جمع کردن نمازها
احمد: می‌بینم که همیشه بدون عذر نمازها را جمع می‌کنی؟
محمد: اگر شیعه نمازها را جمع می‌کنند به خاطر این است که بعد از بررسی و تحقیق به این نتیجه رسیده‌‌اند که پیامبر جاین کار را می‌کرده است، پس چرا بعضی از اهل سنت به این کار آن‌ها اعتراض می‌کنند؟ و کار شیعه دقیق با فرموده الهی است که می‌گوید:
﴿أَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِدُلُوكِ ٱلشَّمۡسِ إِلَىٰ غَسَقِ ٱلَّيۡلِ وَقُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِۖ إِنَّ قُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِ كَانَ مَشۡهُودٗا ٧٨﴾[الإسراء: ۷۸].
«به هنگام زوال خورشید تا [روى آوردن] تاریکى شب نماز بر پاى دار. و نیز به قرآن خواندن فجر (نماز صبح) پایبند باش. بى گمان قرآن خواندن فجر (نماز صبح) با حضور فرشتگان است».
و همچنین کار شیعیان موافق با حدیثی است که مسلم در صحیح خود از ابن عباس روایت می‌کند که گفت: «پیامبر جدر مدینه نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء را جمع کرد بدون از آن که ترس یا بارانی باشد».
احمد: در احکام شرعی ما باید به منابع اصلی و فهم علما مراجعه کنیم، در تفسیر بیان السعاده اثر حاج سلطان جنابذ شیعی ۲/۴۵۰ آمده است: ﴿أَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِدُلُوكِ ٱلشَّمۡسِ﴾یعنی نماز را به هنگام زوال آفتاب بخوان ﴿إِلَىٰ غَسَقِ ٱلَّيۡلِ﴾و آن گاه که هوا خوب تاریک می‌شود و در روایات این را به نصف شب تفسیر کرده‌اند، و آیه اوقات نمازهای ظهر و عصر و مغرب و عشاء را بیان کرده است ﴿وَقُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِۖ﴾یعنی هنگام جمع شدن در نماز صبح آنگاه که سپیده‌دم در افق نمایان می‌شود که اشاره به نماز صبح است.
محمد: ولی خوب این با آن که پنج نماز هستند و دو در یک وقت خوانده می‌شوند و دو تای دیگر در وقتی جداگانه خوانده می‌شود مخالفتی ندارد.
احمد: آنچه تو می‌گویی کسی آن را می‌گوید که به اقوال بقیه علما نگاهی نداشته باشد، در تفسیر کنز الدقائق میرزا محمد مشهدی قمی ۵/۵۸۴ اوقات نمازها بیان شدهاند، و در آن آمده است: «و در [من لا یحضره الفقیة] آمده است: که بکربن محمد از ابی عبدالله÷روایت می‌کند که گفت: با تمام شدن سرخی وقت عشاء آغاز می‌شود و آخر وقت آن تا نصف شب است».
سپس مشهدی می‌گوید: و در الکافی ... از یزید بن خلیفه روایت شده که گفت به ابی عبدالله÷گفتم: «عمر بن حنظله از سوی تو وقتی را برای ما مشخص کرده است، ابو عبدالله÷گفت: او دروغ نمی‌گوید، گفتم: او گفته است که تو گفته‌ای: اولین نمازی که خدا بر پیامبرش فرض گرداند ظهر بود و خداوند فرمود: ﴿أَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِدُلُوكِ ٱلشَّمۡسِ إِلَىٰ غَسَقِ ٱلَّيۡلِ وَقُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِۖ﴾نماز را چنان‌که باید بخوان به هنگام زوال آفتاب تا تاریکی شب و نماز صبح را بخوان بی‌گمان نماز صبح (توسط فرشتگان) بازدید می‌شود.
