ تَعۡلَمُونَ٢٢﴾ [البقره: ۲۲] به چه معناست؟
فراشا: فرش. گستردنی.
اندادا: جمع ند، انبازها. همتاها. همگون‌ها.
کلمات (وقود واعدت) در آیه ۲۴ سوره بقره ﴿فَإِن لَّمۡ تَفۡعَلُواْ وَلَن تَفۡعَلُواْ فَٱتَّقُواْ ٱلنَّارَ ٱلَّتِي وَقُودُهَا ٱلنَّاسُ وَٱلۡحِجَارَةُۖ أُعِدَّتۡ لِلۡكَٰفِرِينَ٢٤﴾ [البقره: ۲۴] به چه معناست؟
وقود: هیمه آتش. افروزینه.
اعدت: آماده شده است.
کلمات (متشابها ومطهره) در آیه ۲۵ سوره بقره ﴿قَالُواْ هَٰذَا ٱلَّذِي رُزِقۡنَا مِن قَبۡلُۖ وَأُتُواْ بِهِۦ مُتَشَٰبِهٗاۖ وَلَهُمۡ فِيهَآ أَزۡوَٰجٞ مُّطَهَّرَةٞۖ وَهُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ٢٥﴾ [البقره: ۲۵] به چه معناست؟
متشابها: همانند و همگون در خوبی و مزه و زیبایی. ـ مطهره: پاکیزه از عیوب زنان دنیا از قبیل حیض و نفاس.
کلمه (بعوضه) در آیه ۲۶ سوره بقره ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَسۡتَحۡيِۦٓ أَن يَضۡرِبَ مَثَلٗا مَّا بَعُوضَةٗ فَمَا فَوۡقَهَاۚ﴾ [البقره: ۲۶] به چه معناست؟
پشه.
کلمات (ینقضون ومیثاق) در آیه ۲۷ سوره بقره ﴿ٱلَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهۡدَ ٱللَّهِ مِنۢ بَعۡدِ مِيثَٰقِهِۦ وَيَقۡطَعُونَ مَآ أَمَرَ ٱللَّهُ…﴾ [البقره: ۲۷] به چه معناست؟
ینقضون: می‌شکنند.
میثاق: آنچه که عهد و پیمان با آن بسته میشود.
کلمه (استوی) در آیه ۲۹ سوره بقره ﴿هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰٓ إِلَى ٱلسَّمَآءِ…﴾ [البقره: ۲۹] به چه معناست؟
بر آن قرار گرفت.
کلمات (خلیفه ویسفک والدماء ونقدس) در آیه ۳۰ سوره بقره ﴿وَإِذۡ قَالَ رَبُّكَ لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٞ فِي ٱلۡأَرۡضِ خَلِيفَةٗۖ قَالُوٓاْ أَتَجۡعَلُ فِيهَا مَن يُفۡسِدُ فِيهَا وَيَسۡفِكُ ٱلدِّمَآءَ وَنَحۡنُ نُسَبِّحُ بِحَمۡدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَۖ...﴾ [البقره: ۳۰] به چه معناست؟
خلیفه: جانشین. برخی واژه خلیفه را جانشین خدا معنی کرده‌اند.
یسفک: خونریزی می‌‌کنند.
الدماء: جمع دم، خون‌ها.
نقدس: به پاکی می‌‌ستاییم.
کلمه (انبونی) در آیه ۳۱ سوره بقره [البقره: ۳۱] ﴿فَقَالَ أَنۢبُِٔونِي بِأَسۡمَآءِ هَٰٓؤُلَآءِ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ٣١﴾ به چه معناست؟
مرا با خبر سازید.
کلمه (تبدون) در آیه ۳۳ سوره بقره.
﴿وَأَعۡلَمُ مَا تُبۡدُونَ وَمَا كُنتُمۡ تَكۡتُمُونَ٣٣﴾ [البقره: ۳۳] به چه معناست؟
پدیدار می‌‌کند. نمایان می‌‌سازد.
کلمه (رغدا) در آیه ۳۵ سوره بقره [البقره: ۳۵] ﴿وَكُلَا مِنۡهَا رَغَدًا حَيۡثُ شِئۡتُمَا وَلَا تَقۡرَبَا هَٰذِهِ ٱلشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ٣٥﴾ به چه معناست؟
به وفور و وفراوانی.
کلمات (ازل ومتاع) در آیه ۳۶ سوره بقره [البقره: ۳۶] ﴿فَأَزَلَّهُمَا ٱلشَّيۡطَٰنُ عَنۡهَا فَأَخۡرَجَهُمَا مِمَّا كَانَا فِيهِۖ وَقُلۡنَا ٱهۡبِطُواْ بَعۡضُكُمۡ لِبَعۡضٍ عَدُوّٞۖ وَلَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُسۡتَقَرّٞ وَمَتَٰعٌ إِلَىٰ حِينٖ٣٦﴾ به چه معناست؟
ازل: لغزانید. دچار لغزش شد.
متاع: کالا. آنچه که از آن بهره مند شوند.
کلمات (بنی اسرتییل واوف) در آیه ۴۰ سوره بقره ﴿يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتِيَ ٱلَّتِيٓ أَنۡعَمۡتُ عَلَيۡكُمۡ وَأَوۡفُواْ بِعَهۡدِيٓ أُوفِ بِعَهۡدِكُمۡ وَإِيَّٰيَ فَٱرۡهَبُونِ٤٠﴾ [البقره: ۴۰] به چه معناست؟
بنی اسراییل: پسران اسراییل و اسراییل لقب پیامبر یعقوب است.
اوف: وفا می‌‌کنم.
کلمه (مصدقا) در آیه ۴۱ سوره بقره ﴿وَءَامِنُواْ بِمَآ أَنزَلۡتُ مُصَدِّقٗا لِّمَا مَعَكُمۡ وَلَا تَكُونُوٓاْ أَوَّلَ كَافِرِۢ بِهِۦۖ...﴾ [البقره: ۴۱] به چه معناست؟
تصدیق کننده.
کلمه (لا تلبسوا) در آیه ۴۲ سوره بقره ﴿وَلَا تَلۡبِسُواْ ٱلۡحَقَّ بِٱلۡبَٰطِلِ وَتَكۡتُمُواْ ٱلۡحَقَّ وَأَنتُمۡ تَعۡلَمُونَ٤٢﴾ [البقره: ۴۲] به چه معناست؟
آمیخته نکنید. می‌‌آمیزید.
کلمه (تنسون) در آیه ۴۴ سوره بقره ﴿أَتَأۡمُرُونَ ٱلنَّاسَ بِٱلۡبِرِّ وَتَنسَوۡنَ أَنفُسَكُمۡ...﴾ [البقره: ۴۴] به چه معناست؟
فراموش می‌‌کنید.
کلمه (کبیرة) در آیه ۴۵ سوره بقره ﴿وَٱسۡتَعِينُواْ بِٱلصَّبۡرِ وَٱلصَّلَوٰةِۚ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى ٱلۡخَٰشِعِينَ٤٥﴾ [البقره: ۴۵] به چه معناست؟
سخت و سنگین.
کلمه (یظنون) در آیه ۴۶ سوره بقره ﴿ٱلَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلَٰقُواْ رَبِّهِمۡ وَأَنَّهُمۡ إِلَيۡهِ رَٰجِعُونَ٤٦﴾ [البقره: ۴۶] به چه معناست؟
گمان می‌‌برند. در اینجا به معنی یقین دارند.
کلمات (شفاعة وعدل) در آیه ۴۸ سوره بقره ﴿وَٱتَّقُواْ يَوۡمٗا لَّا تَجۡزِي نَفۡسٌ عَن نَّفۡسٖ شَيۡٔٗا وَلَا يُقۡبَلُ مِنۡهَا شَفَٰعَةٞ وَلَا يُؤۡخَذُ مِنۡهَا عَدۡلٞ وَلَا هُمۡ يُنصَرُونَ٤٨﴾ [البقره: ۴۸] به چه معناست؟
شفاعة: می‌انجیگری.
عدل: فدیه. بدل. تاوان. همتا. قیمت.
کلمات (یسومونکم ویستحیون وبلاء) در آیه ۴۹ سوره بقره ﴿وَإِذۡ نَجَّيۡنَٰكُم مِّنۡ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ يَسُومُونَكُمۡ سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ يُذَبِّحُونَ أَبۡنَآءَكُمۡ وَيَسۡتَحۡيُونَ نِسَآءَكُمۡۚ وَفِي ذَٰلِكُم بَلَآءٞ مِّن رَّبِّكُمۡ عَظِيمٞ٤٩﴾ [البقره: ۴۹] به چه معناست؟
یسومونکم: برسرتان می‌‌آورند ـ یستحیون: زنده باقی می‌‌گذارند. ـ بلاء: آزمون و آزمایش.
کلمه (العجل) در آیه ۵۱ سوره بقره ﴿وَإِذۡ وَٰعَدۡنَا مُوسَىٰٓ أَرۡبَعِينَ لَيۡلَةٗ ثُمَّ ٱتَّخَذۡتُمُ ٱلۡعِجۡلَ مِنۢ بَعۡدِهِۦ وَأَنتُمۡ ظَٰلِمُونَ٥١﴾ [البقره: ۵۱] به چه معناست؟
گوساله.
کلمه (الفرقان) در آیه ۵۳ سوره بقره ﴿وَإِذۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡفُرۡقَانَ لَعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ٥٣﴾ [البقره: ۵۳] به چه معناست؟
جدا کننده حق از باطل و حلال از حرام.
کلمه (باری) در آیه ۵۴ سوره بقره ﴿ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ عِندَ بَارِئِكُمۡ فَتَابَ عَلَيۡكُمۡۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ٥٤﴾ [البقره: ۵۴] به چه معناست؟
آفریننده.
کلمه (جهرة) در آیه ۵۵ سوره بقره ﴿وَإِذۡ قُلۡتُمۡ يَٰمُوسَىٰ لَن نُّؤۡمِنَ لَكَ حَتَّىٰ نَرَى ٱللَّهَ جَهۡرَةٗ﴾ [البقره: ۵۵] به چه معناست؟
آشکارا و عیان.
کلمه (بعثناکم) در آیه ۵۶ سوره بقره ﴿ثُمَّ بَعَثۡنَٰكُم مِّنۢ بَعۡدِ مَوۡتِكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ٥٦﴾ [البقره: ۵۶] به چه معناست؟
شما را زنده کردیم.
کلمات (ظللنا والغمام والمن والسلوی) در آیه ۵۷ سوره بقره ﴿وَظَلَّلۡنَا عَلَيۡكُمُ ٱلۡغَمَامَ وَأَنزَلۡنَا عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَنَّ وَٱلسَّلۡوَىٰۖ...﴾ [البقره: ۵۷] به چه معناست؟
ظللنا: سایه بان کردیم.
الغمام: ابر.
المن: ترنجبین، گزنگبین.
السلوی: پرنده بلدر چین، سمانی.
کلمه (القریه) در آیه ۵۸ سوره بقره ﴿وَإِذۡ قُلۡنَا ٱدۡخُلُواْ هَٰذِهِ ٱلۡقَرۡيَةَ فَكُلُواْ مِنۡهَا حَيۡثُ شِئۡتُمۡ رَغَدٗا﴾ [البقره: ۵۸] به چه معناست؟
شهر. برخی آنرا بیت المقدس می‌‌دانند و برخی اریحا می‌‌دانند. ولی قرآن نام شهر را مشخص نکرده است.
کلمه (حطة) در آیه ۵۸ سوره بقره ﴿وَقُولُواْ حِطَّةٞ نَّغۡفِرۡ لَكُمۡ خَطَٰيَٰكُمۡۚ وَسَنَزِيدُ ٱلۡمُحۡسِنِينَ٥٨﴾ [البقره: ۵۸] به چه معناست؟
زدودن و برطرف کردن، یعنی درخواست ما اسقاط خطایا و زدودن گناه است.
