نبوّت بخشش الهی است
نبوّت یک بخشش الهی است [۳۸]که به مجرّد رغبت و علاقه یا رنج و تلاش دست یافتنی نیست و ادعای فلاسفه مبنی بر این‌که، می‌توان با تلاش و کوشش زیاد، تحمیل انواع عبادات بر خود، انجام سخت‌ترین طاعات، پایداری در پاکی درون، پالایش افکار، پاک‌کردن اخلاق و ریاضت و سخت کوشی نفس و بدن، به مقام نبوّت، دست یافت، دروغ و باطل می‌باشد! [۳۹].
الله متعال در چند مورد در قرآن، بیان فرموده که نبوّت نعمتی ربّانی و الهی است، آنجا که می‌فرماید:
﴿أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِم مِّنَ ٱلنَّبِيِّۧنَ مِن ذُرِّيَّةِ ءَادَمَ وَمِمَّنۡ حَمَلۡنَا مَعَ نُوحٖ وَمِن ذُرِّيَّةِ إِبۡرَٰهِيمَ وَإِسۡرَٰٓءِيلَ وَمِمَّنۡ هَدَيۡنَا وَٱجۡتَبَيۡنَآۚ إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُ ٱلرَّحۡمَٰنِ خَرُّواْۤ سُجَّدٗاۤ وَبُكِيّٗا۩ ٥٨﴾[مريم: ۵۸].
«آنان که پیغمبرانی بودند از سُلاله آدم و از فرزندان کسانی که با نوح سوار کشتی کردیم و از دودمان ابراهیم و یعقوب و از زمره کسانی که آنان را - به سوی ایمان- رهنمود کردیم و - برای رسالت آسمانی- برگزیدیم».
و الله متعال سخن یعقوب با پسرش یوسف، را نقل کرده و می‌فرماید:
﴿وَكَذَٰلِكَ يَجۡتَبِيكَ رَبُّكَ﴾[يوسف: ۶].
«همان گونه - که در خواب خویشتن را سرور و برتر دیدی - پروردگارت تو را - به پیغمبری - برمی‌گزیند».
الله متعال به موسی فرمود:
﴿قَالَ يَٰمُوسَىٰٓ إِنِّي ٱصۡطَفَيۡتُكَ عَلَى ٱلنَّاسِ بِرِسَٰلَٰتِي وَبِكَلَٰمِي فَخُذۡ مَآ ءَاتَيۡتُكَ وَكُن مِّنَ ٱلشَّٰكِرِينَ ١٤٤﴾[الأعراف: ۱۴۴].
«- ای موسی!- من تو را با رسالت‌های خویش و با سخن گفتنم - با تو از فراسوی حجاب و بدون واسطه - بر مردمان - هم‌عصری که مأموریت تبلیغ احکام آسمانی بدانان داری - برگزیدم.»
«أمیة بن أبی الصَلط» ریال آرزو داشت که در این امّت، پیامبر باشد و در اشعار زیادی خطاب به الله متعال، دعا می‌کند، ولی به مرادش نمی‌رسد، الله متعال چه زیبا می‌فرماید:
﴿ٱللَّهُ أَعۡلَمُ حَيۡثُ يَجۡعَلُ رِسَالَتَهُۥۗ﴾[الأنعام: ۱۲۴].
«الله متعال بهتر می‌داند که - چه کسی را برای پیامبری انتخاب و- رسالت خویش را به چه کسی عطا فرماید».
از این رو، وقتی که دو نفر از مردان بزرگ مکه و طائف، به نام‌های عروة بن مسعود ثقفی و ولید بن مغیرة، انتخاب شدند تا یکی از آن‌ها امر پیامبری را برعهده گیرد، الله متعال این سخن و ادعا را نپذیرفت و این کار نیز عجیب و غیرمعمول بود، چراکه، این الله متعال است که روزی را میان مردم تقسیم می‌کند، آیا جایز است آن‌ها، در تعیین این‌که چه کسی مستحق نبوّت و رسالت است، دخالت کنند؟
﴿وَقَالُواْ لَوۡلَا نُزِّلَ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانُ عَلَىٰ رَجُلٖ مِّنَ ٱلۡقَرۡيَتَيۡنِ عَظِيمٍ ٣١ أَهُمۡ يَقۡسِمُونَ رَحۡمَتَ رَبِّكَۚ نَحۡنُ قَسَمۡنَا بَيۡنَهُم مَّعِيشَتَهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۚ وَرَفَعۡنَا بَعۡضَهُمۡ فَوۡقَ بَعۡضٖ دَرَجَٰتٖ لِّيَتَّخِذَ بَعۡضُهُم بَعۡضٗا سُخۡرِيّٗاۗ وَرَحۡمَتُ رَبِّكَ خَيۡرٞ مِّمَّا يَجۡمَعُونَ ٣٢﴾
[الزخرف: ۳۱-۳۲].
«گفتند: چرا این قرآن بر مرد بزرگواری از یکی از دو شهر - مکه و طائف- فرو فرستاده نشده است؟! آیا آنان رحمت پروردگار تو را تقسیم می‌کنند - و کلید رسالت را به هرکس که بخواهند می‌سپارند؟-. این ما هستیم که روزی آنان را در زندگی دنیا، در میان شان تقسیم کرده‌ایم».
در این فصل، راهی که افراد مورد نظر الله متعال، به پیامبری برگزیده می‌شوند، را بیان خواهیم کرد.
[۳۸] معتزله بر آن بودند که فرستادن رسولان و نازل کردن کتاب‌ها، بر الله متعال واجب است، ولی حقّ در این مورد این است که این یک فضل و رحمت از سوی الله متعال بر بندگان است و ادعای وجوب، تنها بدین صورت موجّه و قابل قبول است که بگوییم: الله متعال بر خود واجب گردانیده است. ر.ک: لوامع النوار البهیة ( ۲/۲۵۶، ۲۵۸) [۳۹] لوامع النوار البهیة (۲/۲۶۷)