یونس
کلمه (قدم صدق) در آیه ۲ سوره یونس ﴿أَكَانَ لِلنَّاسِ عَجَبًا أَنۡ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ رَجُلٖ مِّنۡهُمۡ أَنۡ أَنذِرِ ٱلنَّاسَ وَبَشِّرِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَنَّ لَهُمۡ قَدَمَ صِدۡقٍ عِندَ رَبِّهِمۡۗ قَالَ ٱلۡكَٰفِرُونَ إِنَّ هَٰذَا لَسَٰحِرٞ مُّبِينٌ٢﴾ [يونس: ۲] به چه معناست؟
قدم صدق: منظور مقام و منزلت و درجات رفیعه است.
کلمات (ضیاء - منازل) در آیه ۵ سوره یونس ﴿هُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ ٱلشَّمۡسَ ضِيَآءٗ وَٱلۡقَمَرَ نُورٗا وَقَدَّرَهُۥ مَنَازِلَ لِتَعۡلَمُواْ عَدَدَ ٱلسِّنِينَ وَٱلۡحِسَابَۚ مَا خَلَقَ ٱللَّهُ ذَٰلِكَ إِلَّا بِٱلۡحَقِّۚ يُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ٥﴾ [يونس: ۵] به چه معناست؟
ضیاء: روشنی، فرق (ضیاء و نور) در این است که (ضیاء) برای چیزی استعمال می‌‌گردد که نور آن از خورشید باشد (نور) برای چیزی بکار می‌‌رود که روشنایی آن از خودش نباشد و بلکه منعکس کننده نور چیز دیگری باشد.
منازل: منظور بروج خورشید و ماه است.
کلمه (قرون) در آیه ۱۳ سوره یونس ﴿وَلَقَدۡ أَهۡلَكۡنَا ٱلۡقُرُونَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَمَّا ظَلَمُواْ وَجَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَمَا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُواْۚ كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡمُجۡرِمِينَ١٣﴾ [يونس: ۱۳] به چه معناست؟
قرون: خمع قرن، مردمان یک عصر و زمان، نسل‌ها.
کلمه (عاصف) در آیه ۲۲ سوره یونس ﴿هُوَ ٱلَّذِي يُسَيِّرُكُمۡ فِي ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِۖ حَتَّىٰٓ إِذَا كُنتُمۡ فِي ٱلۡفُلۡكِ وَجَرَيۡنَ بِهِم بِرِيحٖ طَيِّبَةٖ وَفَرِحُواْ بِهَا جَآءَتۡهَا رِيحٌ عَاصِفٞ﴾ [يونس: ۲۲] به چه معناست؟
مخرب و طوفنده
کلمه (حصیدا – لم تغن) در آیه ۲۴ سوره یونس ﴿...فَجَعَلۡنَٰهَا حَصِيدٗا كَأَن لَّمۡ تَغۡنَ بِٱلۡأَمۡسِۚ كَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ٢٤﴾ [يونس: ۲۴] به چه معناست؟
حصیدا: درو شده.
لم تغن: نبوده است، وجود نداشته است.
کلمه (دار السلام) در آیه ۲۵ سوره یونس ﴿وَٱللَّهُ يَدۡعُوٓاْ إِلَىٰ دَارِ ٱلسَّلَٰمِ وَيَهۡدِي مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ٢٥﴾ [يونس: ۲۵] به چه معناست؟
دار السلام: منظور بهشت است که اهل آن از هر گونه رنج و گزند و اندوه و بلا، سلامت هستند.
کلمات (لا یرهق - قتر) در آیه ۲۶ سوره یونس ﴿لِّلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ ٱلۡحُسۡنَىٰ وَزِيَادَةٞۖ وَلَا يَرۡهَقُ وُجُوهَهُمۡ قَتَرٞوَلَا ذِلَّةٌۚ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ٢٦﴾ [يونس: ۲۶] به چه معناست؟
لا یرهق: فرا نمی‌‌گیرد.
قتر: دود مانندی که بر اثر غم و اندوه و هول و هراس چهره را می‌‌پوشاند، غبار غم.