کلمات (استسقی وعینا وانس ومشرب ولاتعثوا) در آیه ۶۰ سوره بقره ﴿وَإِذِ ٱسۡتَسۡقَىٰ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِۦ فَقُلۡنَا ٱضۡرِب بِّعَصَاكَ ٱلۡحَجَرَۖ فَٱنفَجَرَتۡ مِنۡهُ ٱثۡنَتَا عَشۡرَةَ عَيۡنٗاۖ قَدۡ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٖ مَّشۡرَبَهُمۡۖ كُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ مِن رِّزۡقِ ٱللَّهِ وَلَا تَعۡثَوۡاْ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُفۡسِدِينَ٦٠﴾ [البقره: ۶۰] به چه معناست؟
استسقی: آب خواست.
عینا: چشمه.
اناس: مردم.
مشرب: آبشخور.
لاتعثوا: تباهی نکنید در فساد زیاده روی نکنید.
کلمات (بقل وقثاء وفوم ومصرا والمسکنة وباءوا وعصوا) در آیه ۶۱ سوره بقره ﴿مِنۢ بَقۡلِهَا وَقِثَّآئِهَا وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَاۖ قَالَ أَتَسۡتَبۡدِلُونَ ٱلَّذِي هُوَ أَدۡنَىٰ بِٱلَّذِي هُوَ خَيۡرٌۚ ٱهۡبِطُواْ مِصۡرٗا فَإِنَّ لَكُم مَّا سَأَلۡتُمۡۗ وَضُرِبَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلذِّلَّةُ وَٱلۡمَسۡكَنَةُ وَبَآءُو بِغَضَبٖ مِّنَ ٱللَّهِۗ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَانُواْ يَكۡفُرُونَ بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَيَقۡتُلُونَ ٱلنَّبِيِّۧنَ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّۗ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّكَانُواْ يَعۡتَدُونَ٦١﴾ [البقره: ۶۱] به چه معناست؟
بقل: سزیجات از قبیل نعناع و کرفس و تره.
قثاء: خیار.
فوم: سیر.
مصرا: شهری.
المسکنة: خواری و بیچارگی.
عصوا: سرپیچی کردند.
کلمات (الذین هادوا والصابئن) در آیه ۶۲ سوره بقره ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَٱلَّذِينَ هَادُواْ وَٱلنَّصَٰرَىٰ وَٱلصَّٰبِ‍ِٔينَ﴾ [البقره: ۶۲] به چه معناست؟
الذین هادوا: کسانی که یهودی شده‌اند.
الصابئین: ستاره پرستان و خورشید پرستان.
کلمه (الطور) در آیه ۶۳ سوره بقره ﴿وَإِذۡ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَكُمۡ وَرَفَعۡنَا فَوۡقَكُمُ ٱلطُّورَ خُذُواْ مَآ ءَاتَيۡنَٰكُم بِقُوَّةٖ...﴾ [البقره: ۶۳] به چه معناست؟
اسم کوهی که موسی بالای آن با خدا مناجات کرد.
کلمات (اعتدوا و قردة و خاسئین) در آیه ۶۵ سوره بقره ﴿وَلَقَدۡ عَلِمۡتُمُ ٱلَّذِينَ ٱعۡتَدَوۡاْ مِنكُمۡ فِي ٱلسَّبۡتِ فَقُلۡنَا لَهُمۡ كُونُواْ قِرَدَةً خَٰسِ‍ِٔينَ٦٥﴾ [البقره: ۶۵] به چه معناست؟
اعتدوا: تجاوز کردند.
قرد‌ۀ جمع قرد به معنی می‌مون.
خاسئین: رانده شدگان و مطرودان.
کلمات (نکالا وما بین یدیها وما خلفها) در آیه ۶۶ سوره بقره ﴿فَجَعَلۡنَٰهَا نَكَٰلٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهَا وَمَا خَلۡفَهَا وَمَوۡعِظَةٗ لِّلۡمُتَّقِينَ٦٦﴾ [البقره: ۶۶] به چه معناست؟
نکالا: عبرت. پند و اندرز.
مابین یدیها: منظور معاصران آنها.
وما خلفها: مراد آیندگان.
کلمه (هزوا) در آیه ۶۷ سوره بقره ﴿قَالُوٓاْ أَتَتَّخِذُنَا هُزُوٗاۖ قَالَ أَعُوذُ بِٱللَّهِ أَنۡ أَكُونَ مِنَ ٱلۡجَٰهِلِينَ٦٧﴾ [البقره: ۶۷] به چه معناست؟
سخریه و بازیچه.
کلمات (فارض ـ بکر ـ عوان) در آیه ۶۸ سوره بقره ﴿إِنَّهَا بَقَرَةٞ لَّا فَارِضٞ وَلَا بِكۡرٌ عَوَانُۢ بَيۡنَ ذَٰلِكَۖ فَٱفۡعَلُواْ مَا تُؤۡمَرُونَ٦٨﴾ [البقره: ۶۸] به چه معناست؟
فارض: پیر. کهنسال. سالخورده.
بکر: خورد سال و نو رسیده.
عوان: میانه سال.
کلمات (صفراء وفاقع ولون وتسر) در آیه ۶۹ سوره بقره ﴿إِنَّهَا بَقَرَةٞ صَفۡرَآءُ فَاقِعٞ لَّوۡنُهَا تَسُرُّ ٱلنَّٰظِرِينَ٦٩﴾ [البقره: ۶۹] به چه معناست؟
صفراء: زرد رنگ ـ فاقع: خوش رنگ.
لون: رنگ.
تسر: شاد می‌‌کند. مسرور می‌‌سازد.
کلمه (تشابه) در آیه ۷۰ سوره بقره ﴿قَالُواْ ٱدۡعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا هِيَ إِنَّ ٱلۡبَقَرَ تَشَٰبَهَ عَلَيۡنَا وَإِنَّآ إِن شَآءَ ٱللَّهُ لَمُهۡتَدُونَ٧٠﴾ [البقره: ۷۰] به چه معناست؟
مشتبه شده است.
کلمات (ذلول وتثیر والحرث والمسلمة وشیة( در آیه ۷۱ سوره بقره ﴿قَالَ إِنَّهُۥ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٞ لَّا ذَلُولٞ تُثِيرُ ٱلۡأَرۡضَ وَلَا تَسۡقِي ٱلۡحَرۡثَ مُسَلَّمَةٞ لَّا شِيَةَ فِيهَاۚ قَالُواْ ٱلۡـَٰٔنَ جِئۡتَ بِٱلۡحَقِّۚ فَذَبَحُوهَا وَمَا كَادُواْ يَفۡعَلُونَ٧١﴾ [البقره: ۷۱] به چه معناست؟
ذلول: رام. کارکشته.
تثیر: زیر و رو می‌‌کند.
الحرث: کشت و زرع ـ مسلمة: سالم و بی‌عیب.
شیة: زنگ مخالف.
کلمه (ادارئتم) در آیه ۷۲ سوره بقره ﴿وَإِذۡ قَتَلۡتُمۡ نَفۡسٗا فَٱدَّٰرَٰٔتُمۡ فِيهَاۖ وَٱللَّهُ مُخۡرِجٞ مَّا كُنتُمۡ تَكۡتُمُونَ٧٢﴾ [البقره: ۷۲] به چه معناست؟
کشمکش کردید. اختلاف کردید.
کلمات (قست والحجارة ویشقق) در آیه ۷۴ سوره بقره ﴿ثُمَّ قَسَتۡ قُلُوبُكُم مِّنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ فَهِيَ كَٱلۡحِجَارَةِ أَوۡ أَشَدُّ قَسۡوَةٗۚ وَإِنَّ مِنَ ٱلۡحِجَارَةِ لَمَا يَتَفَجَّرُ مِنۡهُ ٱلۡأَنۡهَٰرُۚ وَإِنَّ مِنۡهَا لَمَا يَشَّقَّقُ...﴾ [البقره: ۷۴] به چه معناست؟
قست: سخت شد.
الحجارة: سنگ.
یشقق: از هم شکافته میشود.
کلمه (لقوا) در آیه ۷۶ سوره بقره ﴿وَإِذَا لَقُواْ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَإِذَا خَلَا بَعۡضُهُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٖ قَالُوٓاْ﴾ [البقره: ۷۶] به چه معناست؟
برخورد کردند و رسیدند.
کلمات (یسرون ویعلنون) در آیه ۷۷ سوره بقره ﴿أَوَ لَا يَعۡلَمُونَ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعۡلِنُونَ٧٧﴾ [البقره: ۷۷] به چه معناست؟
یسرون: پنهان و نهان می‌‌کنند ـ یعلنون: علنی و آشکار می‌‌کنند.
کلمات (امیون. امنی) در آیه ۷۸ سوره بقره ﴿وَمِنۡهُمۡ أُمِّيُّونَ لَا يَعۡلَمُونَ ٱلۡكِتَٰبَ إِلَّآ أَمَانِيَّ وَإِنۡ هُمۡ إِلَّا يَظُنُّونَ٧٨﴾ [البقره: ۷۸] به چه معناست؟
امیون: کسانی که نمی‌‌توانند بخوانند و بنویسند، بیسوادان ـ امانی: دروغ‌های بهم بافته.
کلمه (میثاق) در آیه ۸۳ سوره بقره ﴿وَإِذۡ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ لَا تَعۡبُدُونَ إِلَّا ٱللَّهَ...﴾ [البقره: ۸۳] به چه معناست؟
پیمان استوار. عهد موکد.
کلمه (تفادوهم) در آیه ۸۵ سوره بقره ﴿ثُمَّ أَنتُمۡ هَٰٓؤُلَآءِ تَقۡتُلُونَ أَنفُسَكُمۡ وَتُخۡرِجُونَ فَرِيقٗا مِّنكُم مِّن دِيَٰرِهِمۡ تَظَٰهَرُونَ عَلَيۡهِم بِٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡعُدۡوَٰنِ وَإِن يَأۡتُوكُمۡ أُسَٰرَىٰ تُفَٰدُوهُمۡ...﴾ [البقره: ۸۵] به چه معناست؟
فدیه آزادی آنها را می‌‌پردازند. باز خریدشان می‌‌کنند.
کلمات (قفینا وایدناه) در آیه ۸۷ سوره بقره ﴿وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ وَقَفَّيۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِۦ بِٱلرُّسُلِۖ وَءَاتَيۡنَا عِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ ٱلۡبَيِّنَٰتِ وَأَيَّدۡنَٰهُ بِرُوحِ ٱلۡقُدُسِۗ...﴾ [البقره: ۸۷] به چه معناست؟
قفینا: پیاپی آوردیم.
ایدناه: او را تقویت و تایید کردیم. از ماده اید به معنی قوت و قدرت.
کلمه (غلف) در آیه ۸۸ سوره بقره ﴿وَقَالُواْ قُلُوبُنَا غُلۡفُۢۚ بَل لَّعَنَهُمُ ٱللَّهُ بِكُفۡرِهِمۡ فَقَلِيلٗا مَّا يُؤۡمِنُونَ٨٨﴾ [البقره: ۸۸] به چه معناست؟
جمع اغلف به معنی بسته و پوشیده. در پرده.
کلمه (یستفتحون) در آیه ۸۹ سوره بقره ﴿وَلَمَّا جَآءَهُمۡ كِتَٰبٞ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ مُصَدِّقٞ لِّمَا مَعَهُمۡ وَكَانُواْ مِن قَبۡلُ يَسۡتَفۡتِحُونَ عَلَى ٱلَّذِينَ﴾ [البقره: ۸۹] به چه معناست؟
طلب فتح و پیروزی می‌‌کردند.
