گفتگویی آرام و مفید بین محمد و احمد

سوگند خوردن به اهل بیت و کمک خواستن از آن‌ها

سوگند خوردن به اهل بیت و کمک خواستن از آن‌ها

احمد: بعد از آن که مسئله در مورد گذاشتن نام‌هایی چون عبدالرسول و عبد ... و غیره، بیا در مورد آنچه بعضی می‌گویند به حضرت عباس به پیامبر قسم و .... و دیگر اسم‌هایی که بر آن سوگند می‌خورند گفتگو کنیم.

محمد: چرا در مورد چیزهایی بر مسلمین سخت می‌گیریم که می‌دانیم که آن‌ها در آن هدفی جز خیر ندارند؟ و آنگونه که بعضی ادعا می‌کنند ما این چیزها را شرک و کفر نمی‌دانیم.

احمد: به یقین می‌دانیم که توجه داشتن به زبان عربی ما را از افتادن در بسیاری از لغزش‌ها مصون می‌دارد، و ندانستن زبان عربی سبب می‌شود تا مسلمان هر چند دارای مقامی بلند باشد دچار سرگردانی شود و سخنان بی‌جایی بگوید (واو) گاهی برای قسم استفاده می‌شود مانند اینکه می‌گوییم والله، و چنان‌که خداوند می‌فرماید:

﴿وَٱلشَّمۡسِ وَضُحَىٰهَا ١[الشمس: ۱].

«سوگند به خورشید و سوگند به پرتو آن».

و وقتی پیامبر جاز مردی شنید که می‌گفت: به پدرم سوگند، پیامبر او را از این کار نهی کرد و به او گفت: «خداوند شما را از سوگند خوردن به پدرانتان نهی می‌کند، و هر کس می‌خواهد قسم بخورد باید به خدا قسم بخورد و یا اینکه ساکت باشد». و مشخص است که (واو) در زبان عربی برای قسم یا عطف یا ندبه به کار می‌رود و هیچ کس نگفته است که (واو) برای کمک خواستن از مردگان استفاده می‌شود.

محمد: اما در قرآن خداوند به مخلوقات سوگند خورده است آیا این امر بر جایز بودن این کار دلالت نمی‌کند؟

احمد: اول باید بدانیم که خداوند به هر چیزی از مخلوقاتش که بخواهد سوگند می‌خورد، اما ما موظف هستیم که از آنچه که پیامبرمان محمد جما را بدان فرمان داده پیروی کنیم.

محمد: آیا تو می‌خواهی کسی را که زبانش به ذکر اهل بیت عادت کرده و از آن جا که آن‌ها را دوست دارد همواره ذکر آنان را به زبان می‌آورد و به هنگام برآورده ساختن نیازهای دنیوی‌اش آنان را یاد می‌کند، خطا کار قرار دهی و بگویی این کارش اشتباه است؟

احمد: ما همواره در سورۀ فاتحه می‌گوییم: ﴿إِيَّاكَ نَعۡبُدُ وَإِيَّاكَ نَسۡتَعِينُ[الفاتحة: ۵] یعنی فقط تو را می‌پرستم و فقط از تو یاری می‌جوییم. و همچنین خداوند متعال می‌فرماید:

﴿قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِ ٱسۡتَعِينُواْ بِٱللَّهِ وَٱصۡبِرُوٓاْۖ[الأعراف: ۱۲۸].

«موسی به قومش گفت از خدا کمک بخواهید و صبر پیشه کنید».

و مسلمان از افراد زنده در کارهایی که می‌توانند کمک می‌گیرد، چنان‌که خداوند در مورد ذی القرنین گفته است:

﴿فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ[الکهف: ۹۵].

«پس مرا با نیرویى [انسانى‏] یارى کنید».