بعد از زوال آفتاب می‌توانی نفل بخوانی سپس تا آن که سایه به اندازه قامت یک نفر برسد آنگاه آخر وقت ظهر است، و وقتی سایه به اندازه قامت یک نفر رسید وقت عصر داخل می‌شود و همچنان وقت عصر ادامه دارد تا اینکه سایه دو برابر قامت فرد می‌شود و این غروب است، گفت راست گفته است.
و به تفسیر [کنز الدقائق ۵/۴۸۶] مراجعه کنید که در آن جا بیان شده که حسن بن عبدالله از پدرش تا برسد به علی نقل کرده است که پیامبر جحکمت این را که خداوند چرا نمازها را در پنج وقت قرار داده برای بنی اسرائیل بیان کرد.
محمد: در مورد حدیث ابن عباس که پیامبر جبدون عذر نمازها را جمع کرد چه می‌گویی؟
احمد: آنچه می‌گویی درست است اما با نمازهای پنجگانه ربطی ندارد، و ما باید امور ذیل را همواره به خاطر داشته باشیم:
۱- نماز از معروف ترین عبادت‌هایی است که پیامبر جآن را انجام داده است بنابراین در شرایط و ارکان و واجبات آن برای اصحاب هیچ ابهامی وجود نداشت.
۲- کار پیامبر جمجمل یا عامی را که در قرآن هست توضیح می‌دهد و تخصیص می‌دهد و اوقاتی که در آیه ذکر شدهاند اوقات اساسی هستند یعنی نمازی هست که در روز انجام می‌شود و نمازی هست که در شب انجام می‌شود و نمازی هست که در بین شب و روز یعنی در صبح انجام می‌شود.
۳- حدیث ابن عباسبدر این مورد واضح است که او حالاتی را بیان کرده که در آن جمع کردن نمازها مباح است و از جمله حالت‌هایی که می‌توان در آن نمازها را جمع کرد حالت خطر و ترس و هنگام باران است، و وقتی پیامبر جکار جدیدی انجام داد و ابن عباس علت آن را چنین بیان کرد «او می‌خواست بر امت خود سخت نگیرد».
محمد: از این چنین بر می‌آید که اگر کسی با اقتدا به پیامبر جنمازها را جمع کند قابل ملامت و سرزنش نیست.
احمد: از رخصت باید به اندازۀ آن استفاده کرد، و همیشه بدون عذر جمع کردن نمازها مخالفت با عملی است که پیامبر جهمیشه آن را انجام می‌داد، و دلیلش روایتی است که در [الوسائل ۲۲۷۵] آمده است که امیر المؤمنین علیسدر نامه‌ای به محمد بن ابی بکر که از طرف امیر المؤمنین فرماندار مصر بود نوشت: «مراقب نماز خود باش، تو پیشوای قومت هستی، نماز را سر وقت بخوان و قبل از وقت آن را نخوان و به خاطر گرفتاری و کار آن را به تأخیر مینداز، مردی از پیامبر جدر مورد اوقات نماز پرسید جپیامبر فرمود: جبرئیل نزد من آمد و به من نشان داد که وقت ظهر وقتی است که آفتاب زوال می‌شود، و سپس وقت نماز عصر را به من نشان داد و سایه هر چند به اندازه خودش بود سپس نماز مغرب را وقتی که خورشید غروب کرد خواند، سپس بعد از پنهان شدن شفق عشاء را خواند و سپس نماز صبح را در حالی که هوا تاریک و ستارگان نمایان بودند خواند، پس در این اوقات نماز بخوان و به سنت معروف و راه روشن پایبند باش» وقتی این روایات بر کار صحیح دلالت می‌کنند، پس بنابر چه اساسی شیعیان همیشه بین نمازها جمع می‌کنند؟!
و بعضی ادعا می‌کنند که علیسخورشید را از مغرب به عقب برگرداند تا نماز عصر را بخواند، پس این هم دلیلی است که عصر باید به تنها خوانده شود و با ظهر جمع نگردد.
و آیا از نشانه‌های وحدت و همدلی این نیست که کارها و افعال ظاهری یکی باشند؟