کلمه (مهین) در آیه ۹۰ سوره بقره ﴿فَبَآءُو بِغَضَبٍ عَلَىٰ غَضَبٖۚ وَلِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٞ مُّهِينٞ٩٠﴾ [البقره: ۹۰] به چه معناست؟
خوار کننده.
جمله (اشربوا فی قلوبهم العجل) در آیه ۹۳ سوره بقره ﴿وَأُشۡرِبُواْ فِي قُلُوبِهِمُ ٱلۡعِجۡلَ بِكُفۡرِهِمۡۚ قُلۡ بِئۡسَمَا يَأۡمُرُكُم بِهِۦٓ إِيمَٰنُكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ٩٣﴾ [البقره: ۹۳] به چه معناست؟
دل‌هایشان از عشق گوساله لبریز شده بود.
کلمات (یعمر ومزحزح) در آیه ۹۶ سوره بقره ﴿لَوۡ يُعَمَّرُ أَلۡفَ سَنَةٖ وَمَا هُوَ بِمُزَحۡزِحِهِۦ مِنَ ٱلۡعَذَابِ أَن يُعَمَّرَۗ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِمَا يَعۡمَلُونَ٩٦﴾ [البقره: ۹۶] به چه معناست؟
یعمر: عمر داده شود. زیست کند.
مزحزح: دور کننده.
کلمه (نبذ) در آیه ۱۰۰ سوره بقره ﴿أَوَ كُلَّمَا عَٰهَدُواْ عَهۡدٗا نَّبَذَهُۥ فَرِيقٞ مِّنۡهُمۚ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ١٠٠﴾ [البقره: ۱۰۰] به چه معناست؟
دور افکند.
کلمات (اتبعوا وتتلوا وفتنة وخلاق وبئس وشروا) در آیه ۱۰۲ سوره بقره ﴿فَيَتَعَلَّمُونَ مِنۡهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِۦ بَيۡنَ ٱلۡمَرۡءِ وَزَوۡجِهِۦۚ وَمَا هُم بِضَآرِّينَ بِهِۦ مِنۡ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۚ وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمۡ وَلَا يَنفَعُهُمۡۚ وَلَقَدۡ عَلِمُواْ لَمَنِ ٱشۡتَرَىٰهُ مَا لَهُۥ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِنۡ خَلَٰقٖۚ وَلَبِئۡسَ مَا شَرَوۡاْ بِهِۦٓ أَنفُسَهُمۡۚ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ١٠٢﴾ [البقره: ۱۰۲] به چه معناست؟
اتبعوا: پیروی کردند.
تتلوا: می‌‌گفتند.از آن پیروی می‌‌کردند.
فتنة: آزمایش.
خلاق: بهره. نصیب.
بئس: زشت است.
شروا: فروختند.
کلمه (مثوبة) در آیه ۱۰۳ سوره بقره ﴿وَلَوۡ أَنَّهُمۡ ءَامَنُواْ وَٱتَّقَوۡاْ لَمَثُوبَةٞ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ خَيۡرٞۚ لَّوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ١٠٣﴾ [البقره: ۱۰۳] به چه معناست؟
ثواب، اجر و پاداش.
کلمات (راعنا وانظرنا) در آیه ۱۰۴ سوره بقره ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَقُولُواْ رَٰعِنَا وَقُولُواْ ٱنظُرۡنَا وَٱسۡمَعُواْۗ وَلِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٞ١٠٤﴾ [البقره: ۱۰۴] به چه معناست؟
راعنا: مراعا ما را بکن.
نظرنا: ملاحظه ما بکن به ما بنگر.
کلمه (ما یود) در آیه ۱۰۵ سوره بقره ﴿مَّا يَوَدُّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ وَلَا ٱلۡمُشۡرِكِينَ أَن يُنَزَّلَ عَلَيۡكُم مِّنۡ خَيۡرٖ مِّن رَّبِّكُمۡۚ﴾ [البقره: ۱۵] به چه معناست؟
دوست نمی‌‌دارد.
کلمات (ما ننسخ وننسها) در آیه ۱۰۶ سوره بقره ﴿مَا نَنسَخۡ مِنۡ ءَايَةٍ أَوۡ نُنسِهَا نَأۡتِ بِخَيۡرٖ مِّنۡهَآ أَوۡ مِثۡلِهَآۗ أَلَمۡ تَعۡلَمۡ أَنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ١٠٦﴾ [البقره: ۱۰۶] به چه معناست؟
ما ننسخ: آنچه را تغییر دهیم.
ننسها: از خاطر مردم آنرا بزداییم و از یاد دیگرانش می‌‌بریم.
کلمه (سواء السبیل) در آیه ۱۰۸ سوره بقره ﴿أَمۡ تُرِيدُونَ أَن تَسَۡٔلُواْ رَسُولَكُمۡ كَمَا سُئِلَ مُوسَىٰ مِن قَبۡلُۗ وَمَن يَتَبَدَّلِ ٱلۡكُفۡرَ بِٱلۡإِيمَٰنِ فَقَدۡ ضَلَّ سَوَآءَ ٱلسَّبِيلِ١٠٨﴾ [البقره: ۱۰۸] به چه معناست؟
منظور راه راست و بدون فزلر و نشیب است.
کلمه (اصفحوا) در آیه ۱۰۹ سوره بقره ﴿وَٱصۡفَحُواْ حَتَّىٰ يَأۡتِيَ ٱللَّهُ بِأَمۡرِهِۦٓۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ١٠٩﴾ [البقره: ۱۰۹] به چه معناست؟
ببخشید و سرزنش نکنید.
کلمات (اقیموا وآتوا) در آیه۱۱۰ سوره بقره ﴿وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَۚ وَمَا تُقَدِّمُواْ لِأَنفُسِكُم مِّنۡ خَيۡرٖ تَجِدُوهُ عِندَ ٱللَّهِۗ إِنَّ ٱللَّهَ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ١١٠﴾ [البقره: ۱۱۰] به چه معناست؟
اقیموا: بجای بیاورید. بطور باسته بخوانید.
آتوا: بپردازید.
کلمات (هودا ونصاری وهاتوا) در آیه ۱۱۱سوره بقره ﴿وَقَالُواْ لَن يَدۡخُلَ ٱلۡجَنَّةَ إِلَّا مَن كَانَ هُودًا أَوۡ نَصَٰرَىٰۗ تِلۡكَ أَمَانِيُّهُمۡۗ قُلۡ هَاتُواْ بُرۡهَٰنَكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ١١١﴾ [البقره: ۱۱۱] به چه معناست؟
هودا: جمع هائده به معنی توبه کننده یهودیان. پیروان موسی.
نصاری: جمع نصران و نصران‌ۀ. مسیحیان، پیروان عیسی.
هاتوا: حاضر کنید. بیاورید.
کلمه (یتلون) در آیه ۱۱۳ سوره بقره ﴿وَقَالَتِ ٱلۡيَهُودُ لَيۡسَتِ ٱلنَّصَٰرَىٰ عَلَىٰ شَيۡءٖ وَقَالَتِ ٱلنَّصَٰرَىٰ لَيۡسَتِ ٱلۡيَهُودُ عَلَىٰ شَيۡءٖ وَهُمۡ يَتۡلُونَ ٱلۡكِتَٰبَۗ﴾ [البقره: ۱۱۳] به چه معناست؟
می‌خوانند.
کلمه (قانتون) در آیه ۱۱۶ سوره بقره ﴿وَقَالُواْ ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ وَلَدٗاۗ سُبۡحَٰنَهُۥۖ بَل لَّهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ كُلّٞ لَّهُۥ قَٰنِتُونَ١١٦﴾ [البقره: ۱۱۶] به چه معناست؟
خاشعان و مطیعان.
کلمه (بدیع) در آیه ۱۱۷ سوره بقره ﴿بَدِيعُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ وَإِذَا قَضَىٰٓ أَمۡرٗا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ١١٧﴾ [البقره: ۱۱۷] به چه معناست؟
کسی که چیزها را بدون مدل و نمونه قبلی پدید می‌‌آورد. نو آفرین.
کلمه (ملة) در آیه ۱۲۰ سوره بقره ﴿وَلَن تَرۡضَىٰ عَنكَ ٱلۡيَهُودُ وَلَا ٱلنَّصَٰرَىٰ حَتَّىٰ تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمۡۗ قُلۡ إِنَّ هُدَى ٱللَّهِ هُوَ ٱلۡهُدَىٰۗ﴾ [البقره: ۱۲۰] به چه معناست؟
دین.
کلمات (ابتلی وکلمات) در آیه ۱۲۴ سوره بقره ﴿وَإِذِ ٱبۡتَلَىٰٓ إِبۡرَٰهِۧمَ رَبُّهُۥ بِكَلِمَٰتٖ فَأَتَمَّهُنَّۖ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامٗاۖ قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِيۖ قَالَ لَا يَنَالُ عَهۡدِي ٱلظَّٰلِمِينَ١٢٤﴾ [البقره: ۱۲۴] به چه معناست؟
ابتلی: آزمود و امتحان گرفت.
کلمات: تکالیف و اوامر.
کلمات: (مثابة وعهدنا الی والعاکفین) در آیه ۱۲۵ سوره بقره ﴿وَإِذۡ جَعَلۡنَا ٱلۡبَيۡتَ مَثَابَةٗ لِّلنَّاسِ وَأَمۡنٗا وَٱتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ إِبۡرَٰهِۧمَ مُصَلّٗىۖ وَعَهِدۡنَآ إِلَىٰٓ إِبۡرَٰهِۧمَ وَإِسۡمَٰعِيلَ أَن طَهِّرَا بَيۡتِيَ لِلطَّآئِفِينَ وَٱلۡعَٰكِفِينَ وَٱلرُّكَّعِ ٱلسُّجُودِ١٢٥﴾ [البقره: ۱۲۵] به چه معناست؟
مثابة: محل مراجعت و گردهمایی. جایگاه اجر و ثواب ـ عهدنا الی: سفارش کردیم به او امر کردیم به او ـ العاکفین: معتکفان.
کلمه (اضطره) در آیه ۱۲۶ سوره بقره ﴿مَنۡ ءَامَنَ مِنۡهُم بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۚ قَالَ وَمَن كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُۥ قَلِيلٗا ثُمَّ أَضۡطَرُّهُۥٓ إِلَىٰ عَذَابِ ٱلنَّارِۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ١٢٦﴾ [البقره: ۱۲۶] به چه معناست؟
وادارش می‌‌سازم. مجبورش می‌‌گردانم.
کلمه (مناسک) در آیه ۱۲۸ سوره بقره ﴿رَبَّنَا وَٱجۡعَلۡنَا مُسۡلِمَيۡنِ لَكَ وَمِن ذُرِّيَّتِنَآ أُمَّةٗ مُّسۡلِمَةٗ لَّكَ وَأَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَتُبۡ عَلَيۡنَآۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ١٢٨﴾ [البقره: ۱۲۸] به چه معناست؟
آداب و رسوم عبادت، اعم از حج و غیره.
کلمه (سفه) در آیه ۱۳۰ سوره بقره ﴿وَمَن يَرۡغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبۡرَٰهِۧمَ إِلَّا مَن سَفِهَ نَفۡسَهُۥۚ وَلَقَدِ ٱصۡطَفَيۡنَٰهُ فِي ٱلدُّنۡيَاۖ وَإِنَّهُۥ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ لَمِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ١٣٠﴾ [البقره: ۱۳۰] به چه معناست؟
سبک شمرد. خوار شمرد.