کلمات (عاصم - قطعا) در آیه ۲۷ سوره یونس ﴿وَٱلَّذِينَ كَسَبُواْ ٱلسَّئَِّاتِ جَزَآءُ سَيِّئَةِۢ بِمِثۡلِهَا وَتَرۡهَقُهُمۡ ذِلَّةٞۖ مَّا لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مِنۡ عَاصِمٖۖ كَأَنَّمَآ أُغۡشِيَتۡ وُجُوهُهُمۡ قِطَعٗا مِّنَ ٱلَّيۡلِ مُظۡلِمًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ٢٧﴾ [يونس: ۲۷] به چه معناست؟
عاصم: نگاه دارنده، باز دارنده، رهابخش.
قطعا: جمع قطعه، تکه‌ها و پاره‌ها.
کلمه (فزیلنا) در آیه ۲۸ سوره یونس ﴿وَيَوۡمَ نَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ مَكَانَكُمۡ أَنتُمۡ وَشُرَكَآؤُكُمۡۚ فَزَيَّلۡنَا بَيۡنَهُمۡۖ وَقَالَ شُرَكَآؤُهُم مَّا كُنتُمۡ إِيَّانَا تَعۡبُدُونَ٢٨﴾ [يونس: ۲۸] به چه معناست؟
فزیلنا: جدایی انداختیم.
کلمه (تبلو - اسلفت) در آیه ۳۰ سوره یونس ﴿هُنَالِكَ تَبۡلُواْ كُلُّ نَفۡسٖ مَّآ أَسۡلَفَتۡۚ وَرُدُّوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ مَوۡلَىٰهُمُ ٱلۡحَقِّۖ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ٣٠﴾ [يونس: ۳۰] به چه معناست؟
تبلو: می‌‌آزماید.
اسلفت: از پیش فرستاده است.
کلمه (افتراه) در آیه ۳۸ سوره یونس ﴿أَمۡ يَقُولُونَ ٱفۡتَرَىٰهُۖ قُلۡ فَأۡتُواْ بِسُورَةٖ مِّثۡلِهِۦ وَٱدۡعُواْ مَنِ ٱسۡتَطَعۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ٣٨﴾ [يونس: ۳۸] به چه معناست؟
افتراه: آنرا خود به هم بافته است.
کلمه (لم یلبثوا) در آیه ۴۵ سوره یونس ﴿وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ كَأَن لَّمۡ يَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا سَاعَةٗ مِّنَ ٱلنَّهَارِ...﴾ [يونس: ۴۵] به چه معناست؟
لم یلبثوا: نمانده‌اند، بسر نبرده ابد.
کلمه (یستنبئونک) در آیه ۵۳ سوره یونس ﴿وَيَسۡتَنۢبُِٔونَكَ أَحَقٌّ هُوَۖ قُلۡ إِي وَرَبِّيٓ إِنَّهُۥ لَحَقّٞۖ وَمَآ أَنتُم بِمُعۡجِزِينَ٥٣﴾ [يونس: ۵۳] به چه معناست؟
یستنبئونک: از تو خبر را می‌‌پرسند.
کلمه (اسرو الندامة) در آیه ۵۴ سوره یونس ﴿وَلَوۡ أَنَّ لِكُلِّ نَفۡسٖ ظَلَمَتۡ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ لَٱفۡتَدَتۡ بِهِۦۗ وَأَسَرُّواْ ٱلنَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَۖ وَقُضِيَ بَيۡنَهُم بِٱلۡقِسۡطِ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ٥٤﴾ [يونس: ۵۴] به چه معناست؟
اسرو الندامة: آهسته و پنهانی اظهار ندامت می‌‌کنند.
کلمه (ما یعزب) در آیه ۶۱ سوره یونس ﴿...وَمَا يَعۡزُبُ عَن رَّبِّكَ مِن مِّثۡقَالِ ذَرَّةٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فِي ٱلسَّمَآءِ وَلَآ أَصۡغَرَ مِن ذَٰلِكَ وَلَآ أَكۡبَرَ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٍ٦١﴾ [يونس: ۶۱] به چه معناست؟
ما یعزب: پنهان نمی‌‌ماند.
