نمونهی بندگی كامل الله متعال
به کمال ظاهری و جسمی، اخلاق والا و کامل، استعدادها و قدرتهای الهی پیامبران، اشاره کردیم، در اینجا نوع دیگری از کمال هم هست که الله متعال پیامبران و فرستادگانش را به کسب آن، توفیق بخشید و آن تحقّق بخشیدن بندگی کامل الله متعال، در وجودشان است.
به هر اندازه که انسان، بندگی الله متعال را بیشتر در رفتار، گفتار و اعتقاد خویش تحقّق بخشد، به همان اندازه، از نردبان کمالات انسانی صعود میکند و بر عکس، هر اندازه از بندگی الله متعال فاصلهی بیشتری داشته باشد، بیشتر به سوی خواری و هلاکت، سقوط میکند.
پیامبران در این میدان هم گوی سبقت را ربودند، زیرا سراسر زندگی شان در مسیر تحقّق بخشی به بندگی کامل و بدون قید وشرط، برای الله متعال سپری شد. این خاتم الأنبیاء و سرور پیامبران است که الله متعال او را، در بهترین و والاترین جایگاه «بنده» توصیف میفرماید و در مقام وحی و دریافت الهام او را این چنین وصف فرمود:
﴿فَأَوۡحَىٰٓ إِلَىٰ عَبۡدِهِۦ مَآ أَوۡحَىٰ ١٠﴾[النجم: ۱۰].
«پس جبرئیل به بنده الله متعال -محمد- وحی کرد آنچه میبایست وحی کند».
و در مقام نازل شدن کتاب بر او میفرماید:
﴿تَبَارَكَ ٱلَّذِي نَزَّلَ ٱلۡفُرۡقَانَ عَلَىٰ عَبۡدِهِۦ لِيَكُونَ لِلۡعَٰلَمِينَ نَذِيرًا ١﴾[الفرقان: ۱].
«خجسته است خداوندی که فرقان -جدا سازندۀ حق از باطل- را بر بنده خود -محمد- نازل کرد تا برای جهانیان هشدار دهنده باشد.»
و در مقام دعوت میفرماید:
﴿وَأَنَّهُۥ لَمَّا قَامَ عَبۡدُ ٱللَّهِ يَدۡعُوهُ كَادُواْ يَكُونُونَ عَلَيۡهِ لِبَدٗا ١٩﴾[الجن: ۱۹].
«- به من وحی شده است که - چون بنده الله متعال - محمّد- بر پای ایستاد - و شروع به نماز و خواندن قرآن در آن کرد- و به پرستش الله متعال پرداخت، کافران پیرامون او نزدیک بود که بر او هجوم آورند.»
و در هنگام اسراء و معراج فرمود:
﴿سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِيٓ أَسۡرَىٰ بِعَبۡدِهِۦ لَيۡلٗا مِّنَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ إِلَى ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡأَقۡصَا ٱلَّذِي بَٰرَكۡنَا حَوۡلَهُۥ لِنُرِيَهُۥ مِنۡ ءَايَٰتِنَآۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡبَصِيرُ ١﴾[الإسراء: ۱].
«پاک و منزه است ذاتی که شبی بندهاش را از مسجد الحرام به مسجد الاقصی، که پیرامونش را پربرکت نمودیم، بُرد تا برخی از آیاتمان را به او نشان دهیم. بیگمان الله شنوای بیناست.»
با این بندگی تمام و کامل، رسول الله صشایسته رهبری مردم در دنیا و آخرت است؛ وقتی که در محشر مردم از عیسی مسیح شفاعت میخواهند، درحالی از همه پیامبران پیش از او، درخواست شفاعت کرده بودند، عیسی÷میفرماید: «نزد محمّد بروید که او بندهای است الله متعال از گناه اوّل و آخرش درگذشته است» [۷۹].
اینک نمونه ای از بندگی کامل ایشان را را از زبان مادرمان عائشهی صدّیقهلبیان میکنیم. ایشان میفرماید: «عرض کردم: ای رسول خدا -فدایت شوم- تکیه زده غذا بخورید، برایتان راحتتر است، سرش را آن قدر بسوی زمین پایین آورد، که نزدیک بود پیشانیش به زمین بخورد و فرمود: نه، بلکه مانند بردگان غذا میخورم و همچون آنها مینشینم» [۸۰].
[۷۹] متفق علیه، تخریج شرح عقیدة الطحاویة ص (۱۵۷) [۸۰] بغوی، در شرح السّن و ابن سعد و امام احمد، در الزّهد روایت کردهاند. ر.ک: صحیح الجامع الصغیر (۱/ ۱۲۲)