کلمه (خلت) در آیه ۱۳۴ سوره بقره ﴿تِلۡكَ أُمَّةٞ قَدۡ خَلَتۡۖ لَهَا مَا كَسَبَتۡ وَلَكُم مَّا كَسَبۡتُمۡۖ وَلَا تُسَۡٔلُونَ عَمَّا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ١٣٤﴾ [البقره: ۱۳۴] به چه معناست؟
گذشته است.
کلمه (حنیفا) در آیه ۱۳۵ سوره بقره ﴿وَقَالُواْ كُونُواْ هُودًا أَوۡ نَصَٰرَىٰ تَهۡتَدُواْۗ قُلۡ بَلۡ مِلَّةَ إِبۡرَٰهِۧمَ حَنِيفٗاۖ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ١٣٥﴾ [البقره: ۱۳۵] به چه معناست؟
حقگرا.
کلمات (شقاق وسیکفیک) در آیه ۱۳۷سوره بقره ﴿فَإِنۡ ءَامَنُواْ بِمِثۡلِ مَآ ءَامَنتُم بِهِۦ فَقَدِ ٱهۡتَدَواْۖ وَّإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّمَا هُمۡ فِي شِقَاقٖۖ فَسَيَكۡفِيكَهُمُ ٱللَّهُۚ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ١٣٧﴾ [البقره: ۱۳۷] به چه معناست؟
شقاق: جنگ و ستیز. جبهه گیری ـ سیکفیک: تو را بسنده خواهد بود.
کلمات (صبغة وصبغة الله) در آیه ۱۳۸ سوره بقره ﴿صِبۡغَةَ ٱللَّهِ وَمَنۡ أَحۡسَنُ مِنَ ٱللَّهِ صِبۡغَةٗۖ وَنَحۡنُ لَهُۥ عَٰبِدُونَ١٣٨﴾ [البقره: ۱۳۸] به چه معناست؟
صبغة: رنگ و هیئت.
صبغة الله: دین خدا، شریعت خدا.
کلمه (کتم) در آیه ۱۴۰ سوره بقره ﴿وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّن كَتَمَ شَهَٰدَةً عِندَهُۥ مِنَ ٱللَّهِۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ١٤٠﴾ [البقره: ۱۴۰] به چه معناست؟
پنهان کرد.
کلمه (ولاهم) در آیه ۱۴۲ سوره بقره ﴿سَيَقُولُ ٱلسُّفَهَآءُ مِنَ ٱلنَّاسِ مَا وَلَّىٰهُمۡ عَن قِبۡلَتِهِمُ ٱلَّتِي كَانُواْ عَلَيۡهَاۚ قُل لِّلَّهِ ٱلۡمَشۡرِقُ وَٱلۡمَغۡرِبُۚ يَهۡدِي مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ١٤٢﴾ [البقره: ۱۴۲] به چه معناست؟
روگردان و منصرف ساخت.
کلمه (عقب) در آیه ۱۴۳ سوره بقره ﴿مِمَّن يَنقَلِبُ عَلَىٰ عَقِبَيۡهِۚ وَإِن كَانَتۡ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى ٱلَّذِينَ هَدَى ٱللَّهُۗ وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُضِيعَ إِيمَٰنَكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ بِٱلنَّاسِ لَرَءُوفٞ رَّحِيمٞ١٤٣﴾ [البقره: ۱۴۳] به چه معناست؟
پاشنه.
کلمات (تقلب ونولی وشطر) در آیه ۱۴۴ سوره بقره ﴿قَدۡ نَرَىٰ تَقَلُّبَ وَجۡهِكَ فِي ٱلسَّمَآءِۖ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبۡلَةٗ تَرۡضَىٰهَاۚ فَوَلِّ وَجۡهَكَ شَطۡرَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِۚ وَحَيۡثُ مَا كُنتُمۡ فَوَلُّواْ وُجُوهَكُمۡ شَطۡرَهُۥۗ وَإِنَّ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ لَيَعۡلَمُونَ أَنَّهُ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّهِمۡۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا يَعۡمَلُونَ١٤٤﴾ [البقره: ۱۴۴] به چه معناست؟
تقلب: روی به این سو و آن سو گرداند. چرخش.
نولی: می‌‌گردانیم. متوجه می‌‌کنیم.
شطر: سو و جانب.
کلمه (الممترین) در آیه ۱۴۷ سوره بقره ﴿ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ١٤٧﴾ [البقره: ۱۴۷] به چه معناست؟
شک کنندگان.
کلمه (وجهة) در آیه ۱۴۸ سوره بقره ﴿وَلِكُلّٖ وِجۡهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَاۖ فَٱسۡتَبِقُواْ ٱلۡخَيۡرَٰتِۚ أَيۡنَ مَا تَكُونُواْ يَأۡتِ بِكُمُ ٱللَّهُ جَمِيعًاۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ١٤٨﴾ [البقره: ۱۴۸] به چه معناست؟
جهت و سو.
کلمات (شعائر وجناح ویطوف) در آیه ۱۵۸ سوره بقره ﴿إِنَّ ٱلصَّفَا وَٱلۡمَرۡوَةَ مِن شَعَآئِرِ ٱللَّهِۖ فَمَنۡ حَجَّ ٱلۡبَيۡتَ أَوِ ٱعۡتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَاۚ وَمَن تَطَوَّعَ خَيۡرٗا فَإِنَّ ٱللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ١٥٨﴾ [البقره: ۱۵۸] به چه معناست؟
شعائر: جمع شعیره بمعنی علامت و نشانه در اینجا شعائر بر اماکن عبادت اطلاق شده است.
جناح: گناه.
یطوف: طواف کند. سعی کند.
کلمات (الفلک وبث ودابة تصریف) در آیه ۱۶۴ سوره بقره ﴿إِنَّ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ وَٱلۡفُلۡكِ ٱلَّتِي تَجۡرِي فِي ٱلۡبَحۡرِ بِمَا يَنفَعُ ٱلنَّاسَ وَمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مِن مَّآءٖ فَأَحۡيَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَآبَّةٖ وَتَصۡرِيفِ ٱلرِّيَٰحِ وَٱلسَّحَابِ ٱلۡمُسَخَّرِ بَيۡنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ١٦٤﴾ [البقره: ۱۶۴] به چه معناست؟
الفلک: کشتی‌ها.
بث: پخش کرد.
دابة: رونده.
تصریف: وزاندن و ازاین سو بدان سو حرکت دادن.
کلمات (تبرا والاسباب) در آیه ۱۶۶ سوره بقره ﴿إِذۡ تَبَرَّأَ ٱلَّذِينَ ٱتُّبِعُواْ مِنَ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُواْ وَرَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَ وَتَقَطَّعَتۡ بِهِمُ ٱلۡأَسۡبَابُ١٦٦﴾ [البقره: ۱۶۶] به چه معناست؟
تبرا: بیزاری نمود.
الاسباب: جمع سبب، وسایل نجات.
کلمه (کرة) در آیه ۱۶۷ سوره بقره ﴿وَقَالَ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُواْ لَوۡ أَنَّ لَنَا كَرَّةٗ فَنَتَبَرَّأَ مِنۡهُمۡ كَمَا تَبَرَّءُواْ مِنَّاۗ كَذَٰلِكَ يُرِيهِمُ ٱللَّهُ أَعۡمَٰلَهُمۡ حَسَرَٰتٍ عَلَيۡهِمۡۖ وَمَا هُم بِخَٰرِجِينَ مِنَ ٱلنَّارِ١٦٧﴾ [البقره: ۱۶۷] به چه معناست؟
برگشت. عودت و رجوع به دنیا.
کلمه (خطوات) در آیه ۱۶۸سوره بقره ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ كُلُواْ مِمَّا فِي ٱلۡأَرۡضِ حَلَٰلٗا طَيِّبٗا وَلَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيۡطَٰنِۚ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٌ١٦٨﴾ [البقره: ۱۶۸] به چه معناست؟
جمع خطوۀ به معنی گام‌ها.
کلمه (الفینا) در آیه ۱۷۰سوره بقره ﴿وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱتَّبِعُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ قَالُواْ بَلۡ نَتَّبِعُ مَآ أَلۡفَيۡنَا عَلَيۡهِ ءَابَآءَنَآۚ أَوَلَوۡ كَانَ ءَابَآؤُهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ شَيۡٔٗا وَلَايَهۡتَدُونَ١٧٠﴾ [البقره: ۱۷۰] به چه معناست؟
یافته‌ایم. دیده‌ایم.
جمله (ینعق بما) در آیه ۱۷۱ سوره بقره ﴿وَمَثَلُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ كَمَثَلِ ٱلَّذِي يَنۡعِقُ بِمَا لَا يَسۡمَعُ إِلَّا دُعَآءٗ وَنِدَآءٗۚ صُمُّۢ بُكۡمٌ عُمۡيٞ فَهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ١٧١﴾ [البقره: ۱۷۱] به چه معناست؟
بر چهار پایان نهیب می‌‌زند.
کلمات (اضطر وباغ وعاد) در آیه ۱۷۳ سوره بقره ﴿إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَيۡتَةَ وَٱلدَّمَ وَلَحۡمَ ٱلۡخِنزِيرِ وَمَآ أُهِلَّ بِهِۦ لِغَيۡرِ ٱللَّهِۖ فَمَنِ ٱضۡطُرَّ غَيۡرَ بَاغٖ وَلَا عَادٖ فَلَآ إِثۡمَ عَلَيۡهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ١٧٣﴾ [البقره: ۱۷۳] به چه معناست؟
اضطر: وادار گردید.
باغ: خواستار و علاقمند.
عاد: متجاوز از اندازه ضرورت.
کلمه (بطون) در آیه ۱۷۴ سوره بقره ﴿أُوْلَٰٓئِكَ مَا يَأۡكُلُونَ فِي بُطُونِهِمۡ إِلَّا ٱلنَّارَ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ ٱللَّهُ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمۡ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ١٧٤﴾ [البقره: ۱۷۴] به چه معناست؟
جمع بطن، شکم‌ها.
کلمات (ابن السبیل وفی الرقاب والباساء والضرآء والباس) در آیه ۱۷۷ سوره بقره ﴿وَٱبۡنَ ٱلسَّبِيلِ وَٱلسَّآئِلِينَ وَفِي ٱلرِّقَابِ وَأَقَامَ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَى ٱلزَّكَوٰةَ وَٱلۡمُوفُونَ بِعَهۡدِهِمۡ إِذَا عَٰهَدُواْۖ وَٱلصَّٰبِرِينَ فِي ٱلۡبَأۡسَآءِ وَٱلضَّرَّآءِ وَحِينَ ٱلۡبَأۡسِۗ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ صَدَقُواْۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُتَّقُونَ١٧٧﴾ [البقره: ۱۷۷] به چه معناست؟
ابن السبیل: مسافر نیازمند بسبب دوری از خانواده.
في الرقاب: در راه آزاد کردن برده.
الباساء: بلا و مصیبت خارج از جسم انسان از قبیل تنگدستی، زیان مالی، مرگ فرزندان.
الضراء: بلا و مصیبت مربوط به جسم انسان ازقبیل: بیماری و رنجوری.
البـأس: جنگ و جهاد با دشمن.
کلمه (اولی الالباب) در آیه ۱۷۸ سوره بقره ﴿وَلَكُمۡ فِي ٱلۡقِصَاصِ حَيَوٰةٞ يَٰٓأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ١٧٩﴾ [البقره: ۱۷۸] به چه معناست؟
افذاد با شعور. خردمندان.
