پیامبران و رسالت الهی

تعريف نبی [۳]

در زبان عربی، «نبی» از «نَبأ» گرفته شده که به معنی خبر است، مانند فرموده‌ی الله متعال:

﴿عَمَّ يَتَسَآءَلُونَ ١ عَنِ ٱلنَّبَإِ ٱلۡعَظِيمِ ٢﴾[النبأ: ۱-۲].

« این مردم- درباره چه چیز از یکدیگر می‌پرسند؟ از خبر بزرگ - و مهمّ رستاخیز می‌پرسند».

علّت نام گذاری «نبی» به این نام، این است که:

۱- به او خبر داده شده و وحی شده است، یعنی «باخبر» است. الله متعال می‌فرماید:

﴿وَإِذۡ أَسَرَّ ٱلنَّبِيُّ إِلَىٰ بَعۡضِ أَزۡوَٰجِهِۦ حَدِيثٗا فَلَمَّا نَبَّأَتۡ بِهِۦ وَأَظۡهَرَهُ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ عَرَّفَ بَعۡضَهُۥ وَأَعۡرَضَ عَنۢ بَعۡضٖۖ فَلَمَّا نَبَّأَهَا بِهِۦ قَالَتۡ مَنۡ أَنۢبَأَكَ هَٰذَاۖ قَالَ نَبَّأَنِيَ ٱلۡعَلِيمُ ٱلۡخَبِيرُ ٣﴾[التحریم: ۳].

گفت: چه کسی تو را از این - موضوع- آگاه کرد‌؟ - پیغمبر- گفت: - الله متعال که- دانا و آگاه - است- مرا با خبر کرد.

۲- از جانب الله متعال، برای ابلاغ دستور و پیام، فرستاده می‌شود. یعنی «خبررسان» است. الله متعال می‌فرماید:

﴿۞نَبِّئۡ عِبَادِيٓ أَنِّيٓ أَنَا ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ ٤٩﴾[الحجر: ۴۹].

- ای پیغمبر!- بندگان مرا آگاه کن که من بسیار آمرزنده و مهرگستر هستم. - در حق کسانی که توبه بکنند و ایمان بیاورند و کار نیک انجام بدهند-‏.‏

﴿وَنَبِّئۡهُمۡ عَن ضَيۡفِ إِبۡرَٰهِيمَ ٥١﴾[الحجر: ۵۱].

و آنان را از مهمانان ابراهیم - که فرشتگانی بودند در لباس انسان- باخبر کن.

گفته شده است که نبوّت از واژه «النَّبْوَة» - به معنی زمین مرتفع- گرفته شده است و عرب واژه‌ی «نبی» را بر یکی از علامت‌های راهنمای مسیر در زمین، اطلاق می‌کند. ارتباط بین معنی لغوی و اصطلاحی نبی، این است که او در دنیا و آخرت، دارای ارزش و جایگاه والایی است، بنابراین، انبیاء اشرف آفریدگان و نشانه‌های بلند و رفیعی هستند که مردم به وسیله‌ی آن‌ها، هدایت می‌یابند و دنیا و آخرت‌شان اصلاح می‌گردد.

[۳] لسان العرب (۳/۵۳۷،۵۶۱)، ر.ک: بصائر ذوی التّمیز (۵/۱۴) لوامع الانوار البهیّة (۱/۴۹، ۲/۲۶۵)