مقايسهای بين نياز بدن به علم طب و نياز روح به علوم پيامبران
ابن القیم/در کتاب نفیس خود، «مفتاح دار السّعادة»، مقایسه‌ای انجام داده است و در آن بحث، بیان فرموده که نیاز مردم به شریعت الهی، بیش از نیازشان به علم پزشکی است، با وجود این که مردم برای تندرستی بدن، بشدّت محتاج علم پزشکی هستند.
وی می‌گوید: مردم بیش از هر چیزی، نیاز مبرم به رسالت آسمانی دارند و این نیاز اصلاً با نیاز به علم پزشکی قابل مقایسه نیست؛ مگر نمی‌بینی بسیاری از مردم بدون پزشک به زندگی‌شان ادامه می‌دهند و تنها در شهرهای بزرگ پزشک یافت می‌شود؛ اما بادیه‌نشینان و چادرنشینان و عامّهی بنی آدم، محتاج پزشک نمی‌شوند و بدنی سالم‌تر و طبیعتی قوی‌تر از کسانی که وابسته به پزشک هستند، دارند. شاید عمرشان هم مثل هم است، الله متعال برحسب سرشت، آدمی را طوری آفریده که آن‌چه مفید است، را بخورد و از خوردنی‌های مضر دوری کند و به هر قومی در بدست‌آوردن دارو، عرف و عادتی داده، تا جایی که بسیاری از اصول و قوانین پزشکی، برگرفته از تجربه، عرف و عادت مردم است.
امّا شریعت بر مبنای وحی محض و معرّفی مواقع خشنودی یا ناخشنودی الله متعال، از کارهای اختیاری بندگانش، قرار دارد. نیاز به تنفّس چه رسد به غذا و آب است، چون نهایت چیزی که از عدم تنفّس، آب و غذا پدید می‌آید، مرگ بدن و بی‌روح شدن آن است، ولی از نبود شریعت فساد روح و قلب پدید می‌آید و این هلاکت ابدی است؛ فاصله‌ی زیادی بین این هلاکت و هلاکت بدن، بر اثر مرگ، است؛ بنابراین، هرگز مردم به چیزی نیازمندتر از شرع پیامبر ص، پرداختن به آن، دعوت به سوی آن، استقامت بر ادامه‌ی آن، جهاد و مبارزه با کسانی که از آن بیرون رفته‌اند تا وقتی که بدان بازگردند، نبوده‌اند و هرگز جهان بدون آن اصلاح نخواهد شد و هیچ راهی برای رسیدن به سوی بزرگترین موفّقیت و کامیابی وجود ندارد، جز با عبور از این پل» [۲۷].
[۲۷] مفتاح دار السّعادة (۲/۲)