کلمه (خیرا) در آیه ۱۸۰ سوره بقره ﴿كُتِبَ عَلَيۡكُمۡ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ ٱلۡمَوۡتُ إِن تَرَكَ خَيۡرًا ٱلۡوَصِيَّةُ لِلۡوَٰلِدَيۡنِ وَٱلۡأَقۡرَبِينَ بِٱلۡمَعۡرُوفِۖ حَقًّا عَلَى ٱلۡمُتَّقِينَ١٨٠﴾ [البقره: ۱۸۰] به چه معناست؟
مایه سود و صلاح حال، در اینجا منظور دارایی و مال که برابر با عرف محل فراوان به حساب می‌‌آید.
کلمات (موص وجنفا واثم) در آیه ۱۸۲ سوره بقره ﴿فَمَنۡ خَافَ مِن مُّوصٖ جَنَفًا أَوۡ إِثۡمٗا فَأَصۡلَحَ بَيۡنَهُمۡ فَلَآ إِثۡمَ عَلَيۡهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ١٨٢﴾ [البقره: ۱۸۲] به چه معناست؟
موص: وصیت کننده.
جنفا: کناره گیری از حق و عدول از روی خطا.
اثم: گناه کناره گیری از حق و عدول از عدل از روی عمد.
کلمات (یطیقونه وفدیة) در آیه ۱۸۴ سوره بقره ﴿وَعَلَى ٱلَّذِينَ يُطِيقُونَهُۥ فِدۡيَةٞ طَعَامُ مِسۡكِينٖۖ فَمَن تَطَوَّعَ خَيۡرٗا فَهُوَ خَيۡرٞ لَّهُۥۚ وَأَن تَصُومُواْ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ١٨٤﴾ [البقره: ۱۸۴] به چه معناست؟
یطیقونه: با رنج و مشقت می‌‌توانند آن را بگیرند از قبیل پیران و زنان حامله و شیرده.
فدیه: یک وعده غذا از خوراک متوسط خانواده خود به فقراء.
کلمات (الرفث ـ باشروهن ـ الخیط الابیض) در آیه ۱۸۷ سوره بقره ﴿أُحِلَّ لَكُمۡ لَيۡلَةَ ٱلصِّيَامِ ٱلرَّفَثُ إِلَىٰ نِسَآئِكُمۡۚ هُنَّ لِبَاسٞ لَّكُمۡ وَأَنتُمۡ لِبَاسٞ لَّهُنَّۗ عَلِمَ ٱللَّهُ أَنَّكُمۡ كُنتُمۡ تَخۡتَانُونَ أَنفُسَكُمۡ فَتَابَ عَلَيۡكُمۡ وَعَفَا عَنكُمۡۖ فَٱلۡـَٰٔنَ بَٰشِرُوهُنَّ وَٱبۡتَغُواْ مَا كَتَبَ ٱللَّهُ لَكُمۡۚ وَكُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ ٱلۡخَيۡطُ ٱلۡأَبۡيَضُ مِنَ ٱلۡخَيۡطِ ٱلۡأَسۡوَدِ مِنَ ٱلۡفَجۡرِۖ ثُمَّ أَتِمُّواْ ٱلصِّيَامَ إِلَى ٱلَّيۡلِۚ وَلَا تُبَٰشِرُوهُنَّ وَأَنتُمۡ عَٰكِفُونَ فِي ٱلۡمَسَٰجِدِۗ...﴾ [البقره: ۱۸۷] به چه معناست؟
الرفث: جماع.
باشروهن: با ایشان آمیزش و زناشویی کنید.
الخیط الابیض: رشته و تار سفید مراد سپیده فجر است که در کنار سیاهی شب نمایان میشود.
کلمه (تدلوا بها) در آیه ۱۸۸ سوره بقره ﴿وَلَا تَأۡكُلُوٓاْ أَمۡوَٰلَكُم بَيۡنَكُم بِٱلۡبَٰطِلِ وَتُدۡلُواْ بِهَآ إِلَى ٱلۡحُكَّامِ لِتَأۡكُلُواْ فَرِيقٗا مِّنۡ أَمۡوَٰلِ ٱلنَّاسِ بِٱلۡإِثۡمِ وَأَنتُمۡ تَعۡلَمُونَ١٨٨﴾ [البقره: ۱۸۸] به چه معناست؟
پیشکش نکنید. به عنوان رشوه نپردازید.
کلمات (ثقفتموهم ـ الفتنة) در آیه ۱۹۱ سوره بقره ﴿وَٱقۡتُلُوهُمۡ حَيۡثُ ثَقِفۡتُمُوهُمۡ وَأَخۡرِجُوهُم مِّنۡ حَيۡثُ أَخۡرَجُوكُمۡۚ وَٱلۡفِتۡنَةُ أَشَدُّ مِنَ ٱلۡقَتۡلِۚ...﴾ [البقره: ۱۹۱] به چه معناست؟
ثقفتموهم: ایشان را دریافتید.
الفتنة: کفر و شرک برگرداندن از دین.
کلمه (الشهر الحرام) در آیه ۱۹۴ سوره بقره ﴿ٱلشَّهۡرُ ٱلۡحَرَامُ بِٱلشَّهۡرِ ٱلۡحَرَامِ وَٱلۡحُرُمَٰتُ قِصَاصٞۚ...﴾ [البقره: ۱۹۴] به چه معناست؟
ماه حرام: ذوالقعده ـ ذوالحجه ـ محرم ـ رجب علت تسمیه آنها به واژه حرام، از این بابت است که خداوند جنگ را در آنها حرام نموده است.
کلمه (التهلکة) در آیه ۱۹۵ سوره بقره ﴿وَأَنفِقُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَلَا تُلۡقُواْ بِأَيۡدِيكُمۡ إِلَى ٱلتَّهۡلُكَةِ وَأَحۡسِنُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ١٩٥﴾ [البقره: ۱۹۵] به چه معناست؟
هلاک و نابودی.
کلمات (احصرتم ـ الهدی ـ نسک) در آیه ۱۹۶ سوره بقره ﴿وَأَتِمُّواْ ٱلۡحَجَّ وَٱلۡعُمۡرَةَ لِلَّهِۚ فَإِنۡ أُحۡصِرۡتُمۡ فَمَا ٱسۡتَيۡسَرَ مِنَ ٱلۡهَدۡيِۖ وَلَا تَحۡلِقُواْ رُءُوسَكُمۡ حَتَّىٰ يَبۡلُغَ ٱلۡهَدۡيُ مَحِلَّهُۥۚ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوۡ بِهِۦٓ أَذٗى مِّن رَّأۡسِهِۦ فَفِدۡيَةٞ مِّن صِيَامٍ أَوۡ صَدَقَةٍ أَوۡ نُسُكٖۚ...﴾ [البقره: ۱۹۶] به چه معناست؟
احصرتم: محاصره شدید.
الهدی: چهارپایانی که برای قربانی در موسم حج به مکه گسیل می‌‌گردند.
نسک: حیوانی که ذبح میشود و اقل آن گوسفندی است.
کلمه (جدال) در آیه ۱۹۷ سوره بقره ﴿ٱلۡحَجُّ أَشۡهُرٞ مَّعۡلُومَٰتٞۚ فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ ٱلۡحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوقَ وَلَا جِدَالَ فِي ٱلۡحَجِّۗ...﴾ [البقره: ۱۹۷] به چه معناست؟
مشاجره و ستیزه.
کلمات (افضتم ـ المشعر الحرام) در آیه ۱۹۸ سوره بقره ﴿لَيۡسَ عَلَيۡكُمۡ جُنَاحٌ أَن تَبۡتَغُواْ فَضۡلٗا مِّن رَّبِّكُمۡۚ فَإِذَآ أَفَضۡتُم مِّنۡ عَرَفَٰتٖ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ عِندَ ٱلۡمَشۡعَرِ ٱلۡحَرَامِۖ...﴾ [البقره: ۱۹۸] به چه معناست؟
افضتم: بر جوشیدید و چست و چابک سرازیر شدید.
المشعر الحرام: کوهی است در نزدیکی مزدلفه میان عرفات و منی.
کلمه (افیضوا) در آیه ۱۹۹ سوره بقره ﴿ثُمَّ أَفِيضُواْ مِنۡ حَيۡثُ أَفَاضَ ٱلنَّاسُ وَٱسۡتَغۡفِرُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ١٩٩﴾ [البقره: ۱۹۹] به چه معناست؟
روان شوید.
کلمه (قضیتم ـ مناسک) در آیه ۲۰۰ سوره بقره ﴿فَإِذَا قَضَيۡتُم مَّنَٰسِكَكُمۡ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَذِكۡرِكُمۡ ءَابَآءَكُمۡ أَوۡ أَشَدَّ ذِكۡرٗاۗ...﴾ [البقره: ۲۰۰] به چه معناست؟
قضیتم: بجای آوردید و به تمام مو کمال به پایان بردید. ـ مناسک: عبادات مختص حج. اعمال حج.
کلمه (قنا) در آیه ۲۰۱ سوره بقره ﴿وَمِنۡهُم مَّن يَقُولُ رَبَّنَآ ءَاتِنَا فِي ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٗ وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِ حَسَنَةٗ وَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ٢٠١﴾ [البقره: ۲۰۱] به چه معناست؟
ما را به دور دار.
کلمات (الد ـ الخصال) در آیه ۲۰۴ سوره بقره ﴿وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يُعۡجِبُكَ قَوۡلُهُۥ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَيُشۡهِدُ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا فِي قَلۡبِهِۦ وَهُوَ أَلَدُّ ٱلۡخِصَامِ٢٠٤﴾ [البقره: ۲۰۴] به چه معناست؟
الد: سرسخت‌ترین و گردنکش‌ترین.
الخصام: خصومت و دشمنی.
کلمات (تولی ـ الحرث) در آیه ۲۰۵ سوره بقره ﴿وَإِذَا تَوَلَّىٰ سَعَىٰ فِي ٱلۡأَرۡضِ لِيُفۡسِدَ فِيهَا وَيُهۡلِكَ ٱلۡحَرۡثَ وَٱلنَّسۡلَۚ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلۡفَسَادَ٢٠٥﴾ [البقره: ۲۰۵] به چه معناست؟
تولی: والی و سرور شد. پشت کرد و رفت.
الحرث: کشت وزرع.
کلمه (المهاد) در آیه ۲۰۶ سوره بقره [البقره: ۲۰۶] ﴿وَإِذَا قِيلَ لَهُ ٱتَّقِ ٱللَّهَ أَخَذَتۡهُ ٱلۡعِزَّةُ بِٱلۡإِثۡمِۚ فَحَسۡبُهُۥ جَهَنَّمُۖ وَلَبِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ٢٠٦﴾ به چه معناست؟
آرامگاه. قرارگاه. بستر.
کلمه (کافة) در آیه ۲۰۸ سوره بقره ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱدۡخُلُواْ فِي ٱلسِّلۡمِ كَآفَّةٗ وَلَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيۡطَٰنِۚ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٞ٢٠٨﴾ [البقره: ۲۰۸] به چه معناست؟
جملگی و همگی.
کلمه (هل ینظرون) در آیه ۲۱۰ سوره بقره ﴿هَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّآ أَن يَأۡتِيَهُمُ ٱللَّهُ فِي ظُلَلٖ مِّنَ ٱلۡغَمَامِ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَقُضِيَ ٱلۡأَمۡرُۚ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرۡجَعُ ٱلۡأُمُورُ٢١٠﴾ [البقره: ۲۱۰] به چه معناست؟
آیا انتظار می‌‌کشند؟
کلمه (بغیا) در آیه ۲۱۳ سوره بقره ﴿إِلَّا ٱلَّذِينَ أُوتُوهُ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَتۡهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡۖ فَهَدَى ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لِمَا ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِ مِنَ ٱلۡحَقِّ بِإِذۡنِهِۦۗ وَٱللَّهُ يَهۡدِي مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٍ٢١٣﴾ [البقره: ۲۱۳] به چه معناست؟
از روی ستم. از حسادت.