کلمه (یخرصون) در آیه ۶۶ سوره یونس ﴿أَلَآ إِنَّ لِلَّهِ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَمَا يَتَّبِعُ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ شُرَكَآءَۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنۡ هُمۡ إِلَّا يَخۡرُصُونَ٦٦﴾ [يونس: ۶۶] به چه معناست؟
یخرصون: تخمین می‌‌زنند، از روی حدس و گمان کار می‌‌کنند، دروغ می‌‌گویند.
کلمه (مبصرا) در آیه ۶۷ سوره یونس ﴿هُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ لِتَسۡكُنُواْ فِيهِ وَٱلنَّهَارَ مُبۡصِرًاۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَسۡمَعُونَ٦٧﴾ [يونس: ۶۷] به چه معناست؟
مبصرا: روشن.
کلمات (غمة – أقضوا إلیََ) در آیه ۷۱ سوره یونس ﴿…فَأَجۡمِعُوٓاْ أَمۡرَكُمۡ وَشُرَكَآءَكُمۡ ثُمَّ لَا يَكُنۡ أَمۡرُكُمۡ عَلَيۡكُمۡ غُمَّةٗ ثُمَّ ٱقۡضُوٓاْ إِلَيَّ وَلَا تُنظِرُونِ٧١﴾ [يونس: ۷۱] به چه معناست؟
غمة: مبهم و مخفی.
اقضوا الی: کار مرا بسازید و نابودم کنید.
کلمات (لتلفتنا - الکبریاء) در آیه ۷۸ سوره یونس ﴿قَالُوٓاْ أَجِئۡتَنَا لِتَلۡفِتَنَا عَمَّا وَجَدۡنَا عَلَيۡهِ ءَابَآءَنَا وَتَكُونَ لَكُمَا ٱلۡكِبۡرِيَآءُ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا نَحۡنُ لَكُمَا بِمُؤۡمِنِينَ٧٨﴾ [يونس: ۷۸] به چه معناست؟
لتلفتنا: تا ما را منصرف کنی.
الکبریاء: عظمت.
جمله (لعال فی الارض) در آیه ۸۳ سوره یونس ﴿فَمَآ ءَامَنَ لِمُوسَىٰٓ إِلَّا ذُرِّيَّةٞ مِّن قَوۡمِهِۦ عَلَىٰ خَوۡفٖ مِّن فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِمۡ أَن يَفۡتِنَهُمۡۚ وَإِنَّ فِرۡعَوۡنَ لَعَالٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَإِنَّهُۥ لَمِنَ ٱلۡمُسۡرِفِينَ٨٣﴾ [يونس: ۸۳] به چه معناست؟
لعال فی الارض: برتر جویی و گردن کشی در زمین می‌‌کرد.
کلمات (بوأنا – مبوأ صدق) در آیه ۹۳ سوره یونس ﴿وَلَقَدۡ بَوَّأۡنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ مُبَوَّأَ صِدۡقٖ...﴾ [يونس: ۹۳] به چه معناست؟
بوأنا: منزل و مأوی دادیم.
مبوأ: منزل و اقامتگاه.
مبوأ صدق: مکان شایسته و مورد رضایت.
کلمه (ممترین) در آیه ۹۴ سوره یونس ﴿…فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ٩٤﴾ [يونس: ۹۴] به چه معناست؟
ممترین: مترددان، گمان برندگان.
کلمات (کاشف - راد) در آیه ۱۰۷ سوره یونس ﴿وَإِن يَمۡسَسۡكَ ٱللَّهُ بِضُرّٖ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَۖ وَإِن يُرِدۡكَ بِخَيۡرٖ فَلَا رَآدَّ لِفَضۡلِهِۦۚ يُصِيبُ بِهِۦ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦۚ وَهُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ١٠٧﴾ [يونس: ۱۰۷] به چه معناست؟
کاشف: برطرف کننده.
رآد: برگرداننده، مانع.