و این چیز فراتر از قدرت آن‌ها نبود، مثل اینکه از کسی کمک خواسته شود که مرا وارد بهشت کن یا از جهنم نجات بده یا گناهانم را بیامرز که این‌ها اموری هستند که خارج از توانایی و قدرت انسان می‌باشند. و این اعتقاد باعث شده تا مردم به ذکر مخلوقات عادت کنند و ذکر خالق را فراموش کنند و باید به یاد داشته باشیم که هر کس به هر چیز خودش را وابسته کند به همان چیز سپرده می‌شود.

محمد: نظر شما در مورد این آیه چیست که خداوند می‌‌فرماید:

﴿يَٰقَوۡمَنَآ أَجِيبُواْ دَاعِيَ ٱللَّهِ وَءَامِنُواْ بِهِۦ يَغۡفِرۡ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمۡ وَيُجِرۡكُم مِّنۡ عَذَابٍ أَلِيمٖ ٣١[الأحقاف: ۳۱].

«ای قوم ما! سخنان فرا خواننده الهی را بپذیرید و به او ایمان بیاورید تا خدا گناهانتان را بیامرزد و شما را در پناه خویش (از عذاب آخرت مصون) دارد».

فراخواننده الهی پیامبر است چه زنده باشد و چه مرده باشد؟

احمد: چه کسی می‌گوید که فرا خواننده الهی فقط پیامبر جاست؟ احتمال دارد که منظور از فراخواننده الهی اسلام و قرآن و یا هر فرا خواننده‌ای به سوی خیر باشد، و این اختلاف از نوع تنوع در تفسیر است و مفاهیم متضادی نیستند.

و هر کس می‌گوید که فراخواننده فقط پیامبر است باید برای ادعا و گفته خود دلیل بیاورد؛ چون او بعد از این به دنبال کسی می‌رود که جانشین پیامبر است که همان امام است و این احتیاج به دلیل دیگر دارد و هیچ دلیلی نیست.

محمد: اما روایات زیادی آمده است که کمک خواستن از اهل بیت را به خاطر مقام و جایگاه والایشان نزد خدا جایز قرار می‌دهد.

احمد: نخست باید صحت این روایات ثابت شود.

و همچنین چه کسی گفته که باید به آن مقام و جایگاه که بنده دارد قسم بخوریم؟ و اما در مورد ادعای محبت و تعظیم باید گفت که نشانه محبت و تعظیم پیامبر جاین است که درست از او پیروی کنیم.

﴿قُلۡ إِن كُنتُمۡ تُحِبُّونَ ٱللَّهَ فَٱتَّبِعُونِي يُحۡبِبۡكُمُ ٱللَّهُ[آل عمران: ۳۱].

«بگو اگر شما خدا را دوست دارید از من پیروی کنید خداوند شما را دوست می‌دارد».

محمد: نباید در این باره زیاد سخت بگیریم؛ چون این چیزی به ایمان مسلمین ارتباطی نمی‌‌رساند.

احمد: کمک خواستن و استغاثه یکی از امور اساسی عقیده است و اعتنا نکردن به آن ممکن است به سمت خطر بزرگی سوق دهد، چنان‌که در [بحار الأنوار ۲۶/۳۱۹] آمده است: «دعای پیامبران به سبب توسل و شفا خواستن از آنان -یعنی از ائمه- قبول شده است».

محمد: به هر حال کتاب‌های خاصی تالیف نشده که مردم را به این کار تشویق کند، بنابراین بیشتر عوام از این مسئله آگاهی ندارند.

احمد: کتاب‌های زیادی است که مردم را به داشتن چنین اعتقادی و به انجام دادن چنین کارهایی تحریک می‌کنند، مثل کتاب [مفاتیح الجنان] و [عمدة الزائرین]، و دیگر کتاب‌هایی که از زیارت قبور و بارگاه‌‌ها سخن می‌گویند، بنابراین برادرم محمد! مسلمان در همه کارهایش باید فقط به خدا دل ببندد و به مردگان که برای خودشان نمی‌توانند سود و زیانی فراهم نمایند دل نبندد و به آن‌ها وابسته نباشد.