کلمه (ام) در آیه ۲۱۴ سوره بقره ﴿أَمۡ حَسِبۡتُمۡ أَن تَدۡخُلُواْ ٱلۡجَنَّةَ...﴾ [البقره: ۲۱۴] به چه معناست؟
بلکه. آیا.
کلمات (کره ـ عسی) در آیه ۲۱۶ سوره بقره ﴿كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡقِتَالُ وَهُوَ كُرۡهٞ لَّكُمۡۖ وَعَسَىٰٓ أَن تَكۡرَهُواْ شَيۡٔٗا وَهُوَ خَيۡرٞ﴾ [البقره: ۲۱۶] به چه معناست؟
کره: ناپسند.
عسی: چه بسا.
کلمات (المیسر ـ العفو) در آیه ۲۱۹ سوره بقره ﴿يَسَۡٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡخَمۡرِ وَٱلۡمَيۡسِرِۖ قُلۡ فِيهِمَآ إِثۡمٞ كَبِيرٞ وَمَنَٰفِعُ لِلنَّاسِ وَإِثۡمُهُمَآ أَكۡبَرُ مِن نَّفۡعِهِمَاۗ وَيَسَۡٔلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَۖ قُلِ ٱلۡعَفۡوَۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمُ ٱلۡأٓيَٰتِ لَعَلَّكُمۡ تَتَفَكَّرُونَ٢١٩﴾ [البقره: ۲۱۹] به چه معناست؟
المیسر: قمار با همه انواع آن.
العفو: اضافه بر نیاز. مازاد بر نفقه.
کلمه (اعنت) در آیه ۲۲۰ سوره بقره ﴿فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِۗ وَيَسَۡٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡيَتَٰمَىٰۖ قُلۡ إِصۡلَاحٞ لَّهُمۡ خَيۡرٞۖ وَإِن تُخَالِطُوهُمۡ فَإِخۡوَٰنُكُمۡۚ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ ٱلۡمُفۡسِدَ مِنَ ٱلۡمُصۡلِحِۚ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَأَعۡنَتَكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٞ٢٢٠﴾ [البقره: ۲۲۰] به چه معناست؟
به رنج انداخت از ماده عنت به معنی مشقت.
کلمه (المحیض ـ اذی) در آیه ۲۲۲ سوره بقره ﴿وَيَسَۡٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡمَحِيضِۖ قُلۡ هُوَ أَذٗى فَٱعۡتَزِلُواْ ٱلنِّسَآءَ فِي ٱلۡمَحِيضِ...﴾ [البقره: ۲۲۲] به چه معناست؟
المحیض: قاعدگی، خون ماهانه، موقع قاعدگی، موضع قاعدگی.
اذی: اذیت و آزار. زیان وضرر.
کلمات (عرضه ـ ایمان) در آیه ۲۲۴ سوره بقره ﴿وَلَا تَجۡعَلُواْ ٱللَّهَ عُرۡضَةٗ لِّأَيۡمَٰنِكُمۡ أَن تَبَرُّواْ وَتَتَّقُواْ وَتُصۡلِحُواْ بَيۡنَ ٱلنَّاسِۚ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٞ٢٢٤﴾ [البقره: ۲۲۴] به چه معناست؟
عرضة: مانع سد راه.
أیمان: جمع یمین. سوگندها.
کلمه (اللغو) در آیه ۲۲۵ سوره بقره ﴿لَّا يُؤَاخِذُكُمُ ٱللَّهُ بِٱللَّغۡوِ فِيٓ أَيۡمَٰنِكُمۡ وَلَٰكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا كَسَبَتۡ قُلُوبُكُمۡۗ وَٱللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٞ٢٢٥﴾ [البقره: ۲۲۵] به چه معناست؟
یاوه، پوچ، لغو در سوگند، یعنی سوگندی که بدون قصد و اراده و از روی عادت بر زبان رانده میشود مانند آره والله، نه والله.
کلمات (یولون ـ تربص ـ فاءوا) در آیه ۲۲۶ سوره بقره ﴿لِّلَّذِينَ يُؤۡلُونَ مِن نِّسَآئِهِمۡ تَرَبُّصُ أَرۡبَعَةِ أَشۡهُرٖۖ فَإِن فَآءُو فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ٢٢٦﴾ [البقره: ۲۲۶] به چه معناست؟
یولون: سوگند می‌‌خورند از مصدر ایلاء و در اصطلاح شرع به این معنی است که مرد سوگند بخورد که یا همسرش نزدیکی نکند.
تربص: انتظار کشیدن و منتظر ماندن.
فاءوا: برگشتند. رجوع کردند.
کلمات (قروء ـ بعولة) در آیه ۲۲۸ سوره بقره ﴿وَٱلۡمُطَلَّقَٰتُ يَتَرَبَّصۡنَ بِأَنفُسِهِنَّ ثَلَٰثَةَ قُرُوٓءٖۚ وَلَا يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكۡتُمۡنَ مَا خَلَقَ ٱللَّهُ فِيٓ أَرۡحَامِهِنَّ إِن كُنَّ يُؤۡمِنَّ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۚ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي ذَٰلِكَ إِنۡ أَرَادُوٓاْ إِصۡلَٰحٗاۚ...﴾ [البقره: ۲۲۸] به چه معناست؟
قروء: جمع قرء، حیض یا پاک شدن از حیض.
بعولة: جمع بعل، شوهران.
کلمه (تسریح) در آیه ۲۲۹ سوره بقره ﴿ٱلطَّلَٰقُ مَرَّتَانِۖ فَإِمۡسَاكُۢ بِمَعۡرُوفٍ أَوۡ تَسۡرِيحُۢ بِإِحۡسَٰنٖۗ وَلَا يَحِلُّ لَكُمۡ أَن تَأۡخُذُواْ مِمَّآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ شَيًۡٔا إِلَّآ...﴾ [البقره: ۲۲۹] به چه معناست؟
رها کردن. طلاق ادن.
کلمه (لا تعضلوهن) در آیه ۲۳۲ سوره بقره ﴿وَإِذَا طَلَّقۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَبَلَغۡنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا تَعۡضُلُوهُنَّ أَن يَنكِحۡنَ أَزۡوَٰجَهُنَّ إِذَا تَرَٰضَوۡاْ بَيۡنَهُم بِٱلۡمَعۡرُوفِۗ...﴾ [البقره: ۲۳۲]به چه معناست؟
ایشان را باز ندارید.
کلمات (یرضعن ـ حولین ـ رضاعة ـ لا تضار ـ فصال ـ تراض) در آیه ۲۳۳ سوره بقره ﴿وَٱلۡوَٰلِدَٰتُ يُرۡضِعۡنَ أَوۡلَٰدَهُنَّ حَوۡلَيۡنِ كَامِلَيۡنِۖ لِمَنۡ أَرَادَ أَن يُتِمَّ ٱلرَّضَاعَةَۚ وَعَلَى ٱلۡمَوۡلُودِ لَهُۥ رِزۡقُهُنَّ وَكِسۡوَتُهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ لَا تُكَلَّفُ نَفۡسٌ إِلَّا وُسۡعَهَاۚ لَا تُضَآرَّ وَٰلِدَةُۢ بِوَلَدِهَا وَلَا مَوۡلُودٞ لَّهُۥ بِوَلَدِهِۦۚ وَعَلَى ٱلۡوَارِثِ مِثۡلُ ذَٰلِكَۗ فَإِنۡ أَرَادَا فِصَالًا عَن تَرَاضٖ مِّنۡهُمَا وَتَشَاوُرٖ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِمَاۗ...﴾ [البقره: ۲۳۲] به چه معناست؟
یرضعن: باید شیر بدهند
حولین: مدت دو سال.
رضاعة: شیر دادن.
لا تضار: نباید زیان خورده بشود.
فصال: از شیر باز گرفتن طفل.
تراض: خوشنودی.
کلمه (یتربصن) در آیه ۲۳۴ سوره بقره ﴿وَٱلَّذِينَ يُتَوَفَّوۡنَ مِنكُمۡ وَيَذَرُونَ أَزۡوَٰجٗا يَتَرَبَّصۡنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرۡبَعَةَ أَشۡهُرٖ وَعَشۡرٗاۖ﴾ [البقره: ۲۳۴] به چه معناست؟
انتظار می‌‌کشند.
کلمات (عرضتم به ـ خطبة ـ اکننتم ـ لاتعزموا) در آیه ۲۳۵ سوره بقره ﴿وَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ فِيمَا عَرَّضۡتُم بِهِۦ مِنۡ خِطۡبَةِ ٱلنِّسَآءِ أَوۡ أَكۡنَنتُمۡ فِيٓ أَنفُسِكُمۡۚ عَلِمَ ٱللَّهُ أَنَّكُمۡ سَتَذۡكُرُونَهُنَّ وَلَٰكِن لَّا تُوَاعِدُوهُنَّ سِرًّا إِلَّآ أَن تَقُولُواْ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗاۚ وَلَا تَعۡزِمُواْ عُقۡدَةَ ٱلنِّكَاحِ...﴾ [البقره: ۲۳۵] به چه معناست؟
عرضتم: بدان گوشه زدید. آن را با کنایه گفتید.
خطبة: خواستگاری.
اکننتم: پنهان داشتید.
لاتعزموا: تصمیم نگیرید و قصد نکنید.
کلمات (ما لم تمسوهن ـ متعوهن ـ موسع ـ مقتر ـ قدر) در آیه ۲۳۶ سوره بقره ﴿لَّا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ إِن طَلَّقۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ مَا لَمۡ تَمَسُّوهُنَّ أَوۡ تَفۡرِضُواْ لَهُنَّ فَرِيضَةٗۚ وَمَتِّعُوهُنَّ عَلَى ٱلۡمُوسِعِ قَدَرُهُۥ وَعَلَى ٱلۡمُقۡتِرِ قَدَرُهُۥ مَتَٰعَۢا بِٱلۡمَعۡرُوفِۖ حَقًّا عَلَى ٱلۡمُحۡسِنِينَ٢٣٦﴾ [البقره: ۲۳۶] به چه معناست؟
ما لم تمسوهن: مادام مه با آنان آمیزش جنسی انجام نداده باشند.
متعوهن: بدانان متاع دهید به معنی هدیه‌ای که شوهر بعد از طلاق به همسر مطلقه خود می‌‌دهد.
موسع: دارا و ثروتمند.
مقتر: ندار و تنگدست.
قدر: اندازه توان.
کلمات (الصلاة الوسطی ـ قانتین) در آیه ۲۳۸ سوره بقره ﴿حَٰفِظُواْ عَلَى ٱلصَّلَوَٰتِ وَٱلصَّلَوٰةِ ٱلۡوُسۡطَىٰ وَقُومُواْ لِلَّهِ قَٰنِتِينَ٢٣٨﴾ [البقره: ۲۳۸] به چه معناست؟
الصلاة الوسطی: نماز میانه، ارجح اقوال دال بر نماز عصر است.
قانتین: خاشعین. فروتنان. متواضعان.
کلمات (رجالا ـ رکبانا) در آیه ۲۳۹ سوره بقره ﴿فَإِنۡ خِفۡتُمۡ فَرِجَالًا أَوۡ رُكۡبَانٗاۖ فَإِذَآ أَمِنتُمۡ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَمَا عَلَّمَكُم مَّا لَمۡ تَكُونُواْ تَعۡلَمُونَ٢٣٩﴾ [البقره: ۲۳۹] به چه معناست؟
رجالا: جمع راجل، پیادگان.
رکبانا: جمع راکب سوارگان.
کلمه (الوف) در آیه ۲۴۳ سوره بقره ﴿أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ خَرَجُواْ مِن دِيَٰرِهِمۡ وَهُمۡ أُلُوفٌ حَذَرَ ٱلۡمَوۡتِ...﴾ [البقره: ۲۳۴] به چه معناست؟
جمع الف، هزاران.
کلمات (قرضا حسنا ـ یقبض ـ یبسط) در آیه ۲۴۵ سوره بقره ﴿مَّن ذَا ٱلَّذِي يُقۡرِضُ ٱللَّهَ قَرۡضًا حَسَنٗا فَيُضَٰعِفَهُۥ لَهُۥٓ أَضۡعَافٗا كَثِيرَةٗۚ وَٱللَّهُ يَقۡبِضُ وَيَبۡصُۜطُ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ٢٤٥﴾ [البقره: ۲۳۴] به چه معناست؟
قرضا حسنا: وام نیکو و آن وقتی است که از مال حلال و با طیب خاطر باشد.
یقبض: باز می‌گیرد، کم می‌‌کند.
یبسط: گسترش می‌‌دهد، فراوان می‌‌گرداند.
کلمه (ملاء) در آیه ۲۴۶ سوره بقره ﴿أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلۡمَلَإِ مِنۢ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ مِنۢ بَعۡدِ مُوسَىٰٓ...﴾ [البقره: ۲۴۶] به چه معناست؟
بزرگان قوم.
کلمه (بسطة) در آیه ۲۴۷ سوره بقره ﴿وَزَادَهُۥ بَسۡطَةٗ فِي ٱلۡعِلۡمِ وَٱلۡجِسۡمِۖ وَٱللَّهُ يُؤۡتِي مُلۡكَهُۥ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٞ٢٤٧﴾ [البقره: ۲۴۷] به چه معناست؟
گسترش و فراخی.
کلمات (اية ـ تابوت) در آیه ۲۴۸ سوره بقره ﴿وَقَالَ لَهُمۡ نَبِيُّهُمۡ إِنَّ ءَايَةَ مُلۡكِهِۦٓ أَن يَأۡتِيَكُمُ ٱلتَّابُوتُ فِيهِ سَكِينَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡ...﴾ [البقره: ۲۴۸] به چه معناست؟
آیۀ: نشانه
تابوت: صندوق عهد. صندوقی بوده که تورات در آن گذاشته شده بود.
کلمات (فصل ـ نهر ـ لم یطعمه ـ غرفة ـ جالوت ـ فئة) در آیه ۲۴۹ سوره بقره ﴿فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِٱلۡجُنُودِ قَالَ إِنَّ ٱللَّهَ مُبۡتَلِيكُم بِنَهَرٖ فَمَن شَرِبَ مِنۡهُ فَلَيۡسَ مِنِّي وَمَن لَّمۡ يَطۡعَمۡهُ فَإِنَّهُۥ مِنِّيٓ إِلَّا مَنِ ٱغۡتَرَفَ غُرۡفَةَۢ بِيَدِهِۦۚ فَشَرِبُواْ مِنۡهُ إِلَّا قَلِيلٗا مِّنۡهُمۡۚ فَلَمَّا جَاوَزَهُۥ هُوَ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ قَالُواْ لَا طَاقَةَ لَنَا ٱلۡيَوۡمَ بِجَالُوتَ وَجُنُودِهِۦۚ قَالَ ٱلَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلَٰقُواْ ٱللَّهِ كَم مِّن فِئَةٖ قَلِيلَةٍ غَلَبَتۡ فِئَةٗ كَثِيرَةَۢ بِإِذۡنِ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ مَعَ ٱلصَّٰبِرِينَ٢٤٩﴾ [البقره: ۲۴۹] به چه معناست؟
فصل: از محل اقامت دور کرد. حرکت داد.
نهر: رودخانه.
غرفة: مشتی.
جالوت: اسم مشهورترین پهلوانان دشمن بود ـ فئة: گروه.
کلمات (برزوا ـ افرغ) در آیه ۲۵۰ سوره بقره ﴿وَلَمَّا بَرَزُواْ لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِۦ قَالُواْ رَبَّنَآ أَفۡرِغۡ عَلَيۡنَا صَبۡرٗا وَثَبِّتۡ أَقۡدَامَنَا وَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ٢٥٠﴾ به چه معناست؟
برزوا: بیرون رفتن و برای مبارزه آماده شدند.
افرغ: بریز.
کلمه (روح القدس) در آیه ۲۵۳ سوره بقره ﴿تِلۡكَ ٱلرُّسُلُ فَضَّلۡنَا بَعۡضَهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۘ مِّنۡهُم مَّن كَلَّمَ ٱللَّهُۖ وَرَفَعَ بَعۡضَهُمۡ دَرَجَٰتٖۚ وَءَاتَيۡنَا عِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ ٱلۡبَيِّنَٰتِ وَأَيَّدۡنَٰهُ بِرُوحِ ٱلۡقُدُسِۗ...﴾ [البقره: ۲۵۳] به چه معناست؟
روح پاک یعنی جبرییل.
کلمه (خلة) در آیه ۲۵۴ سوره بقره ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَنفِقُواْ مِمَّا رَزَقۡنَٰكُم مِّن قَبۡلِ أَن يَأۡتِيَ يَوۡمٞ لَّا بَيۡعٞ فِيهِ وَلَا خُلَّةٞ وَلَا شَفَٰعَةٞۗ وَٱلۡكَٰفِرُونَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ٢٥٤﴾ [البقره: ۲۵۴] به چه معناست؟
دوستی و رفاقت.
کلمات (قیوم ـ سنة ـ کرسی ـ لایووده) در آیه ۲۵۵ سوره بقره ﴿ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡحَيُّ ٱلۡقَيُّومُۚ لَا تَأۡخُذُهُۥ سِنَةٞ وَلَا نَوۡمٞۚ لَّهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ مَن ذَا ٱلَّذِي يَشۡفَعُ عِندَهُۥٓ إِلَّا بِإِذۡنِهِۦۚ يَعۡلَمُ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيهِمۡ وَمَا خَلۡفَهُمۡۖ وَلَا يُحِيطُونَ بِشَيۡءٖ مِّنۡ عِلۡمِهِۦٓ إِلَّا بِمَا شَآءَۚ وَسِعَ كُرۡسِيُّهُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَۖ وَلَا ئَُودُهُۥ حِفۡظُهُمَاۚ وَهُوَ ٱلۡعَلِيُّ ٱلۡعَظِيمُ٢٥٥﴾ [البقره: ۲۵۵] به چه معناست؟
قیوم: نگهدارنده جهان و گرداننده امور آن.
سنة: چرت و نعاس.
کرسی: تخت سلطنت.
لا یووده: او را درمانده و ناتوان نمی‌‌سازد و بر او سنگینی نمی‌‌کند.
کلمات (غی ـ طاغوت ـ عروة ـ وثقی ـ انفصام) در آیه ۲۵۶ سوره بقره﴿لَآ إِكۡرَاهَ فِي ٱلدِّينِۖ قَد تَّبَيَّنَ ٱلرُّشۡدُ مِنَ ٱلۡغَيِّۚ فَمَن يَكۡفُرۡ بِٱلطَّٰغُوتِ وَيُؤۡمِنۢ بِٱللَّهِ فَقَدِ ٱسۡتَمۡسَكَ بِٱلۡعُرۡوَةِ ٱلۡوُثۡقَىٰ لَا ٱنفِصَامَ لَهَاۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ٢٥٦﴾ [البقره: ۲۵۶] به چه معناست؟
غی: ضلالت، راه کج.
طاغوت: هر معبودی جز خدا.
عروة: دستاویز.
وثقی: مونث اوثق، بس محکم واستوار.
انصام گسستن.
کلمات (حاج ـ بهت) در آیه ۲۵۸ سوره بقره ﴿أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِي حَآجَّ إِبۡرَٰهِۧمَ فِي رَبِّهِۦٓ أَنۡ ءَاتَىٰهُ ٱللَّهُ ٱلۡمُلۡكَ إِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِۧمُ رَبِّيَ ٱلَّذِي يُحۡيِۦ وَيُمِيتُ قَالَ أَنَا۠ أُحۡيِۦ وَأُمِيتُۖ قَالَ إِبۡرَٰهِۧمُ فَإِنَّ ٱللَّهَ يَأۡتِي بِٱلشَّمۡسِ مِنَ ٱلۡمَشۡرِقِ فَأۡتِ بِهَا مِنَ ٱلۡمَغۡرِبِ فَبُهِتَ ٱلَّذِي كَفَرَۗ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ٢٥٨﴾ [البقره: ۲۵۸] به چه معناست؟
حاج: مجادله و منازعه کرد.
بهت: مبهوت گردید. خاموش و درمانده و سرگردان و بی‌برهان شد.
کلمات (خاویة ـ لبثت ـ لم یتسنه ـ ننشز ـ نکسو) در آیه ۲۵۹ سوره بقره ﴿أَوۡ كَٱلَّذِي مَرَّ عَلَىٰ قَرۡيَةٖ وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَىٰ عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّىٰ يُحۡيِۦ هَٰذِهِ ٱللَّهُ بَعۡدَ مَوۡتِهَاۖ فَأَمَاتَهُ ٱللَّهُ مِاْئَةَ عَامٖ ثُمَّ بَعَثَهُۥۖ قَالَ كَمۡ لَبِثۡتَۖ قَالَ لَبِثۡتُ يَوۡمًا أَوۡ بَعۡضَ يَوۡمٖۖ قَالَ بَل لَّبِثۡتَ مِاْئَةَ عَامٖ فَٱنظُرۡ إِلَىٰ طَعَامِكَ وَشَرَابِكَ لَمۡ يَتَسَنَّهۡۖ وَٱنظُرۡ إِلَىٰ حِمَارِكَ وَلِنَجۡعَلَكَ ءَايَةٗ لِّلنَّاسِۖ وَٱنظُرۡ إِلَى ٱلۡعِظَامِ كَيۡفَ نُنشِزُهَا ثُمَّ نَكۡسُوهَا لَحۡمٗاۚ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُۥ قَالَ أَعۡلَمُ أَنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ٢٥٩﴾ [البقره: ۲۵۹] به چه معناست؟
خاویه: فرو تپیده، فرو ریخته.
لبثت: درنگ کرده‌ای. مانده‌ای.
لم یتسنة: تغییر نکرده است با گذشت سال‌ها فاسد و تباه نشده است.
ننشز: فراهم می‌‌چینیم و بهم می‌‌پیوندیم.
نکسو: می‌‌پوشانیم.
کلمات (صرهن ـ جزءا) در آیه ۲۶۰ سوره بقره ﴿وَإِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِۧمُ رَبِّ أَرِنِي كَيۡفَ تُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰۖ قَالَ أَوَ لَمۡ تُؤۡمِنۖ قَالَ بَلَىٰ وَلَٰكِن لِّيَطۡمَئِنَّ قَلۡبِيۖ قَالَ فَخُذۡ أَرۡبَعَةٗ مِّنَ ٱلطَّيۡرِ فَصُرۡهُنَّ إِلَيۡكَ ثُمَّ ٱجۡعَلۡ عَلَىٰ كُلِّ جَبَلٖ مِّنۡهُنَّ جُزۡءٗا...﴾ [البقره: ۲۶۰] به چه معناست؟
صرهن: آنها را به خود نزدیک کن. آنها را به هم بیامیز.
جزءا: قطعه و پاره، تکه.
کلمه (سنابل) در آیه ۲۶۱ سوره بقره ﴿مَّثَلُ ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمۡوَٰلَهُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنۢبَتَتۡ سَبۡعَ سَنَابِلَ﴾ [البقره: ۲۶۱] به چه معناست؟
جمع سنبل‌ۀ، خوشه‌ها.
کلمات (صفوان ـ وابل ـ صلدا) در آیه ۲۶۴ سوره بقره ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُبۡطِلُواْ صَدَقَٰتِكُم بِٱلۡمَنِّ وَٱلۡأَذَىٰ كَٱلَّذِي يُنفِقُ مَالَهُۥ رِئَآءَ ٱلنَّاسِ وَلَا يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۖ فَمَثَلُهُۥ كَمَثَلِ صَفۡوَانٍ عَلَيۡهِ تُرَابٞ فَأَصَابَهُۥ وَابِلٞ فَتَرَكَهُۥ صَلۡدٗاۖ لَّا يَقۡدِرُونَ عَلَىٰ شَيۡءٖ مِّمَّا كَسَبُواْۗ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡكَٰفِرِينَ٢٦٤﴾ [البقره: ۲۶۴] به چه معناست؟
صفوان: سنگ بزگ و صاف و لغزنده.
وابل: باران تند. رگبار باران.
صلدا: سخت و لغزنده بدون گرد و غبار.
کلمات (تثبیتا من انفسهم ـ ربوة ـ طل) در آیه ۲۶۵ سوره بقره ﴿وَمَثَلُ ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمۡوَٰلَهُمُ ٱبۡتِغَآءَ مَرۡضَاتِ ٱللَّهِ وَتَثۡبِيتٗا مِّنۡ أَنفُسِهِمۡ كَمَثَلِ جَنَّةِۢ بِرَبۡوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٞ فَ‍َٔاتَتۡ أُكُلَهَا ضِعۡفَيۡنِ فَإِن لَّمۡ يُصِبۡهَا وَابِلٞ فَطَلّٞۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٌ٢٦٥﴾ [البقره: ۲۶۵] به چه معناست؟
تثبیتا من انفسهم: برای استوار کردن جان‌هایشان بر ایمان و احسان.
ربوة: زمین مرتفع، پشته.
طل: باران خفیف.
کلمات (کبر ـ اعصار) در آیه ۲۶۶ سوره بقره ﴿أَيَوَدُّ أَحَدُكُمۡ أَن تَكُونَ لَهُۥ جَنَّةٞ مِّن نَّخِيلٖ وَأَعۡنَابٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ لَهُۥ فِيهَا مِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِ وَأَصَابَهُ ٱلۡكِبَرُ وَلَهُۥ ذُرِّيَّةٞ ضُعَفَآءُ فَأَصَابَهَآ إِعۡصَارٞ فِيهِ...﴾ [البقره: ۲۶۶] به چه معناست؟
کبر: پیری کهنسالی.
اعصار: گرد باد.
کلمه (لا تیمموا) در آیه ۲۶۷ سوره بقره ﴿وَلَا تَيَمَّمُواْ ٱلۡخَبِيثَ مِنۡهُ تُنفِقُونَ وَلَسۡتُم بَِٔاخِذِيهِ إِلَّآ أَن تُغۡمِضُواْ فِيهِۚ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ٢٦٧﴾ [البقره: ۲۶۷] به چه معناست؟
قصد نکنید.
کلمات (فنعما هی ـ یوف) در آیه ۲۷۱ سوره بقره ﴿إِن تُبۡدُواْ ٱلصَّدَقَٰتِ فَنِعِمَّا هِيَۖ وَإِن تُخۡفُوهَا وَتُؤۡتُوهَا ٱلۡفُقَرَآءَ فَهُوَ خَيۡرٞ لَّكُمۡۚ وَيُكَفِّرُ عَنكُم مِّن سَئَِّاتِكُمۡۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ٢٧١﴾ [البقره: ۲۷۱] به چه معناست؟
فنعما هی: چه خوب است.
یوف: به تمام و کمال داده میشود.
کلمات (احصروا ـ ضرب ـ تعفف ـ سیما ـ الحافا) در آیه ۲۷۳ سوره بقره ﴿لِلۡفُقَرَآءِ ٱلَّذِينَ أُحۡصِرُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ لَا يَسۡتَطِيعُونَ ضَرۡبٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ يَحۡسَبُهُمُ ٱلۡجَاهِلُ أَغۡنِيَآءَ مِنَ ٱلتَّعَفُّفِ تَعۡرِفُهُم بِسِيمَٰهُمۡ لَا يَسَۡٔلُونَ ٱلنَّاسَ إِلۡحَافٗاۗ وَمَا تُنفِقُواْ مِنۡ خَيۡرٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِهِۦ عَلِيمٌ٢٧٣﴾ [البقره: ۲۷۳] به چه معناست؟
احصروا: بازداشته شده‌اند.
ضرب: راه رفتن، مراد جستجو و تکاپوی درکار و تجارت و کسب و تلاش در پی معاش.
تعفف: قناعت. شرم وحیا.
سیما: رخساره. دیدار.
الحافا: الحلح. اصرار.
کلمات (یتخطبه ـ مس) در آیه ۲۷۵ سوره بقره ﴿ٱلَّذِينَ يَأۡكُلُونَ ٱلرِّبَوٰاْ لَا يَقُومُونَ إِلَّا كَمَا يَقُومُ ٱلَّذِي يَتَخَبَّطُهُ ٱلشَّيۡطَٰنُ مِنَ ٱلۡمَسِّۚ﴾ [البقره: ۲۷۵] به چه معناست؟
یتخبطه: او را پیاپی و ناهنجارانه بزند.
مس: جنون و دیوانگی.
کلمات (یمحق ـ یربی ـ اثیم) در آیه ۲۷۶ سوره بقره ﴿يَمۡحَقُ ٱللَّهُ ٱلرِّبَوٰاْ وَيُرۡبِي ٱلصَّدَقَٰتِۗ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ كَفَّارٍ أَثِيمٍ٢٧٦﴾ [البقره: ۲۷۶] به چه معناست؟
یمحق: نابود می‌‌کند. محو می‌‌گرداند.
یذبی: افزایش می‌‌دهد. فزونی می‌‌بخشد.
اثیم: فرو رفته در گناه.
کلمه (فاذنوا) در آیه ۲۷۹ سوره بقره ﴿فَإِن لَّمۡ تَفۡعَلُواْ فَأۡذَنُواْ بِحَرۡبٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦۖ وَإِن تُبۡتُمۡ فَلَكُمۡ رُءُوسُ أَمۡوَٰلِكُمۡ لَا تَظۡلِمُونَ وَلَا تُظۡلَمُونَ٢٧٩﴾ [البقره: ۲۷۹] به چه معناست؟
پس بدانید.
کلمات (ذو عسرة ـ نظرة ـ میسرة) در آیه ۲۸۰ سوره بقره ﴿وَإِن كَانَ ذُو عُسۡرَةٖ فَنَظِرَةٌ إِلَىٰ مَيۡسَرَةٖۚ وَأَن تَصَدَّقُواْ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ٢٨٠﴾ [البقره: ۲۸۰] به چه معناست؟
ذوعسرة: تنگدست ونادار.
نظرة: مهلت و فرصت دادن.
میسرة: گشایش و فر اخ دستی.
کلمات (تداینتم ـ اجل ـ لا یاب ـ یملل ـ لا یبخس ـ لا تساموا ـ اقسط ـ اقوم ـ تدیرون) در آیه ۲۸۲ سوره بقره ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا تَدَايَنتُم بِدَيۡنٍ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗى فَٱكۡتُبُوهُۚ وَلۡيَكۡتُب بَّيۡنَكُمۡ كَاتِبُۢ بِٱلۡعَدۡلِۚ وَلَا يَأۡبَ كَاتِبٌ أَن يَكۡتُبَ كَمَا عَلَّمَهُ ٱللَّهُۚ فَلۡيَكۡتُبۡ وَلۡيُمۡلِلِ ٱلَّذِي عَلَيۡهِ ٱلۡحَقُّ وَلۡيَتَّقِ ٱللَّهَ رَبَّهُۥ وَلَا يَبۡخَسۡ مِنۡهُ شَيۡٔٗاۚ فَإِن كَانَ ٱلَّذِي عَلَيۡهِ ٱلۡحَقُّ سَفِيهًا أَوۡ ضَعِيفًا أَوۡ لَا يَسۡتَطِيعُ أَن يُمِلَّ هُوَ فَلۡيُمۡلِلۡ وَلِيُّهُۥ بِٱلۡعَدۡلِۚ وَٱسۡتَشۡهِدُواْ شَهِيدَيۡنِ مِن رِّجَالِكُمۡۖ فَإِن لَّمۡ يَكُونَا رَجُلَيۡنِ فَرَجُلٞ وَٱمۡرَأَتَانِ مِمَّن تَرۡضَوۡنَ مِنَ ٱلشُّهَدَآءِ أَن تَضِلَّ إِحۡدَىٰهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحۡدَىٰهُمَا ٱلۡأُخۡرَىٰۚ وَلَا يَأۡبَ ٱلشُّهَدَآءُ إِذَا مَا دُعُواْۚ وَلَا تَسَۡٔمُوٓاْ أَن تَكۡتُبُوهُ صَغِيرًا أَوۡ كَبِيرًا إِلَىٰٓ أَجَلِهِۦۚ ذَٰلِكُمۡ أَقۡسَطُ عِندَ ٱللَّهِ وَأَقۡوَمُ لِلشَّهَٰدَةِ وَأَدۡنَىٰٓ أَلَّا تَرۡتَابُوٓاْ إِلَّآ أَن تَكُونَ تِجَٰرَةً حَاضِرَةٗ تُدِيرُونَهَا بَيۡنَكُمۡ فَلَيۡسَ عَلَيۡكُمۡ جُنَاحٌ أَلَّا تَكۡتُبُوهَاۗ وَأَشۡهِدُوٓاْ إِذَا تَبَايَعۡتُمۡۚ وَلَا يُضَآرَّ كَاتِبٞ وَلَا شَهِيدٞۚ وَإِن تَفۡعَلُواْ فَإِنَّهُۥ فُسُوقُۢ بِكُمۡۗ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۖ وَيُعَلِّمُكُمُ ٱللَّهُۗ وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٞ٢٨٢﴾ [البقره: ۲۸۲] به چه معناست؟
تداینتم: به همدیگر وام دادید.
اجل: مدت.
لا یاب: خودداری نکند.
یملل: املاء کند بیان کند.
لا یبخس: نکاهد.
لا تسامو: سستی نکنید. کم حوصلگی و بی‌مبالاتی نکنید.
اقسط دادگرانه‌تر.
اقوم: پا برجا‌تر. استوارتر.
تدیرون: مبادله می‌‌کنید.
کلمه (رهان) در آیه ۲۸۳ سوره بقره ﴿وَإِن كُنتُمۡ عَلَىٰ سَفَرٖ وَلَمۡ تَجِدُواْ كَاتِبٗا فَرِهَٰنٞ مَّقۡبُوضَةٞۖ فَإِنۡ أَمِنَ بَعۡضُكُم بَعۡضٗا﴾ [البقره: ۲۸۳] به چه معناست؟
جمع رهن، به معنی مرهون گروگان‌ها.
کلمه (اصر) در آیه ۲۸۶ سوره بقره ﴿لَا يُكَلِّفُ ٱللَّهُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَاۚ لَهَا مَا كَسَبَتۡ وَعَلَيۡهَا مَا ٱكۡتَسَبَتۡۗ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذۡنَآ إِن نَّسِينَآ أَوۡ أَخۡطَأۡنَاۚ رَبَّنَا وَلَا تَحۡمِلۡ عَلَيۡنَآ إِصۡرٗا﴾ [البقره: ۲۸۶] به چه معناست؟
تکالیف سخت و طاقت فرسا.